Sinemanın Kadın Emekçilerine Cahide Sonku Anısına Altın Portakal

Cahine Sonku, "Beklenen Şarkı" filminde Zeki Müren'le birlikte (1953) 

26 Ekim-1 Kasım tarihleri arasında düzenlenecek 56. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin bu yılki yeniliklerinden biri de Cahide Sonku Ödülü olacak.

Cahide Sonku’nun anısını yaşatmak adına başlatılan ödül, Türkiye film sektöründeki kadın temsiliyeti ve görünürlüğüne dikkat çekmeyi de amaçlıyor.

TIKLAYIN - Altın Portakal Festivali'ne Son Katılım Tarihi 16 Eylül

Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması jürisinin değerlendirmesi sonucu verilecek Cahide Sonku Ödülü, yarışmadaki filmlerden birinde kamera arkası ya da önünde  çalışmış, emeğinin yanı sıra bakışını da filmin ayrılmaz bir parçası kılabilmiş kadın sinemacılardan birine sunulacak. 50 bin TL para destekli Cahide Sonku Ödülü’nün ilk kazananı ise festivalin kapanış gecesi olan 1 Kasım’da belli olacak.

‘En İyi Kadın Oyuncu’ların ilki

Profesyonel tiyatro hayatına 1932’de Şehir Tiyatrolarında (Darülbedayi) “Yedi Köyün Zeynebi” oyunu ile başlayan Cahide Sonku,  1933 yılında Nazım Hikmet Ran’ın senaryosunu yazdığı ve Muhsin Ertuğrul ile birlikte yönettiği “Cici Berber” filminde Zozo Dalmas’ın dublörlüğünü yaparak sinemaya ilk adımını attı.

Aynı yıl, Muhsin Ertuğrul’un yönettiği “Söz Bir Allah Bir”de Bedia Muvahhit, Semiha Berksoy gibi dönemin önemli tiyatro oyuncularıyla birlikte oynadı.

Asıl başarısını ise iki yıl sonra, Türkiye sinema tarihine “ilk köy filmi” olarak da geçen “Bataklı Damın Kızı”ndaki Aysel rolüyle yakaladı.

kapılarını açtı. 1940 yılında oynadığı “Şehvet Kurbanı” ve “Akasya Palas” filmleriyle başarısını sürdüren Sonku, Yerli Film Yapanlar Cemiyeti tarafından 1948’de düzenlenen Türkiye’nin ilk film yarışması sayılan Yerli Film Müsabakası’nda ‘En İyi Karakter Artisti’ seçildi.

Kamera arkasındaki ilk kadın

1949’da, başrolünde de oynadığı Seyfi Havaeri filmi “Fedakâr Ana”da yönetmen asistanlığı yaparak kamera arkasına ilk geçişini yaptı ve birçok kaynağa göre, 1950’lerin başında kurduğu Sonku Film ile sinemamızın ilk kadın yapımcısı, senaryosunu da yazdığı “Vatan ve Namık Kemal” (1951) ile de sinemamızın ilk kadın yönetmeni oldu.

Talat Artemel ve Sami Ayanoğlu ile birlikte yönettiği ve yapımcılığını üstlendiği film, Yıldız dergisinin sıralamalarında en iyi film, Cahide Sonku en iyi kadın oyuncu seçildi.

 1953’te Orhon Murat Arıburnu ve Sami Ayanoğlu ile birlikte yönettiği “Beklenen Şarkı”da (1953) Zeki Müren ile birlikte oynadı.

1958’de Sonku Film’in deposunda çıkan bir yangın sonucu tüm mal varlığını kaybeden Sonku’nun kariyeri bu olaydan sonra düşüşe geçti. Bir süre tiyatro sahnelerine devam eden sanatçı, 60’larda geri döndüğü sinemada figüran olmak ya da kısıtlı rollerde oynamak zorunda kaldı.

1966’da Osman Seden’in yönettiği “Çalıkuşu”nda Türkan Şoray, Zeynep Değirmencioğlu, Kerim Avşar, Bedia Muvahhit gibi isimlerle birlikte rol alan sanatçı, 1977’de Ülkü Erakalın’ın yönettiği “Yeşilçam Sokağı” filmiyle perdede son kez göründü.

1979’da Sinema Yazarları Derneği (SİYAD) tarafından verilen ilk ve tek Onur Ödülü’nü, törene gidemediği için bir meyhanede sinema yazarı Atilla Dorsay’ın elinden aldı.

1916’da Yemen’de dünyaya gelen ve gerçek adı Cahide Serap olan Cahide Sonku, 1981 yılında İstanbul’da yaşama veda etti. (DB)