Ödüllü, Ödünsüz Hip-Hop
Uçurum büyüdükçe ve güçlü olanın sesi yükseldikçe, güçsüzün sesi de yükseliyor onun karşısında. Asıl rengi siyah olan rap'in yanına beyaz çizgiler de çekiliyor bir süredir.
R&B sosuna bulanmamış olan gerçek rap, ebadı değişen şehirli kimlik kartıyla duymazdan gelinemiyor bir süredir. İlginç kalabiliyor. Artık sadece ezilenin, dışlananın sesi değil ama yine de ilginç kalabiliyor.
Güçlü olan, güçsüzün sesini de satın alıyor bir yandan ve endüstrisini büyütüyor. Türkçe sözlü rap müziği de, 70 başlarından beri, yani uzun süre sonra belki ilk kez Batının müziğiyle eşzamanlı olarak yükseliyor bir süredir.
Almanya'da azınlıkta olan Türklerin yaktığı ateş Türkiye'nin büyük şehirlerine sıçradı ve rap bugün televizyon reklamlarında bile sıkça kullanılan bir müzik türü artık .
Kanye West, ticari hip-hop müziğinin tatsız bulamacının üstünde dikkate şayan bir isim. 2006 Grammy Müzik Ödülleri'nin üçünü kaldırıp koydu odasına: "En İyi Rap Solo Performansı", "En İyi Rap Şarkısı", "En İyi Rap Albümü". Ödülleri referans olarak kabul etmek yanlış ama bu durum, West'in başarısını da kanıtlıyor bir bakıma.
Yapımcı olarak hayatını sürdürürken bir yandan da kendi kariyerini yaptı. Geçen yıl çıkardığı "Late Registration" albümüyle de "büyük bir isim" oldu.
Birçokları gibi Run-D.M.C.'den esinlenerek yola çıkmış Kanye Omari West . Aslında orta sınıf bir aileden ve ekonomik sıkıntılar içinde büyümüş değil.
Sample merkezli beat yapımı konusundaki becerisiyle 90'larda güzel imzalar atmış olsa da esas gösteri 2001'de Jay-Z'nin "Blueprint" albümünden iki şarkıdaki parmağıyla başlamıştı, ki bu şarkılarda The Doors'un 'Five to One'ı ve Jackson 5'ın 'I Want You Back'i gülümsüyordu arka planda.
Ekim 2002'de bir trafik kazası geçirdi West ve ölümden döndü. Bu durum, elbette ilk albümü "The College Dropout"a da yansıdı. 2 milyondan fazla sattı bu albüm.
Her şey bir yana, West'in ikinci albümü "Late Registration" bir 'sample' başyapıtı. İki şarkıya bakalım: Soul efsanesi Curtis Mayfield'in muhteşem "Curtis" albümündeki 'Move on Up' burada öyle güzel işlenmiş ki, rap'i sevmeyen funkçılar bile ağızlarını açamazlar.
Bir başka gönderme ise hip-hop'un mucitlerinden Gil Scott-Heron'a: 'My Way Home' şarkısı 1 dakika 43 saniye boyunca Scott-Heron'un 'Home Is Where the Hatred Is'ine (Ev, Nefretin Olduğu Yerdir) yaslıyor sırtını:
"Ev için nefretin olduğu yerdir denir / Benim mihrabım kaderdir / .. / Devrim bir oyun değil / Hayat için verilen savaşın / Diğer ismidir".
Derdini anlatma konusunda da bir sıkıntısının olmadığı görülüyor West'in.
'Crack Music'te ise uyuşturucunun siyah müzikteki yerini sorguluyor: "Bu crack (marihuana) müziğidir, gerçek siyah müziktir bu..."
Shirley Bassey'in 'Diamonds Are Forever'ının dönüştürülmüş hali 'Diamonds from Sierra Leone' ise sözleri ve müziğiyle muhteşem. Esprili ve politik şarkı sözleri, yaylılar ve nefesliler, akılda kalan melodiler ve güçlü beat'ler, rap dünyasının muhafazakârlığıyla popülaritenin cıvıklığını dengeliyor, ortaya da 'pop' bir rap çıkıyor.
Ayrıca albümdeki konuk listesi de bir hayli kabarık, ışıltılı ve birbiriyle alakasız isimlerden oluşuyor.
Kendini beğenmişliğiyle eleştirilen Kanye West hip-hop'ı taşıdığını söylerken, son haberler, hayatını Eminem gibi filme dönüştüreceği yolunda. Onun ödün vermediğini, ancak düşünebiliriz, gerçek ise böyle olmayabilir.
Bir hip-hopçı olmasam da Kanye West ve benzeri isimler, kapıyı zorlayan ve duymazlıktan gelmeye çalıştığım müzik endüstrisinin içinde bir Truvalı varmış gibi hissettiriyor bana. İçeriden birisi de insanı gülümsetebiliyor. (HT/BA)
* Hilmi Tezgör'ün yazısı 1 Mayıs 2006'da Açık Radyo sitesinde yayımlandı. Vurgular bianet'e aittir.