11 yılın erkek şiddeti sayıları konuşuyor

Görsel: bianet Erkek Şiddeti Çetelesi/ Yağmur Karagöz

bianet Erkek Şiddeti Çetelesi sayısal dökümlerinden edinilen veri seti betimleyici (tanımlayıcı) bir istatistisel analizinde ilk yanıt bekleyen soru: Ne oluyor?

Çünkü  "şiddetin durumu"nu tespit etmek durumundayız. 

Bu nedenle şiddet türlerini tanımladık, şiddet sayıları ve bu sayıların şehir nüfuslarına bölünmesiyle elde edilen oranları bulduk.  Sonuçlar tablo ve grafiklerle gösteriliyor.

Şiddet değişkenleri 

Türkiye’de 2008-2018 dönemindeki 11 yılda erkek şiddetinin betimleyici özellikleri tanımlandı.  

Yıllara göre Şiddet (Tablo-1) 

bianet verilerinde göre 11 yılda toplam 11319 erkek şiddeti görülüyor; yıllara göre dağılımında en fazla şiddet 1628 vakayla 2016 yılından. 

 Nüfusa oranlanmamış çiplak verilere göre; erkekler son 11 yılda en fazla şiddeti 2232 vakayla İstanbul’da uyguladılar. 

Adana, İstanbul’u izliyor:1049.

 Son 11 yılda erkekler İstanbul'da 406 kadını öldürdüler. En çok kadın katledilen il İstanbul'u sırasıyla İzmir (198), Ankara (153) ve Adana (149) izliyor.

Kadın katli kayıtlarında, sadece Kırklareli ilinin adı geçmiyor, yani son 11 yılda hiç cinayet yok.

Suç aleti (Tablo 2)

Çoğunluğu kadınlara yönelik erkek şiddetinin yüzde 39'unda  (4372/11319) "suç aleti"  kullanıldığı, yüzde 57’sinde (6438/11319) "suç aleti" kullanılmadığı görülüyor.  Yüzde 4’ünde ise alet kullanılıp kullanılmadığı bilinmiyor. 

Olay yerinden kaçma (Tablo 3)

Erkekler şiddet uyguladıktan sonra  genelde olay yerinden kaçmıyor, yakalanıyor, sadece yüzde 8'i (879/11319) kaçıyor.

Fail erkeklerin sayısı

Şiddetin yüzde 85'inde (9758 olay) fail erkek tek başına. Çoğunluğu kadınlara karşı işlenen şiddet eylemlerinin 9758 tanesi (yüzde 85’i) bir kişi tarafından işlenmiştir. 513 olayın hepsinde 2 fail erkek  bulunuyor. Bir şiddet olaayında 61 kişinin karıştığı görülüyor. 

Kadına karşı erkek şiddeti

Kadınlara karşı işlenen şiddet olayları dikey eksende gösterilmektedir. Yatay eksende ise seneler yer almaktadır. Figürdeki her bir nokta o tarihte işlenen şiddet eylemi sayısını göstermektedir. Çizilen mavi çizgi bu senelerdeki işlenen suç sayılarının parametrik olmayan ortalamasını göstermektedir. Mavi çizginin etrafındaki mavi bant ise hesaplanan sayıların alt ve üst güvenlik değerlerini gösterir. Zaman içinde kadına karşı işlenen şiddet eylemlerinin artan bir eğilim gösterdiğini görmekteyiz.

TIKLAYIN- bianet erkek şiddeti çetelesi (2008-2022)

TIKLAYIN- 2010-2013 Erkek Şiddeti Çeteleleri ve Düşündürdükleri/ Sevda Alankuş

Fail erkeğin yaşı

Şiddet uygulayan 11319 erkek failden 6051’nin (yüzde 53) yaşı bilinmiyor.  yozde 47'si (5268 erkek) 11 ile 91 yaş arasındadır. 

Gözaltına alınma (Tablo 4) 

Fail erkeklerin çoğunluğu olayın peşinden gözaltına alınmamışlar. Yüzde 36’sı (4043/11319) ise olayı takiben gözaltına alınmışlar. Olay yerinden kaçanların sayısı sadece 524’tür (yüzde 5).

