bianet, kadına yönelik şiddet, taciz, tecavüz ve cinayet konusunda sürdürülen mücadeledeki gelişmeler, saldırganlara verilen cezalar ve "olumlu" ve "olumsuz" yargı kararların çetelesini tutuyor.
* Gelişmeler
Kimyasal hadım yönetmeliği çıktı
27 Haziran’da Resmi Gazete’de yayınlanan Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlarda Hükümlü Olanlara Uygulanacak Tedavi ve Diğer Yükümlülükler Hakkında Yönetmelik, cinsel suçlardan hüküm giyen kişinin için cezaevinde bulunduğu veya koşullu serbest kaldığı sürede mahkeme kararıyla cinsel isteği azaltıcı tıbbi tedaviye maruz bırakılabilmesini öngörüyor.
CEDAW, Türkiye değerlendirmesini yayımladı
Birleşmiş Milletler (BM) Kadına Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi (CEDAW) Komitesi, Türkiye’nin 7. dönem raporuna dair nihai görüşlerini açıkladı. “Olumlu Değerlendirmeler” üç maddede özetleyen Komite, ataerkil tutumun ve stereotiplerin bertaraf edilmesi için kapsamlı bir strateji benimsenmesini tavsiye etti.
* Yargı kararları
Cinayet
* İstanbul’da geçen Nisan ayında sevgilisi Yağmur Önüt’ü tüfekle oynarken öldürdüğü iddia edilen E.V.’nin yargılanmasına Küçükçekmece 6. Asliye Ceza Mahkemesi'nde başlandı. Duruşmada Önüt’ün anne ve babası E.V.’nin Önüt’e daha önce defalarca şiddet uyguladığı, öldürmekle tehdit ettiğini söyledi. E.V.’nin tutukluluk halinin devamına karar veren mahkeme heyeti, eksiklerin giderilmesi için duruşmayı erteledi. Sanık hakkında "bilinçli taksirle ölüme sebebiyet verme" suçundan 4 yıl 6 aydan 9 yıla kadar hapis cezası isteniyor.
* Zonguldak'taki 21 Şubat’ta Necla Sağlam'ı bıçaklayarak öldürdüğü iddia edilen tesisatçı T.K. hakkında hazırlanan iddianame Zonguldak 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nce kabul edildi. İddianamede maktül ve sanık arasında 'husumetin olmadığı ' belirtilirken 'hiçbir sebep yokken başına vurduğu, çöp poşetiyle boğduğu, bıçakla boğazını kestiği' bilgisi yer aldı. İddianamede cinayetin vahşiyane ve sebepsiz şekilde canavarca hisle işlendiği belirtildi, sanık hakkında ağırlaştırılmış müebbet istedi.
* İzmir'de 8 Mart’ta sevgilisi Nermin Akçay'ı bıçaklayarak öldürdüğü iddiasıyla İzmir 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nde müebbet hapis istemiyle yargılanan A.İ.’nin tutukluluğunun devamına ve bir sonraki duruşmada tanıkların dinlenmesine karar verildi. A.İ. kasten öldürme suçundan müebbet hapis istemiyle yargılanıyor.
* Antalya'da 2009'da evden çıkan ve cesedi 10 gün sonra İsparta'da boş bir arazide bulunan 15 yaşındaki Sezgi Kırıt'ın vücuduna uyuşturucu madde enjekte edilip, zorla alkol verildiği, tecavüze uğrayıp, darp sonucu yaşamını yitirdiği belirlendi. Başka bir suçtan tutuklu M.M.K. ile O.K. ve E.K. 7 yıl sonra Antalya 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istemiyle yeniden yargılanmaya başladı. Mahkeme Sezgi Kırıt'ın ölümüyle ilgili yedi yıl sonra yargılanan üç sanık hakkında tutuklama kararı verdi. Davayı çok sayıda kadın avukat, Baroların Çocuk Haklan Komisyonu merkezleri, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, KADEM, Antalya Barosu Kadın Hakları Komisyonu, Türkiye Kadınlar Derneği Federasyonu, sivil toplum örgütleri ve CHP Afyon Milletvekili Burcu Köksal takip ediyor.
* Kocaeli’nde geçen Ocak ayında elleri bileklerinden kesilen, dövüldüğü ve iple boğularak öldürüldüğü tespit edilen Nuran Dutlu cinayetini işledikleri iddiasıyla tutuklanan M.Y. ile kız arkadaşı S.Ö.’nün yargılanmasına Kocaeli 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Mahkeme Heyeti tanık C.D.’nin ifadesinin alınması için İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi'ne yazı yazılmasına, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'na duruşma gününün iddianame sureti eklenerek bildirilmesi ve sanıkların tutukluluk hallerinin devamına karar verdi. Bir sonraki duruşma 7 Eylül’de.
