Yoksulların Başkanı Chavez
Aralarında Eduardo Galeano (Uruguay), Tarik Ali (Pakistan-İngiltere), Manu Chao (İspanya-Fransa), Eric Hobsbawm (İngiltere), Naomi Klein (Kanada) ve Londra Belediye Başkanı Ken Livingstone'un da bulunduğu "Venezüellalı olsaydık" platformu, manifestoda şunları söylüyordu:
"Ana medyanın hukukun üstünlüğüne ve ülkenin anayasasına sürekli olarak saygı gösteren bir başkanı, Chavez'i bir tiran olarak gösteren dezenformasyon kampanyasını kınıyoruz."
Halk başrole
Bütün "rıza imalatı" süreçlerinin karşısında, Chavez'in ülkesinde ve dünyada belirgin bir destek gördüğü açık. Chavez'in ikisi seçim, toplam sekiz kamuoyu sınavından başarıyla çıkmasının ardında yatan nedenlere, meşhur pueblo protagónico (halk başrolde) hareketinin neler yaptığına -özet olarak- bir bakalım:
Hukuk
1998'deki ilk seçim zaferinden sonra, Chavez yönetimi parti programındaki en kapsamlı sözü gerçekleştirmeye koyuldu. Anayasa değiştirildi. Kuvvetler ayrılığı tanımındaki üçlüye (yasama, yürütme, yargı) iki öğe daha eklendi: Yurttaş kuvveti (adalet, sayıştay ve insan hakları ombudsmanlığı birimlerinden oluşuyor) ve bağımsızlığı anayasada tanımlanmış Seçim Konseyi.
Petrol işini ve tarımsal reformu da kapsayan 49 yeni kanun meclisten geçti. Chavez'in 15 Ağustos referandumuna zorlanmasını sağlayan zeminse, yine bu paketle hayata geçti.
Sosyal çalışmalar, eğitim, sağlık
* Baraka bölgelerinden (Venezüella'da suyu ve kanalizasyonu bulunmayan barakalardan oluşan yaşam alanları çok yaygın) ve yoksul bölgelerden bir milyona yakın çocuk ücretsiz eğitim olanağına kavuştu.
* 1.2 milyon yetişkin okuma yazma öğrendi.
* Eski rejim döneminde toplumsal konumları nedeniyle yoksun kalan 250 bin çocuk orta öğretim olanağına kavuştu.
* 2003 yılında, ülkede üç üniversite kampusu vardı. 2006 yılında altı kampusun daha tamamlanması planlanıyor.
* Sağlığa ayrılan bütçe üç katına çıkarıldı.
* Küba'yla anlaşma kapsamında, 10 bin gönüllü Kübalı doktor Venezüella'ya gelerek yoksul bölgelerde sağlık hizmeti vermeye başladı. Aynı bölgelere 11 bin mahalle kliniği açıldı. Venezüellalılar, sağlık eğitimi için Küba'ya gönderildi.
Bu arada Küba'nın tipik bir Castro-Chavez ahbaplığından dolayı seçilmediğini söyleyelim. Şaşırabilirsiniz ama, Küba tıp ve moleküler tıp konusunda dünyanın önde gelen ülkelerinden biri. ABD ambargosuna takılan haberlerden biri de bu.
* Yoksullar için konut projeleri başladı. Toplamda 30 bine yakın yeni konut yapıldı. 3 milyon insan ilk kez içilebilir suyla tanıştı.
Tarım
Küçük işletmelere teşvik verilmeye başlandı. Toprak ağalarının şiddetli karşı çıkışlarına karşın geçirilen Tarımsal Reform Yasası'yla 2 milyon 262 bin 467 hektar arazi, 116 bin 899 aileyle tahsis edildi. Bu arazilerin aileler tarafından satışı yasak.
Kadınlar
Ev kadınları sosyal güvence kapsamında alındı. Kadınların gelişimi için kurulan "farklı banka" Bankmujer, kadın projeleri için 42 bin mikro kredi verdi. Bu krediler ancak kadınların bir araya geldiği, sürdürülebilir ve yerel halkın ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikteki projelere veriliyor.
Pan-Güney Amerika
Chavez yönetiminin "güçsüz, ABD uydusu Latin Amerika devletleri" yapısını çözmeye yönelik eylemlerinden sonra, ABD'nin "arka bahçesi"ni dağıtan bu yönetime diş bilemesini anlamak kolay. Çünkü Venezüella uluslararası petrol şirketlerinin tezgahını bozmak yolunda ciddi adımlar atıyor:
* Venezüella OPEC'in sık sık delinen kota politikasına uyuyor.Karayipler'e ve Küba'ya ucuz petrol sağlıyor. Karayipler, ABD eliyle, darbe marifetiyle kurulmuş Haiti yönetimini tanımıyor.
* MAI'nin Latin Amerika ayağı olan Serbest Ticaret Antlaşması'na karşı çıkıyor. Bunun yerine, Brezilya, Arjantin, Uruguay ve Paraguay arasındaki ortak pazar "Mercosur"a ortak oluyor. Arjantin'le Petrosur adında ortak bir petrol şirketi kurma yoluna gidiyor.Bu şirkete Brezilya da ortak olmak niyetinde.
* Kolombiya'yla iki ülke arasında bir doğalgaz hattı kurmayı planlıyor. Karayipler için ortak bir enerji şirketi, PetroCaribe'yi öneriyor.
* Bütün Güney Amerika'ya yayın yapacak bir kamu televizyonu projesi yürürlükte. Chavez bir de Güney Amerika Gelişme Bankası kurulmasını öneriyor.
Ayrıntılar
Chavez yönetimiyle ilgili ayrıntılar ve rakamlar için ziyaret edilebilecek adresler:
http://www.zmag.org/venezuela_watch.cfm
http://www.venezuelanalysis.com
http://www.guardian.co.uk/venezuela/0,12716,857933,00.html
http://www.venezuelafoia.info/
http://www.cepr.net/pages/americas.htm
(TK/YS)