Pete Seeger, Hep Muhalif, Hep Ayakta

I come  and stand at every door

But no one hears my silent tread

I knock and yet demain unseen

For I am dead, for I am dead

Pete Seeger 1962’de bu dizelerle başlayan şarkısını gitar eşliğinde söylemiş. Sözler Nazım Hikmet’in “Kız çocuğu” şiirinin İngilizce tercümesi…

Kapıları çalan benim

kapıları birer birer.

Gözünüze görünemem

göze görünmez ölüler. 

Bu şarkıyı kamusal alanda seslendirmek o yıllarda “sakıncalı” idi. Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) 1940’ların sonunda başlayıp 50’lerin sonunda değin süren “komünist avı”* döneminin etkileri hala sürüyordu.

New Masess’ı eline 13 yaşında aldı

Pete Seeger Af Örgütü'nün 50 Yılı albümü için "Forever Young" şarkısını söylemişti.

Seeger bir komünistti; Genç Komünistler Ligi'ne (YCL-USA)** kaydolduğunda 17 yaşındaydı.  

YCL katılmadan önce ABD Komünist Partisi’nin gayrı resmi yayın organı olan New Masses*** dergisine abone olmuştu. Daha 13 yaşındaydı.

Babası Charles Louis Seeger bir savaş ve şiddet karşıtıydı. University of California at Berkeley'de müzik profesörüydü. Ama siyasi görüşleri ve etik yaklaşımı nedeniyle Berkley’den ayrıldı. Etnomüsikoloji disiplinin kurucuları arasında sayılıyordu ve müzik dünyasında önemli bir isimdi. Annesi ise keman sanatçısıydı ve aynı zamanda New York Müzik Sanatları Enstitüsü’nde eğitimci olarak çalışmıştı.

Bütün çiçekler nereye gitti?

Pete Seeger’ın 94 yıllık yaşamı boyunca göstereceği gözünü budaktan esirgemeyen doğası, siyasi tavrı ve müzik tutkusu ailesiyle yakından ilişkili.

Bu güçlü bir gen olsa gerek. Pete Seeger 1993’te verdiği konserinde torunu Tao Rodriguez ile sahneye çıktı ve 1955’de yazdığı “Where Have All the Flowers Gone?”ı birlikte söylediler.

Beş telli banjo ile yollarda

Beş telli banjonun nasıl çalınacağını öğrettiği video kayıt serisinden bir parça.

YCL’ye katıldığı yıl yani 1936’da bir festivalde beş telli banjo ile tanıştı. Bu çalgının sesi ve yarattığı müzik olanakları onu büyüledi. Harvard’ı kazanmıştı ancak ikinci yılında okulu bıraktı ve kendisini folk müzik araştırmalarına ve banjoya verdi.

Tehlikeli şarkılar

1960’larda Vietnam Savaşı sırasında savaş karşıtı hareketin önemli parçalarından biriydi. 1966’da “God Bless The Grass” ve “Dangerous Songs!” 1967’de “Waist Deep In The Big Muddy And Other Love Songs” 1968’de “Wimoweh and Other Songs of Freedom and Protest adlı dört albüm yaptı. Protest folk müziğin gücü bu albümlerde açıkça görüldü… Kendi şarkılarının yanı sıra kendinden sonraki dönemlerin Len Chandler, Phil Ochs, Jim Garland, Malvina Reynolds gibi protest folkçularının da şarkılarını seslendirdi.

Hep ayakta, hep sahnede

Pete Seeger 1950’lerde McCarthy döneminde televizyonlarda yasaklıydı. O da zaten üniversitelerde festivallerde ve halk konserlerinde olmayı tercih ediyordu. 1955'te Amerika Karşıtı Aktiviteler Komitesi'ne ifade vermeye çağırdı ama siyasi görüşleri üzerine açıklama yapmayı reddetmişti. Bu nedenle deşifre olmuştu zaten.

60’lar halk konserleri ve sokak gösterileri ile geçti. 68’in etkisinin geçmesiyle birlikte Seeger, daha çok çevre aktivisti olarak çalıştı, ama hep sahnede oldu; Live Aid Konserlerine katıldı. Bruce Springsteen ve Joan Baez başta olmak üzeren birçok sol görüşlü müzisyenin mentoru ve ilham kaynağı oldu.

Occupy We Shall Overcome

Onu ABD’nin ilk siyah başkanı Barack Obama'nın yemin töreni öncesi Washington'da düzenlenen kutlamada sahne aldığında izledi bütün dünya. Daha sonra Occupy Wall Street eylemlerine destek verdi.

94 yaşındaydı öldüğünde son nefesine kadar “muhalif folk şarkıcısı Pete Seeger” oldu. Hiç boyun eğmedi, bildiği doğrulardan şaşmadı. (HK)

* ABD Cumhuriyetçi Parti senatörü Joseph Raymond McCarthy’nin 1947-1957 arasında görevde olduğu dönemde yaşanan Komünist parti ve komünist sempatizanları hakkında yürütülen soruşturmalar “Komünist Avı” ya da “Kızıl Panik” dönemi olarak bilinir. 1934–1975 yılları arasında Soğuk Savaş döneminde ABD Temsilciler Meclisi'nde oluşturulan anti-komünist komite, McCarthy döneminde çalışmalarını yoğunlaştırmıştı.

** YCL-USA, ABD Komünist Partisi’nin gençlik örgütlenmesi. 1920 yılında kuruldu bugün varlığını hala sürdürüyor.

*** The New Masses, 1926 – 1948 yılları arasında yayımlandı. ABD Komünist Partisi’ne yakın Marksist fikirleri savunan dergi.