* İstanbul’da 13 Mayıs 2016'da karısı Halide Özpolat'ı (36) öldürdüğü iddiasıyla tutuklanan A.Ö.R. talebi üzerine Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nde tedavi altına alındı. İlk duruşmaya katılmayan sanık İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen ikinci duruşmaya da aynı gerekçeyle katılamadı. Müşteki avukatı, sanığın eşini öldürdükten sonra pek çok telefon görüşmesi yaparak eşini öldürdüğünü bildirdiğini, bu durumun da sanığın akli melekesinin yerinde olduğunun kanıtı olarak görülebileceğini dile getirdi. Avukat mahkemeden sanığın gördüğü tedavinin mahkemede ifade vermesine engel teşkil edip etmeyeceğinin Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nden sorulmasını istedi. Ara kararını açıklayan mahkeme heyeti de sanığın tedavisinin belirli bir süreye ilişkin olup olmadığı ve ifade vermesine engel derecede rahatsızlığının olup olmadığının sorulması için Silivri Cezaevi'ne yazı yazılmasına karar verdi. İddianamede, eşini kasten öldürdüğü gerekçesiyle sanık için ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası talep ediliyor.
* Bolu'da 14 Ekim 2015’te sınıf arkadaşı Dilay Gül'ü bıçaklayarak öldürdüğü iddia edilen U.A.’nın yargılanmasına Bolu Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Sanık duruşmaya getirilmezken Mahkeme heyeti, akli dengesinin yerinde olmadığı iddiasıyla Adli Tıp Kurumuna sevk edilen sanığın muayene sonuçlarının beklenmesi için davayı 8 Eylül’e erteledi. U.A. yakalandıktan sonra çıkarıldığı nöbetçi mahkemece 'canavarca hisle veya eziyet çektirerek öldürme' suçlamasıyla tutuklanmıştı.
* Erzurum’da ayrı yaşadığı karısı Neslihan Kızılkaya’yı bıçaklayarak öldürdüğü iddia edilen H.K.’nin ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezası istemiyle yargılanmasına başlandı. Mahkeme heyeti, sanığın tutukluluk halinin devamına karar vererek duruşmayı erteledi.
* İzmir'de 4 Ocak’ta eşinin kuzeni Duygu Şen'i bıçaklayarak öldürdüğü iddiasıyla hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istemiyle dava açılan İ.B.’nin yargılanmasına İzmir 7. Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Cinayet zanlısı İ.B, mazereti nedeniyle duruşmaya katılamayan avukatı huzurunda savunma yapacağını belirterek, savunma vermek istemediğini belirtti, sanığın diğer avukatları ise İ.B'nin tahliyesini talep etti. Duygu Şen'in ailesinin avukatı ise geçen celsede savunma vermeyen sanığın yargılamanın uzamaması için talebinin reddine karar verilerek savunmanın alınmasını talep etti. Mahkeme heyeti, sanığın tutukluluk halinin devamına, sanığın cezai ehliyeti olup olmadığı hususunda dosyadaki eksikliklerin tamamlanmasına karar verdi. Bir sonraki duruşma 9 Eylül’de. İ.B. yağma, bir suçu gizlemek ve yakalanmamak amacıyla öldürme suçlarından yargılanıyor.
* Adana'da 3 Şubat’ta açık cezaevinden izinli çıkarak, kız kardeşi Yıldız Tongul ve sevgilisi Murat Uygun’u öldürdüğü iddia edilen S.U.’nun (31) iki kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyla yargılanmasına Adana 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Mahkeme heyeti sanığın tutukluluğunun devamına karar verdi.
* Antalya'da 4 Mart’ta birlikte yaşadığı sevgilisi Deniz Aktaş'ı tabancayla öldürdüğü iddiasıyla tutuklu yargılanan L.B.Ç. (41) hakkında savcı mütalaasını verdi. Antalya 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanan erkek hakkında Savcı sanığın kasten öldürme suçundan en üst sınırdan cezalandırılmasını talep ederek, ağırlaştırılmış ömür boyu hapsini istedi. Savcı sanığın suçtan en az cezayla kurtulabilmek için tahrik ve takdir indirimleri alabilmek için kendisini olduğundan farklı, yumuşak başlı, uyumlu, terbiyeli, masum bir kişiymiş gibi göstermeye çalıştığını iddia etti. Savcı mütalaasında ayrıca cinayette kullanılan silahı temin eden sanığın erkek arkadaşı Ş.A. ile Deniz Aktaş'ın kasten öldürülmesini önlemede özensiz ve önlemsiz davrandıkları gerekçesiyle olay yerine gelen iki polis memuru hakkında yasal işlem yapılması için suç duyurusunda bulunulmasını istedi.
