Kriz, İç Ticareti Yüzde 54 Azalttı
Ankete (anket ABD'deki olaylardan önce yapıldı) göre:
* Dolar yıl sonunda 2 milyon lira,
* Enflasyon ise, yüzde 70 civarında tahmin edildi.
* Krizden en çok inşaat, en az etkilenen ise gıda sektörü oldu.
Anket nasıl yapıldı
Anket sonuçlarını basına açıklayan MÜSİAD Başkanı Erol Bayramoğlu , anketin Türkiye genelinde MÜSİAD şubesi bulunan 25 il ve ilçede 60 Sanayi ve Ticaret Odası, Esnaf ve Sanatkarlar Odası ve diğer meslek odalarının katılımıyla gerçekleştirildiğini, katılımcılara 15 soru yöneltildiğini kaydetti.
"İç satışlar (iç ticaret) yüzde 54 daraldı"
* Katılımcıların yüzde 48'inin reel ekonomide yaşanan durgunluğun tüketicinin geleceğe olan güvensizliğine neden olduğunu, bu nedenle de iç talepte daralma başladığını söyleyen Bayramoğlu, bu durumun anketteki cevaplarca da desteklendiğini söyledi.
* Bayramoğlu, çalışma yapılan illerde iç satışlarda ortalama yüzde 54'lük bir daralma gerçekleştiği sonucuna ulaşıldığını ifade etti.
Dolar tahmini yıl sonu için 2 milyon lira
Anket hakkındaki değerlendirme sonuçlarını açıklayan Bayramoğlu, açıklamalarını şöyle sürdürdü:
* Döviz kurundaki aşırı yükselme sebebiyle, işletmelerin likidite krizi yaşamalarının reel sektörde durgunluğa yol açtığını düşünenlerin oranı ise yüzde 27'dir .
* Nitekim ankete katılanlar bu konuda dövizdeki artışın devam edeceğini düşünmekte ve ankete katılanların büyük bir çoğunluğu (yüzde 45) 1 Amerikan Dolarının yıl sonunda 1.750.000-2.000.000 aralığında gerçekleşeceğini öngörmüştür.
Sanayideki daralma yüzde 44
* Yine anketin ortaya koyduğu önemli bir sonuç ise, sanayi üretimindeki daralmanın, çalışma yapılan illerde yüzde 44.32'ye ulaştığı gerçeğidir.
* Katılımcı kuruluşların yüzde 96'sı sanayi üretiminde daralma olduğunu ifade ederken, sadece yüzde 4'ü değişme olmadığını bildirmiştir.
IMF'nin derdi borç tahsil etmek
Anketin ortaya koyduğu diğer sonuçlar maddeler halinde şöyle sıralanabilir.
* Ankete katılanların yüzde 54'ünün görüşü IMF' nin Türkiye' ye olan ilgisinin nedeninin uluslararası bankalar ve kreditör kuruluşların Türkiye'den kısa vadede alacaklarını IMF kanalıyla tahsil etmeye çalıştığı yönündedir.
İşten çıkarılanlar yüzde 33
* Yılbaşından bu yana çalışma yapılan illerde işten çıkarma oranı yüzde 33,20 oranında artmıştır .
İhracat hacmindeki azalış yüzde 4.8
* Yılbaşından bu yana ihracat hacmi, yüzde 4.8 oranında azalmıştır. İhracat reel gelirindeki azalma ise 13.56 olarak gerçekleşmiştir.
* Reel sektörde yaşanan sıkıntının bir neticesi olarak işletmelerin kapasite kullanım oranı yüzde 43,28 oranında azalmıştır.
İşyerlerinin yüzde 15'i kapandı
* Yıl başından bu yana kapanan işyeri oranı yüzde 15.52 olarak gerçekleşmiştir.
* İşletmelerin elektrik, LPG vb enerji tüketimi yüzde 23.6 oranında azalmıştır.
Krizden en çok ve en az etkilenen sektörler
* Krizden en çok etkilenen sektör yüzde 64'le inşaat sektörü olurken, krizden en az etkilenen sektör yüzde 31.30 ile gıda sektörü olmuştur.
Krizin etkilediği diğer sektörler ise şöyle:
* Tekstil sektörü yüzde 46.30,
* Makine ve yedek parça sektörü yüzde 52,
* Otomotiv sektörü yüzde 52,
* Elektronik eşya sektörü yüzde 48.50,
* Hizmet sektörü yüzde 36,
* Kimya ve maden sektörü yüzde 37,
* Mobilya ve orman ürünleri sektörü ise yüzde 46 oranında etkilenmiştir.
Yıl sonunda dolar ve enflasyon
* Yıl sonunda 1 ABD dolarının değerinin 1.750.000 - 2.000.000 T.L. arasında olacağı öngörülmektedir.
* Yıl sonundaki enflasyon oranının yüzde 70'in üzerinde gerçekleşmesi beklenmektedir.
Krizin nedeni ve çıkış yolu
* Katılımcıların yüzde 54' ünün krizin en önemli nedeni olarak "siyasetin sürekli krizler yaşaması ve bunun ekonomide güven bunalımına yol açması"nı gösterdiği ankette; katılımcıların yüzde 44'ü krizden çıkışa çözüm olarak da "ihracat ve reel sektör üretimi teşvik edilerek büyümeye dayalı bir reçete uygulanmalıdır" görüşünde birleşti.
* Yine ankete katılanların yüzde 54' ü, bunu sağlamanın temel şartının, siyasette yaşanan sürekli krizlerin yol açtığı güven bunalımının sona ermesi olarak görüyor.(YÖ/NU)