Tutuklama (Tablo 5)

Şiddetin ardınndan gözaltına alınan fail erkeklerin 2797’si (yüzde 69’u) tutuklanıyor. 

Erkek failin olay sonrası durumu (Tablo 6) 

Erkek şiddeti faillerinin yüzde 91'inin (10379 erkek) çoğunluğunun ne durumda oldukları bilinmiyor. 522  fail erkeğin intihar ettiği, 106 fail erkeğin ise intihara kalkıştığı biliniyor. 

Akrabalık (Tablo 7) 

4950 fail erkeğin akrabalık ilişkilerine ilişkin bilgi bulunmuyor. 6409 erkek failin neredeyse üçte biri (1999 erkek) birinci derece yakınlar arasında yer almıyor.

4368 erkek fail (361 öğretmen hariç) birinci dereceden ilişkiye sahiptir; 2640'ı “koca”, 336’sı “eski koca”, 448'i “baba” ve 584’ü “erkek arkadaş” tır.

Şiddete maruz kalanlar

Yaş dağılımı

Şiddete maruz kalan 11319 insandan 5438’inin (% 48) yaşı bilinmiyor. 956 kişi (yüzde 8) bir ile 14 yaş arası çocuklardır. Geri kalan 4924 kişi (% 43) ise 15 ile 97 yaş arasındaki yetişkinlerdir.

Açıklayıcı analiz kısmında, şiddet uygulayan ve uygulanan kişilerin yaş bilgilerinde bilinmeyen değerlerin büyük oranlarda olması nedeniyle, bilinen yaş değerlerinden şiddet uygulayan kişinin yaşını şiddet uygulanan kişinin yaşından çıkararak yeni bir değişken elde ettik.

Bu değişkeni, “vicold” (“Woman old”) yani şiddete maruz kalan kişi daha yaşlı olarak tanımladık. Bu tanımı yaparken yaşı bilinmeyen erkek failin ve şiddete maruz kalanlar arasında pek bir fark olmadığını varsaymış olduk ki bu varsayımının doğruluğu da tartışılabilir.

Cinsiyeti (Tablo 8) 

Bu çalışmada  “çoğunluğu kadın olan şiddete uğrayanlar” ifadesini kullandık. Tablo 8  de bu ifadeyi doğruluyor. Erkek şiddete maruz kalan 11319 kişiden 11012’si (% 97) kadındır. 61 olayda kişinin cinsiyetine ilişkin bilgi yer almıyor.  Erkek şiddetine maruz kalan 245 kişi (% 2) erkekler ve translar. 

Yaralanma (Tablo 9) 

Saldırıya uğrayanların yüzde 15’i yaralanmış görünüyor.

BU çalışmada erkek şiddetini cinayet, yaralama, sözlü, fiziksel ve cinsel saldırı/ taciz, tecavüz, kaçırma, tehdit, seks ticareti ve gasp olarak önce ayrı ayrı ele aldık. 

Cinsel saldırıya  (Tablo 10)

Cinsel saldırıya uğrayanlar toplam şiddete uğrayanların yüzde 25’ini oluşturuyor. 

Tecavüz (Tablo 11)

Fail erkeklerin cinsel saldırılarının yüzde 59’u (1624/2776) tecavüz.

Tehdit  (Tablo 12) 

11 yılın şiddet tablosunda tehdit sayısı 770. 

Tıklayın- Erkek şiddeti çetelesi (2008-2022)

Şikayet (Tablo 13)

11 yılın şiddet tablosunda şiddet maruz kalanların yaklaşık üçte biri şikayetçi oluyor.

Koruma kararı (Tablo 14)

 Erkek şiddetinde 10852 olayda koruma kararı olur olmadığı bilinmiyor; 248 yeni, 218 de eski koruma kararı sözkonusu. (ACT/APK/YG/EMK/KU)

* Grafik ve tablo düzenleme: Korcan Uğur

bianet erkek şiddeti çetelesi ne söylüyor
2008-2018 analizi/ Ali Cevat Taşıran

Çetele üzerine nasıl çalıştık? / 1
11 yılın erkek şiddeti sayıları konuşuyor /2 
Erkek şiddeti ve kadın cinayetlerine nüfus ve SEGE'den bakış / 3  
Erkek şiddetinde ne neyi artırıyor, ne neyi düşürüyor?/ 4