Çocuk Anayasası Önerisi

Çocuk Vakfı çocuğun ve çocukluğun görünür olacağı bir anayasa hazırlanması yönünde tavrını belirttiği "Anayasa ve Çocuk Raporu"nu açıkladı.

Anayasa yapım sürecinde çocuk görüşü alınması için özel bir çalışma öneren rapor, bugüne kadar toplumun bütün kesimlerinin görüşlerinin alınmamış olduğuna değiniyor ve hazırlanacak anayasada da devletin çocuğa karşı bütün yükümlülüklerinin yer alması gerektiğini belirtiyor.

"Yeni anayasa çocuğu da toplumsal sözleşmenin tarafı gören bir anlayışla hazırlanmalıdır. Çocukların, ileride sorumlu olacakları bir anayasa için görüş bildirmemiş olmaları ise çocuğun katılım hakkı ihlalidir ve çocuğa saygıdan yoksun bir yaklaşımdır."

Yeni anayasanın oylanma öncesinde çocuk diline uyarlanmasına da değinilen raporun dikkat çekici yanlarından biri de "çocuk anayasası" vurgusu.

Raporda bu vurgu, yeni anayasada bir "çocuk anayasası" yapılmasını zorunlu kılan ve bu yasanın diğer yasaların üstünde olduğunu anlatan bir hükme yer verilmesi talebiyle ortaya çıktı.

Eleştirilen anlayış

Türkiye'nin "çocukların haklarını öteleyen, yetişkin hakları karşısında ikinci sınıf haklar gibi gören egemen anlayış"ı değiştirmesi istenen raporda, yerleştirilmesi gereken anlayışın temel önermelerinden de söz edildi.

Korumacı ve çocuk refahına dayalı yaklaşımdan haklara dayalı, çocukların bütün haklarıyla görünür olacağı bir anayasa geleneğine geçiş yapabileceği belirtildi.

Çocuk konusundaki temel açmazdan çıkışın çocukların da yetişkinler gibi hak sahibi bireyler olduğunun kabulü üzerinden olabileceği anlatıldı.

Çocuk Vakfı'nın konuyla ilgili önerisi de raporda yer aldı. "Medeniyet odaklı; çocuk hakları ile yetişkin haklarının eşit kabul edildiği; çocuğun öncelikli yüksek yararı temelinde yaşama ve sağlığını koruma, gelişme ve yeteneklerini geliştirme, korunma, ayrımcılık gözetmeme anlayışına dayanan; kendisini ilgilendiren her konuda görüşünün alındığı; çocuğu ve haklarını bütüncül boyutlarıyla yansıtan; çocuğun görünür olduğu ve çocuğa saygıya dayalı bir anayasa."

Çocukların anlayabileceği dil

Yapılması gerekenlere ilişkin olarak raporda yer alan maddeler arasında 82 Anayasası'ndaki çocukla ilgili hükümler ve yaklaşımın terk edilmesi, çocuğu da toplumsal sözleşmenin tarafı gören ve çocuğun görünür olacağı kısa bir anayasa, yerel yönetimlerden sivil toplum kuruluşlarına kadar katılımın sağlanması ve mutlaka her koşul ve yerdeki çocuklardan görüş alınması da var.

Anayasa ve Çocuk Raporu'nda çeşitli çocuk görüşlerine de yer verildi. Bunlardan bazıları şöyle:

Melih Ayhan (13): Anayasa, çocukların anlayabileceği bir dille yazılsın.

Alim Çetinbaş (10): Anayasa resimlerle yazılmalı.

Dilay Ertürk (10): Anayasada "Bu ülkede çocuk çalıştırılmaz" diye yazılsın.

Bahar Kolanç (16): Aile tarafından kızların okutulması zorunlu olsun.

Ali Ersin Akgül (9): Anayasa bizi korusun.

Sena Beyar (13): Herkesin dini özgürlüğünü yaşamasına izin verilmeli. (YY)

Çocuk Vakfı'nın hazırladığı Anayasa ve Çocuk Raporu'na ulaşmak için tıklayınız.