Saroyan: Aramızda Kaçık Olmayan Yok
"Sonunda hepimizin (Ermenilerin) deli olduğuna hükmettim"
Türkçe'ye yeni çevrilen Paris-Fresno Güncesi adlı kitabının arka kapağında yer alan metinde Saroyan, ailesi ve Ermeniler ile ilgili olarak şunları söylüyor:
* Başkalarını gözlemlediğim zaman, yani başka ailelerin çocuklarını, kendi çocuklarımı ve Armenak Saroyan'la Takuhi Saroyan'ın dört çocuğundan biri olan kendimi düşünürüm.
* Başkalarının çocuklarının ne kadar aklı başında, terbiyeli, becerikli, saygılı ve ne yapacaklarının kestirilebilir olduğunu, buna karşın benim halkımın çocuklarının, insanları hayretten hayrete düşürdüğünü görür, şaşar kalırım.
* Öteki çocuklar kim oldukları, bu dünyadaki yerleri ve yapıp ettikleri konusunda fevkalade rahattır . Oysa biz Ermeniler için bu ta en başından beri müthiş bir mücadeledir.
"Hepimizin deli olduğu hükmüne vardım"
* Sonunda, belki de hepimizin deli olduğu hükmüne vardım, ama bir tımarhaneye kapatılacak türden değil. Bizler öfkemizi, toplum ya da tıp yetkilileri üzerimize varmadan bastırmayı biliyoruz.
Eskisinden beter olduğumuz sanılmasın
* İçimizde kaçık olmayanlar, parmakla gösterilecek kadar azdır. Bunu aşağı yukarı hep böyle olduğumuz anlamında söylüyorum; yani eskisine göre daha beter olduğumuz sanılmasın.
"Her şeye kusur buluruz"
* Her şeye kusur buluruz. Kokuşmuş bir dünyada yaşadığımızı bilir, ama bu gerçeği kabullendikten sonra bile, dertlenmekten kendimizi alamayız; hatta arada sırada öfkeden köpürdüğümüz de olur.
"Ailem kaçık; nedenini bilmiyorum"
Ailenin çeşitli kollarını gözümün önüne getirdiğimde, uysal, sıradan, ciddi, uyumlu, hevesli, saygılı, talepkâr olmayan, hoş, becerikli, ne istediğini bilen, uzun lafın kısası, öteki nazik insanlarda rastlanan özelliklere sahip bir tek aile bile bulamıyorum. Kaçıklık ailemin her kolunda kendini gösteren başat bir özellik. Çatlak olmayan birini bulmak mümkün değil. Neden böyle? Nasıl bu hale geldik? Cevabı yok bu soruların tabii.
Saroyan kimdir:
Willam Saroyan Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) California eyaletine bağlı Frenso kentinde 31 Ağustos 1908'de doğdu, 18 Mayıs 1981'de Fresno'da yaşamını yitirdi. Saroyan, Doğup büyüdüğü Fresno'da bir evi olmasına karşın 1958'den sonra çoğunlukla Fransa'nın başkenti Paris'te yaşadı. Ermeni asıllı ABD'li yazar büyük ekonomik bunalım yıllarında açlık, yoksulluk ve güvensizlik içinde bile yaşama sevincini dile getiren, kendine özgü atak ve iğneleyici bir üslupla yazdığı öyküleri ile tanınır.
Saroyan, Anadolu'dan ABD'ye yerleşen Ermeni bir göçmenin oğluydu. 15 yaşında okulu bırakarak kendi kendini yetiştirdi. İlk öykü kitabı The Daring Young Man on the Flying Trapeze (1934; Cesur Delikanlı) ve İnhale and Exhale (1936; Nefes Al, Nefes ver). İlk tiyatro oyunun My Heart's in the Hinglands (Gönlüm Yaylalardadır). 1939'da sergilenen The Time of Your Life (Hayatımın Günü) tiyatro eseri ile 1940'da Politzer Ödülü 'ne layık görüldü ama bu yapıtının o güne değin yazdıklarından "daha iyi ya da daha üstün olmadığı" gerekçesiyle ödülü redddetti.
Türkçe'ye çevrilenler
William Saroyan'ın The Beautiful People (1941; Yoksul İnsanlar, 1961, 1990), Mama I Love You (1953; Ben Annemi Seviyorum, 1972, 1984), One Day in Afternoon of the World (1964; Dünyanın Bir Öğle Sonrası, 1969, 1983) ile son olarak Paris - Fresno Güncesi (2001) adlı eserleri Türkçe'ye çevrildi.(YÖ/NA)