Yurtdışı Oylarının Güvenliği Nasıl Sağlanıyor?

Fotoğraf: AA

Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili seçimlerinde yurtdışı seçmen kütüğüne kayıtlı 3 milyon 47 bin 323 seçmen için 60 ülkede sandık kuruldu.

123 temsilcilikte sandıkların başında, partilerden birer temsilci, bir kurul başkanı ve bir kamu görevlisi bulunuyor.

19 Haziran'da Birleşik Krallık ve Almanya dâhil kritik noktalardaki oy kullanma işlemi de bittikten sonra zarflar çuvallara yerleştiriliyor.

Bu noktada oyların prosedürde olduğu gibi üç farklı kilidin bulunduğu bir mekânda saklanması ve kilitlerin anahtarlarının resmi komisyon görevlisi ile siyasi parti üyelerinde bulunması gerekiyor.

Ancak HDP Dışişleri Komisyonu Üyesi Hişyar Özsoy'un aktardığına göre geçen seçimlerde konsolosluk görevlilerinde de anahtar bulunması gibi olaylarla karşılaşıldı. 

19 Haziran'dan sonra uçakla gelecekler

Seçim güvenliği ile hassasiyetin en yüksek olduğu noktalardan biri de yurtdışında oyların güvenli kullanılması, taşınması ve Türkiye'de oyların kullanıldığı gibi getirilmesi.

Oyları taşıyan çuvallar 19 Haziran'da Almanya, Fransa, Birleşik Krallık gibi noktalarda da oy verme işleminin taşınmasının ardından uçakla Ankara'ya yolculuk edecek. 

24 Haziran akşamına kadar Ankara Ticaret Odası'nda (ATO) bekletilecek oylar, o akşam ülke içindeki oylarla birlikte, yine siyasi parti temsilcilerinin nezaretinde sayılmaya başlanacak.

Yurtdışında gönüllü inisiyatif olarak faaliyet gösteren Gurbetin Oyları ABD Koordinatörü Elif Lee ve HDP Dışişleri Komisyonu üyesi Hişyar Özsoy yurt dışındaki oy kullanma işlemiyle ilgili sorularımızı yanıtladı. 

Gurbetin Oyları: Tutanak analizi imkânsız hale geldi

İlk olarak 2014'teki Cumhurbaşkanlığı seçimleri sırasında örgütlenen Gurbetin Oyları, partiler üstü, seçmeni bilgilendirme, müşahit eğitimi vermeye, seçimlerin şeffaf geçmesine odaklı bir oluşum.

Gönüllüleri diledikleri partiye yönlendiriyorlar.

Gurbetin Oyları ABD Koordinatörü Elif Lee, ABD'de dün biten oy kullanma işleminin iyi geçtiğini söylerken "Göz yaşartan güzel şeyler. 10 saat yoldan 19 günlük bebeğini alıp gelmiş anne baba, iki ayağı olduğu halde oy vermeye gelen seçmen, partilerle ilgisi olmadan hemşerilerine otobüs tutan seçmenler yerel gruplar gibi" dedi ve ekledi:

2017 referandumunda YSK'nın yurtdışı genelgesinde yaptığı değişikliği hatırlatan Elif Lee, "Örneğin, Seattle seçmeni Vancouver British Columbia Kanada'ya iki buçuk saatlik bir araba yolculuğuyla gidebilir oldu.

"Yine aynı düzenleme, daha önceden Gurbetin Oyları'nın yürüttüğü yurtdışı tutanak analizi calışmasını (seçmen sayısı, zarf, tutanak rakamlarının tutması gibi) imkânsız hale getirdi.

Bildiğiniz gibi yurt dışı oyları verildikleri sandıkta sayılmadan Ankara Ticaret Odası'na gidene kadar bekletildiği için, bu tutanak çalışması partilere, ATO'da yurt dışı oylarını sayan arkadaşlarımıza yol gösterebilen bir çalışmaydı.

2015 seçimlerinde yurt dışı oylarının dağılımı

HDP'li Özsoy: Yurtdışı oyları belirleyici

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Dışişleri Komisyonu Üyesi Hişyar Özsoy, yurtdışında olumsuzluklar yaşandığını ama örgütlülük sayesinde bunu aşmaya çalıştıklarını kaydederken, şunları aktardı:

"Yurtdışından gelecek oylar belirleyici olabilir bu seçimler çok kritik. Bir oy bir oydur diyoruz.

"Kilometrelerce bazen 100 km, 200 km bazen daha fazla yol gidip oylarını kullanıyorlar çok teşekkür ediyoruz.

"Bu önemli bir seçim sadece Türkiye'yi kim yönetecek seçimi değil, Türkiye'nin siyasal gidişatına yön verecek bir seçim olduğu için bu tarihi seçimde mutlaka gidip oylarını kullansınlar, inşallah muvaffak da olacağız, onları mahçup etmeyeceğiz.

"Avrupa'da şöyle söyleyeyim oyların yurtdışındaki oyların yüzde 95'nini bulunduğu alanlarda her yerde müşahitlerin Avustralya'dan Kanada'dan Avrupa'ya kadar her yerde vardı.

"Oyların buraya gelişinde eşlik eden insanlar olacak.

TIKLAYIN - Yurtdışı Oylarının Seçim Sonuçlarına Etkisi

"Konsolosluktan anahtar çıktı"

Geçen seçimlerde yaşanan olumsuzluklara da değinen Özsoy, "Örneğin daha konsoloslukta anahtar olmaması gerekiyorken anahtar çıkabiliyor bazılarında" dedi ve ekledi:

"Ama şu ana kadar çok ciddi sorunlar gelmedi bize müşahit kartlarımızın geçersiz sayılması dışında, o sorunları da yurt dışı seçim kuruluyla birlikte aştık.

"Ciddi bir varlığımız söz konusu bütün sandıklarda, hile hurda her zaman için olur, tabii fırsat bulurlarsa yaparlar biz o fırsatı HDP olarak vermemeye çalışıyoruz".

Yurtdışı katılım oranı düştü

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Sadi Güven'in yaptığı açıklamaya ve dünkü rakamlara göre yurtdışı seçmen kütüğüne kayıtlı 3 milyon 49 bin 65 seçmenden sadece 1 milyon 227 bin 931'i oy kullandı.

1 Kasım 2015'te yapılan milletvekili genel seçimlerinde sandığa giden yurtdışı seçmen sayısı 1 milyon 258 bindi.

Geçen yıl 16 Nisan'da yapılan anayasa değişikliğine ilişkin referandum için ise 27 Mart - 9 Nisan arasında, yurtdışı seçmeninden 1 milyon 400 bin 46'sı sandığa oy attı. (PT)