Tecavüz
* İstanbul’da 29 Nisan’da taksi bekleyen ABD’Ii I.D.S.'ye (22) evine götüreceğini söyleyerek minibüsüne aldıktan sonra tecavüz ettiği iddiasıyla tutuklanan B.Y. görülen ilk duruşmada yurt dışından istenen evrakların gelmesinin gecikeceği ve mağdurun dinlenmesi yönündeki sürecin uzun zaman alacağını gerekçesiyle tahliye edildi. Duruşmada B.Y.'nin avukatı, duruşmanın kapalı şekilde yapılması talebinde bulundu. Mahkeme heyeti, "suçun genel ahlaka aykırı bulunduğu"na hükmederek sanık avukatının talebini kabul etti. Sanık B.Y.'nin "Birden fazla kişiyle gece vakti birlikte yağma", "Nitelikli cinsel saldırı", "Cebir, tehdit, hile kullanarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçlarından toplam 24 yıldan 40 yıla kadar hapisle cezalandırılması talep edildi.
* Erzurum’da 9 Ekim 2015’te M.K.’ye tecavüz ettiği iddia edilen M.D.I. tutuksuz yargılandığı Erzurum 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde atılı suçları işlediğine dair kesin ve inandırıcı delil bulunmadığından beraat etti. M.D.I. hakkında 'nitelikli cinsel saldırı' suçundan 12 yıla kadar, 'kişiyi hürriyetinden yoksun kılma' suçundan ise 1.5 yıldan 7.5 yıla kadar hapis cezası istenmişti.
Şiddet/Yaralama
* Yargıtay 1. Ceza Dairesi’nin iki yıl önce karısı G.G.’yi bıçakla yaralayan İ.G.’ye Gaziantep 6. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından verilen cezayı bozması üzerine İ.G. tahliye edildi. Yargıtay 1. Ceza Dairesi, resmi evliliğin devam ettiği süreçte mağdurun sadakat yükümlülüğüne süreklilik göstererek uymaması, konut dokunulmazlığının ihlaline yol açması, bu hususların sanıkta meydana getirdiği hiddet ve öfke dikkate alındığında yapılan üçte bir oranındaki tahrik indiriminin yeterli olmadığına hükmederek yerel mahkemenin kararını bozdu. Dosyayı tekrar incelemeye alan 6. Ağır Ceza Mahkemesi, sanığın cezaevinde kaldığı süreyi göz önünde bulundurarak sanığın tahliyesine karar verdi. 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde iki yıl önce verilen kararda, kasten öldürmeye teşebbüs suçundan yargılanan sanık İ.G'ye 15 yıl hapis cezası verilmiş, sanık suçu tahrik altında işlediği gerekçesiyle cezada üçte bir oranında ve mahkemedeki iyi davranışları nedeniyle altıda bir oranında indirim yapılarak 8 yıl 4 ay hapse mahkum edilmişti.
* Yargıtay 2. Hukuk Dairesi bir boşanma davasında davacı kadının kocasına yalan söyleyerek onun güvenini sarstığı, borçlandığı ve eşine hakaret ettiği, davalı erkeğin ise eşine fiziksel şiddet uyguladığını belirterek boşanmaya sebep olan olaylarda tarafların eşit kusurlu olduklarına karar verdi. Daire bu gerekçeyle erkeği ağır kusurlu kabul eden ve buna bağlı olarak kadın yararına maddi ve manevi tazminata hükmeden yerel mahkeme kararını bozdu. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, geçen ay verdiği kararda “davacı kadının eşine sürekli yalan söylemek suretiyle onun güvenini sarstığı, borçlandığı, eşine hakaret ettiği, davalı erkeğin ise eşine fiziksel şiddet uyguladığını” belirtti. Bu karara muhalif kalan Yargıtay üyelerinin karşı oy yazısında ise “Şiddete sıfır toleransın geçerli olduğu devlet ve hukuk düzeninde fiziksel şiddet uygulayan eşe manevi tazminat verilmesi sonucunu doğuran ve benzer davalarda fiziksel şiddet uygulayanların tazminat almalarını sağlayan bir görüşe katılmamız mümkün değildir” denmişti. Bakırköy 11. Aile Mahkemesi, söz konusu davada, boşanmaya sebep olan olaylarda davalı erkeği ağır kusurlu bularak davacı kadının Türk Medeni Kanunu kapsamındaki maddi ve manevi tazminat taleplerini kabul etmişti.
