Spor Giyim Şirketlerinin Asyadaki Sömürüsü
Futbol yıldızlarının giydiği ayakkabıları ve spor malzemelerini üreten Asyalı işçilereyse, saatte 0,47 avro, günde 3,76 avro ödeniyor.
Endonezya'da ünlü spor giyim markalarının ürünlerini üreten kadınlar, en ucuz pazarlardan alışveriş ettiğinde bile, 1,5 kg çiğ tavuk satın almak için 3,75 saat çalışmak zorunda. Bazılarının bütün ay boyunca satın almaya gücünün yettiği et miktarı bu.
Spor giyim sanayisindeki işgücünün yüzde 80'ini oluşturan kadınlar, işyerindeki, toplumdaki ve işçi örgütlerindeki cinsiyet ayrımcılığı nedeniyle sendikalara katılmakla ilgili en çok engelle karşılaşanlar.
Oxfam, 12 spor giyim şirketinin, adidas, ASICS, FILA, Kappa, Lotto, Mizuno, New Balance, Nike, Puma, Reebok, Speedo ve Umbro'nun, Asya'da işçi haklarıyla ilgili ne yaptığını incelediği, "Ofsayt! Asya'da İşçi Hakları ve Spor Giyim Sanayisi" başlıklı raporunu açıkladı.
Çok uluslu şirketler işçileri sendikalaşmasını önünde sık sık ciddi engeller oluşturuyor. Aralarında spor giyim şirketlerinde sendikalaşmaya çalışan işçilere şiddet uygulanmasına karışanlar da var.
Hükümetlerse, büyük şirketlerin ülkeden kaçması korkusuyla, korumak zorunda oldukları emek ve örgütlenme haklarını hiçe sayabiliyor.
Oxfam, raporunda, şu önlemlerin alınması ve geliştirilmesi gerektiğini söylüyor:
* İşçilerin sömürü ve istismarları bildirebilecekleri, gizlilik içinde işleyebilecek ve kolayca erişilebilecek araçların oluşturulması.
* İşçilerin emek hakları için bağımsız eğitim ve çalışma
* Şirketin tedarik zincirlerinde ve koşulları iyileştirme çabalarında şeffaflık
* Tedarikçilerin emekçilerin haklarına saygı göstermesine olanak veren satın alma uygulamaları
* Sektördeki uluslararası sendikal örgütlerle işveren örgütleri arasında örgütlenme özgürlüğünü ve toplu pazarlığı tesis edecek bir çerçeve anlaşma
* Şirketlerin tedarik zincirlerinde sendikalaşmanın olduğu işletmelere öncelik verilmesi
* İşçilerin kısa süreli sözleşmelerle çalıştırılmasının yasaklanması veya katı bir şekilde sınırlandırılması
* Fabrikaların kapanması halinde, işçilerin tazminatlarını almasının, emek hakkı aktivistlerinin başka tedarikçilere iş başvurusu yapması halinde ayrımcılığa maruz kalmamalarının güvence altına alınması
* Örgütlenme hakkının bağlayıcılık taşımadığı serbest ticaret bölgelerini kaynak olarak kullanma oranını artırmamak. Yeni her üretimin bu hakkın yasal bağlayıcılık taşıdığı ülkelerde veya bölgelerde yapılması. (TK)