Mim Evrensel Ustasından Yoksun Kalacak

Dünyaca ünlü mim sanatçısı Marcel Marceau, 84 yaşında aramızdan ayrıldı. Fransa Başbakanı François Filon Marceau’nun ardından bir taziye mesajı yayınladı.

On yıllar boyunca sessizliğin sanatının başlıca temsilcisi olan Marceau, komik ve trajik skeçlerini her izleyicisinin kendi bildiği gibi yorumlamasına olanak veren bir evrensellik içinde dünyanın dört bir yanında sergilemişti.

Marceau "Mim, tıpkı müzik gibi sınır ve milliyet tanımaz” derdi. "Eğer kahkaha ve gözyaşı insanlığın ortak özelliğiyse bizim sanatımızda bütün kültürler kendine yer bulur.”

Sahne üstünde hiç ses çıkartmadan yaptığı hareketler, beyaza boyanmış yüzü ve enine çizgili şeytan pantolonu ve yamulmuş silindir şapkasıyla ilgi toplayan Marceau, sahne giysilerini çıkartıp makyajını sildiğinde zarif söz ve davranışlarıyla da mim sanatındaki ustalığı kadar göz dolduran ince ve dinç bir Fransız beyefendisi olurdu.

Marceau mim sanatında jestlerin ruhun en gizli esinlerinin ifadesi olduğunu söylerdi. “Rüzgarı mimle ifade etmek için fırtına gibi eser, balığı dile getirmek için kendinizi denize atarsınız.”

Bu yıl, Marceau’nun şapkasında soluk bir kırmızı çiçek taşıyan melankolik soytarı Bip karakterini yaratmasının 60. yıldönümüydü.

Marceau sanatının köklerinin ABD sessiz filmlerinin büyük komedyenleri Charlie Chaplin ve Buster Keaton’dan, yüzyıllar öncesinin Commedia dell'Arte soytarılarına ve Çin operaları ile Japon Noh tiyatrosunun stilize jestlerine kadar gittiğini söylerdi.

Yaşam öyküsü

Marcel Marceau 22 Mart 1923’te Alsas’ın Strasbourg kentinde doğdu. Babasının kasaplık yaptığı Lille’de büyüdü. İkinci dünya savaşı yıllarında babası Nazi işgalinde esir düştü ve idam edildi. Marcel ve ağabeyi de 1944’te Direniş’e katıldılar.

Marcel savaş devam ederken Fransız ordusuna katıldı ve savaş bitene kadar Almanya’daki işgal güçlerinde hizmet verdi.
1946’da Charles Dullin ve Jean-Louis Barrault’ya da hocalık yapmış olan büyük mim hocası  Etienne Decroux eğitmenliğinde oyunculuk öğrenimine başladı.

Marcel  Barrault’nun başrolünü oynadığı Marcel Carne'nin ünlü “Cennetin Çocukları” ("Les Enfants du Paradis") filmindeki Arlequin rolüyle bir mim sanatçısı olarak ünlendi.

1948’de kendi mim trupunu oluşturdu ve mim piyesleri sergilemek üzere çeşitli Avrupa kentlerinde turnelere çıktı. Trup 1959’da iflas etti ama 1984’de Uluslararası Mimdrama Okulu (“Ecole Internationale de Mimodrame”) adıyla yeniden kuruldu.

Onlarca filmde rol almış olan Marceau’nun en çok anımsanan rolleri arasında ABD'li yönetmen Mel Brooks’un “Sessiz Film”inde canlandırdığı konuşan kabartma da vardı. (EK/NZ)