* Bursa’da geçen yıl Ağustos ayında karısı V.İ.’yi bıçakladığı iddiasıyla Bursa 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanan N.İ. hakkında eşini kasten öldürmeye teşebbüs, tehdit, hakaret ve kötü muamele suçlarından ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istendi. Savcı silahla eşe karşı yaralama suçundan üç yıla kadar hapsi istenen V.İ.'nin ise hakkında kesin, net, somut inandırıcı delil elde edilemediğinden beraatini talep etti. Mahkeme heyeti bir sonraki duruşma kararını açıklayacak.
* İstanbul’da oyuncu S.H.’nin sevgilisi E.S.’ye şiddet uyguladığı iddiasıyla İstanbul 73. Asliye Ceza Mahkemesi'nde yargılanmasına başlandı. Duruşmada sanık heyecanlı olduğunu belirterek savunmasını yazılı yaparken E.S. şikayetçi olduğunu ve davaya katılmak istediğini söyledi, savcılıkta verdiği ifadesini tekrarladı. Mahkeme, sanık hakkında Anadolu 5. Asliye Ceza Mahkemesi'nde açılan davanın, atılı suçların hukuki ve fiili bağlantı bulunması nedeniyle bu davayla birleştirilmesine karar verdi. Mahkeme ayrıca söz konusu olayın gerçekleştiği yer ve konumun belirlenerek MOBESE ve diğer kamera görüntülerinin emniyetten istenmesine karar verdi. Sanık S.H.’nin yaralama, tehdit, hakaret ve kişiyi hürriyetten yoksun kılma suçlarından 17 yıl 10 aya kadar hapis istemiyle yargılanıyor.
* Uşak’ta karısı Y.A. ve kayınpederi Z.Ç.’yi bıçaklayarak yaraladığı iddia edilen İ.A. tutuklu yargılandığı Uşak 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde bıçakla yaralama suçundan toplam 11,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Savcılık sanık hakkında öldürmeye teşebbüs suçundan iki kez ömür boyu hapis cezası talebinde bulunmuştu.
* Eskişehir’de eski karısı Z.D.’yi bıçaklanarak ağır yaraladığı iddia edilen B.T. hakkında savcılık mütalaasını verdi. Eskişehir 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davada mahkeme heyeti sanığın alacağı 'akıl sağlığı' raporunun davanın seyrini değiştirmeyeceğini söyledi. Davanın görüldüğü ilk duruşmada hakim tarafından sağlık raporu istenmişti. Ancak son duruşmada değişen hakim raporunun duruşmanın seyrini etkilemeyeceğini söyleyerek, raporu reddetti. Savcı mütaalasında sanığın eski karısını öldürücü noktalardan bıçakladığını söyleyerek kasten öldürmeye teşebbüsten ceza almasını istedi. Karar duruşması 23 Eylül'de.
Taciz
* İstanbul’da 2 Haziran’da metrobüste yanında oturan Ç.D.’yi (26) taciz ettiği iddiasıyla tutuklanan A.Ç. (37) altı yıl hapis cezasına çarptırıldı, ceza indirim yapılmadı.
* Muğla'dan İstanbul'a giden otobüste mastürbasyon yaparak C.D.D.’yi taciz ettiği iddia edilen otobüs muavini G.G. Gebze 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde yargılandığı davada cinsel saldırı suçundan 7,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı, ceza 6 yıl 3 aya indirdi. Sanık ilk duruşmada kadını görünce tahrik olduğu, otobüste mastürbasyon yaptığını bardağın içerisindeki spermlerin kadının üzerine döküldüğünü ileri sürmüştü.
* İstanbul’da karşılıklı boşanma davası açtığı karısı H.T.’ye “kısa boylu, şişman ve kendisine layık olmadığı” şeklinde sözler kullanarak mesajlar attığı iddia edilen E.T.’nin 50 bin TL maddi ve manevi tazminat ödemesine karar verildi. Mahkeme, evlilik birliği içerisinde boşanma davası açan erkeğin karısı E.T.’ye karşı “kısa boylu, şişman olduğu ve kendisine layık olmadığı” şeklinde sözler sarf ederek duygusal şiddet içeren davranışlarda bulunduğunu belirtti. Buna karşın kadının boşanmaya sebep olan olaylarda hiçbir kusurunun ispat edilemediği belirtilen kararda, E.T.'nin ağır kusurlu davranışları sonucu evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı ifade edildi. Mahkeme, H.T.’nin açtığı boşanma davasını reddederken, kadının açtığı boşanma davasının kabulüne ve 400 TL nafakaya karar verdi.
