Özgecan Aslan cinayeti ve özellikle #sendeanlat girişiminden sonra, erkeklerin erkek şiddetine karşı ne yapabilecekleri, ne yaptıkları, bir daha konuşulur oldu.
Beyaz Kurdele girişiminin hazırladığı kılavuzlar, erkek şiddetiyle mücadele etmek isteyen erkeklere yardımcı olabilir.
90'ların başında Kanada'da üç erkeğin başlattığı, kendini "Erkeklerin kadına şiddetini sonlandırmak için çalışan erkekler" olarak tanımlayan Beyaz Kurdele Kampanyası'nın sloganı "Kadına yönelik şiddet uygulamayacağım, göz yummayacağım, sessiz kalmayacağım." Üyeliği olmayan bu hareket, her yerde kendi özgül koşullarıyla büyüyor ve kendi kampanyalarını yaratıyor.
Beyaz Kurdele, sokakta tacizi durdurmak için erkeklerin yapabileceği altı madde sıralıyor:
1. Ne olduğunu bilin
Sokakta taciz, istenmeyen ve hoş karşılanmayan, aleni bir ilgi çekme eylemidir. Çoğunlukla kadınlara yöneltilir. Alçaltıcı ve zarar vericidir. Kişiye özel bir sorun değil, hepimizi ilgilendiren bir sorundur.
Örneğin, sokakta yürüyen bir kadına laf atmak, sarkıntılık ederek bakmak, ıslıklamak veya giden bir arabanın içinden bağırmak gibi. Sokak tacizi, iltifat olmayan bir davranıştır.
2. Tacizciye karşı kadının yanında olun
Yürüyüp geçmeyin. Sokak tacizinin ele alınmasında ve önlenmesinde önemli bir rol oynayabilir, yardımcı olabilirsiniz.
Sokakta veya başka bir yerde tacize tanık olduğunuzda, durumu değiştiren biri olun. Bu, "kurtarıcı kahraman" olmak demek değildir, ama kendinize, birine yardım edebilecek bir rol bulmaktır! Yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır: Tacizcinin dikkatini dağıtmak (saati veya yolu sormak), tacize uğrayan kişiye iyi olup olmadığını, yardım edip edemeyeceğinizi sormak.
Sokakta tacizci erkeklere söyleyebileceğiniz bazı şeyler:*
"Ne giydiği umurumda değil. Olmaz."
"Nasıl yürüdüğü umurumda değil. Olmaz."
"Ciddi misin sen?"
"Çok ayıp. Olacak şey değil."
"Buna sokak tacizi denir. İltifat değildir."
"Yapma!"
"Sokaktan geçen birine böyle şeyler söylenmez."
"Buna sokak tacizi denir. Bu yüzden başın belaya girebilir. Benden söylemesi."
"Taciz hiç işine yaradı mı? Birini taciz etmek işe yarıyor mu?"
"Seksi olduğunu düşünmen umurumda değil. Olmaz."
"Kadın düşmanlığı. Aman ne seksi bir şey."
"Semtimizin/mahallemizin adını kötüye çıkarıyorsun."
"Erkeklerin adını kötüye çıkarıyorsun."
"Adımızı kötüye çıkarıyorsun."
"Her gün kaç kadının, kaç kız çocuğunun tacize uğradığını biliyor musun? Komik değil bu."
"Herkesin yapıyor olması umurumda değil. Olmaz."
"Saygısızlık bu. Olmaz."
"Bırak. Yapma. Buna sokak tacizi denir ve kabul edilebilir bir şey değildir."
3. Örnek olun, önder olun
İş sizde başlıyor: Kendi dilinizi, tutumunuzu, davranışlarınızı sorgulayın. Bunlar, kadınlara ve kız çocuklarına nasıl saygısızlık ediyor veya zarar veriyor olabilir?
"Beyaz Kurdele" kampanyası Kanada, Ontario'da erkekler arasında bir araştırma yaptı. Erkeklerin çoğunluğunun, sesini çıkarmanın, oğullarını eğitmenin veya duruma müdahale etmenin önemli olduğunu düşündüğü ortaya çıktı. Ayrıca, çoğu erkek, kadınlara yönelik şiddetin kendileri için önemli olduğunu belirtti ve bu şiddeti sona erdirmekte anahtar bir rol oynayabileceklerini ifade etti. Cinsiyetçi dil ve sokak tacizi, şiddet kültürüne katkıda bulunuyor. Hangi yollarla çözümün bir parçası olabileceğinizi düşünün!
4. Rol model olun
Yaptıklarınız başka bir erkekte kalır: Ailenizle, arkadaşlarınızla, iş arkadaşlarınızla ve çevrenizdeki gençlerle, kadınlara saygıyla ve değer vererek davranmak hakkında konuşun.
Değişiklik yaratmak için, erkeklere ve genç erkeklere karşı çıkın! Arkadaşlarınızla veya iş arkadaşlarınızla taciz niteliğindeki davranışlar hakkında konuşmaya zaman ayırın. Yapabileceklerinizi düşünün: Sorunları tartışacak bir ortam yaratın ve okulunuzda, işyerinizde, ibadethanenizde veya spor kulübünüzde bir atölye çalışması veya sunum düzenleyerek farkındalık yaratın.
5. Dile ve davranışlara karşı çıkın
Alçaltıcı ve incitici şakalar, espriler, fıkralar, yorumlar ve davranışlara karşı çıkılabilir. Bunlara katılmayın veya gülmeyin. Erkeklerin sorumlu tutulmasına katkıda bulunun.
Bazıları "duyarsızlaşmış" olsalar veya hayatın bir parçası gibi görseler de, erkekler seslerini çıkarır, ona karşı seslerini yükseltirlerse, Sokak Tacizi durdurulabilir. Kişiye değil, davranışa karşı çıkın. "Olmaz" veya "Yapmayın arkadaşlar, taciz etmeyin" gibi şeyler söyleyin.
6. Duruma uygun davranın
Riskleri göz önüne alın ve durumu güven içinde yatıştıracak yönde, bu davranışa karşı çıkın. Gerekiyorsa, yardım isteyin. Mağdur kadını yoklayın ve destek teklif edin. Ona, olanları desteklemediğinizi söyleyin; iyi olup olmadığını sorun; erkeklerin bir kadına böyle davranmaya hakkı olmadığını söyleyin.
Durumu daha da hararetlendirecek yönde değil, yatıştıracak yönde müdahale edin. Unutmayın, sokak tacizi, kendi "toplumsal statüleri" saydıklarının dışında biriyle etkileşim peşinde olan bir grup erkek arasındaki rekabet veya bir erkeğin gücünü göstermek istemesi ya da kadınlarla ve çevresindekilerle nasıl etkileşime gireceğine dair anlayışı olmayan bir erkeğin işi olabilir. (WR/TK/ÇT)
* Burada sıralanan örnekler, Beyaz Kurdele (White Ribbon) Kanada'nın hazırladığı İngilizce kısa filmden alınmıştır. Filmi izlemek için tıklayın.
** Beyaz Kurdele Kanada'nın hazırladığı kılavuz metni, İngilizce'den Türkçe'ye Tolga Korkut çevirdi.