Türkiye'nin ilk kadın mimarlarından Mualla Eyüboğlu’nun kişisel arşivi “Kurmak ve Onarmak”ta

Türkiye’nin ilk kadın mimarlarından Mualla Eyüboğlu’nun kişisel arşivi temel alınarak yazılan “Kurmak ve Onarmak” kitabı İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yayınları’ndan okurla buluştu.

Işıl Çokuğraş ve C. İrem Gençer kaleme aldıkları kitapta, Eyüboğlu’nun hayatı ve 1940’lardan 1980’lere kadar süren meslek yaşantısını inceliyor.

Topkapı Sarayı Harem Dairesi'ni restore etti

Mimarın geniş bir kesim tarafından tanınmasının nedeni Sabahattin ve Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun kız kardeşi olmasıdır. 2009'daki ölümünden sonra yayımlanan yazılarda Köy Enstitüleri'nin kuruluşunda yer alan ve Topkapı Sarayı Harem Dairesi'ni restore eden, Türkiye'nin ilk kadın mimarlarından biri olarak anıldı. Cumhuriyet dönemi sanatçı ve aydınları ile yakın ilişkileri ve en çok da Beyoğlu'nda eşi Robert Anhegger ile birlikte topladıkları Anadolu folklorunu yansıtan eserlerle dolu olan Doğan Apartmanı'ndaki evleri ile hatırlanıyor. 

Kitaptaki otobiyografik notlar, mektuplar, aile fotoğrafları, mesleki defterler, çizimler, yapı fotoğrafları ve restorasyon süreçlerine ait yazışmalar dönemin mimarlık ve restorasyon, düşün ve uygulama ortamını kavramaya yardımcı oluyor.

Erken Cumhuriyet dönemi mimar profilinden farklı olarak kendine özgü bir yol ve kimlik inşa eden Mualla Eyüboğlu, köye romantik bakışın ötesine geçerek Anadolu’nun sorunlarını ve çıkmazlarını gören, Anadolu’ya karşı sorumlu hisseden bir meslek insanı olarak Köy Enstitüleri’nin kuruluşunda aktif rol aldı.

Eyüboğlu’nun Köy Enstitüleri’ne ait çizim, not ve fotoğrafları, bu projelerin nasıl ve hangi koşullarda tasarlanıp hayata geçirildiğini ve Enstitülerde öğrencilere nasıl bir eğitim verildiğini ortaya koyuyor.

Kurmak ve Onarmak: Mimar-Restoratör Mualla Eyüboğlu (1919-2009) kitabına, kitapçıların yanı sıra Pera Müzesi Artshop’tan ulaşmak mümkün.

Işıl Çokuğraş hakkında

İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü’nden 2005'te mezun oldu. 2008’de aynı üniversitede Mimari Tasarım Yüksek Lisansı’nı bitirdi. 2013’te Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Tarihi ve Kuramı programından doktora derecesi aldı. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü'ndeki öğretim üyeliği görevini doçent unvanı ile sürdürüyor. Doktora tezini temel alan "Bekâr Odaları ve Meyhaneler Osmanlı İstanbulu’nda Marjinalite ve Mekân" (1789–1839) (İAE Yayınları, 2016) kitabının yazarı.

Ceylan İrem Gençer hakkında

İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden 2004'te Mimarlık lisans derecesini aldı. Aynı üniversitede 2006'da Restorasyon Yüksek Lisans Programı’nı, 2012'de ise Restorasyon Doktora Programı’nı tamamladı. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü'ndeki öğretim üyeliği görevini doçent unvanı ile sürdürüyor. (AÖ)