Çocuk İstismarı
* Antalya'da bir ilkokulda öğrenci S.A.'ya tacizde bulunduğu iddiasıyla tutuklanan servis şoförü E.U. Antalya 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılandığı davada delil yetersizliğinden beraat etti. E.U. 12 yıl hapis cezası istemiyle yargılanıyordu. S.A.’nın avukatı kararı temyiz edeceğini belirtti.
* Diyarbakır’da torunu M.O.’ya (17) cinsel istismarda bulunduğu iddiasıyla Diyarbakır 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanan ve 7,5 yıl hapis cezasına çarptırılan A.O. (67) hakkındaki gerekçeli kararı açıklandı. Mahkeme gerekçeli kararda Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi heyetince düzenlenen mağdurun beden ve ruh sağlığının bozulmadığına ilişkin rapora itibar edilmediğini açıkladı. Mağdurun cinsel saldırı sonucu beden sağlığının bozulup bozulmadığının tespitinin çoğu kez kolayca tespitinin mümkün olmadığını kaydetti. M.O.’nun en son tacizi yaşadığı 19 Ağustos 2013 günü dedesine bıçak salladığı, daha sonra polis merkezine sığındığı kaydetti. Tacizi polise anlatan M.O.’nun daha sonra nişanlandığını ve olayın duyulmasının evliliğinde sorun yaratabileceğini düşünerek şikayetten vazgeçtiğini belirten mahkeme, mağdurun istikrarlı, tutarlı ve samimi şekilde istismarı dile getirdiği ve ses kayıtlarını dosyaya sunduğunu, bunun için istismarı reddettiği ikinci ifadesine itibar edilmediğini kaydetti. Kararda “Hiçbir genç kız, çocuk ve kadın, Diyarbakır gibi feodal, ataerkil yapıya, ayıplanacağı, baskı altına alınacağı ve başına gelen olayı anlatımı karşısında istikbali ve gerçekleştirme olasılığı olan evliliğine gölge düşme ihtimaline binaen, iffetine, namusuna yönelik bir olaydan dolayı gerçekleşmemiş bir olayı gerçekmiş gibi adli mercilerin önüne taşımaz,” dendi.
* Manisa’da 2012 yılında 28 kız öğrenciye "zincirleme cinsel istismar" suçlamasıyla hakkında 486 yıl hapis cezası istenen ilkokul öğretmeni Y.K.'nın yargılanmasına Manisa 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde başlandı. Sanık Y.K. ilk savunmasında, üzerine atılı suçları kabul etmediğini söyledi. Bazı mağdurların avukatı sanığın beyanının gerçeği yansıtmadığını, çelişkili ifadeler kullandığını ifade ederek, sanığın tutukluluk halinin devam etmesi talebinde bulundu. Mahkeme heyeti sanığın tutukluluğunun devamına ve bir sonraki duruşma tanıkların dinlenmesine karar verdi. Dosyada gizlilik kararı bulunuyor.
* Kayseri’de 27 Kasım 2015’te K.A.’ya defalarca cinsel istismarda bulunduğu iddiasıyla Kayseri 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nde tutuklu yargılanan muhtar M.A.D. (56) çocuğun cinsel istismarı suçundan 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Sanığa verilen cezada indirim uygulanmadı.
* Adana'da 20 Mayıs'ta okula giden Ö.B.’ye (12) cinsel tacizde bulunduğu iddiasıyla tutuklanan K.D. (34) Adana 3.Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada cinsel istismar suçundan 8 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Cezada indirim uygulanmadı.
* Adana'da 8 Ekim 2015'te kızı H.K.'ye (15) tecavüz ettiği iddia edilen S.K. Adana 7. Ağır Ceza Mahkemesinde açılan davada çocuğun nitelikli cinsel istismarı, cebir tehdit veya hile kullanarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarından ilk duruşmada 64 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Mahkeme heyeti, S.K.'yi cinsel istismar suçundan 49 yıl, hürriyeti yoksun kılma suçlarından 15 yıl hapis cezası verdi. Olay H.K.'nin 26 haftalık hamile olduğu belirlenince doktorların şikayeti üzerine ortaya çıkmıştı. (ÇT)