Kadın Devrim, Deprem ve Savaşla Değişti
Tavakoli, "İran'da Kadınların Toplumsal Cinsiyet Kimliklerindeki Değişimler" konulu bildirisinde İran'da iki tip ataerkillik olduğuna değindi: Kamusal ve özel alandaki ataerkillik.
Tavakoli: Kadına baskı siyasi sistemde görülüyor
Suudi Arabistan ve Taliban yönetimindeki Afganistan'da her iki alanda da yoğun baskılar olduğuna değinen Tavakoli, İran'daki baskılarınsa daha çok kamusal alanda, siyasi sistemde kendini gösterdiğini söylüyor.
İran'da özel alandaki ataerkilliğin çok hoşgörülü olduğunu savunan Tavakoli, İranlı kadınların siyasete atılmasına izin verildiğini söyledi.
Tavakoli, İran'daki değişimi devrim, savaş ve depremlerin yol açtığı sosyal olgulara bağlıyor ve küreselleşmenin de etkisini inkar etmiyor.
"Sansür ve filtreleme var; ama yine de, İnternet'le iletişim kurulabiliyor. Zaten küreselleşmenin etkisinden kaçınmak olası değil. Örneğin İran'da annelik kavramı değişti. Eskiden iyi anne fazla çocuk sahibi olandı. Şimdiyse öyle değil.
"İran dışında hiçbir ülkede doğurganlık oranı bu kadar düşmedi. Orta sınıf kadınlar arasında ikiden fazla çocuk sahibi olan çok az. Çocuk yapmamayı tercih eden aileler bile var."
İran'da bekar kadın sayısı iki kat arttı
Tavakoli, İran'da çok güçlü orta sınıf kadın olduğunu söylüyor.
Tavakoli'nin söylediğine göre, İran'da bekar kadınların sayısı 1966-1996 arasında dokuz kat artmış.
"Bekar kadınların yüzde 50'si kendi maaşlarıyla satın aldıkları evlerinde oturuyorlar. Bu, geleneklerin ağır bastığı İran'da görülmüş şey değildi. Bu da devrimle birlikte kadınların yaşamının ne kadar değiştiğini gösteriyor."
Tavakoli, 70 yıl önce kadınların okula gitmediği İran'da, bu değişimin kadınların kimliklerine yansıdığını söylüyor. İran'da 1 milyon 160 bin kadının üniversiteye gittiğini söylerken, "Bu sayı erkeklerde 700 bin. İran'da eğitimli kadının sayısı iki kart arttı" diyor.
Devrimden önce "çador" giymek zorunluydu
İranlı kadınların devrimden önce "çador" adı verilen giysiyi giymeleri gerektiğini, 70 yıl önce toplumsal yaşamda rolleri olmadığını söyleyen Tavakoli, İran'daki kadının görüntüsünün çok yeni olduğu kanısında.
"İran'ın altıncı parlamentosunda kadının sesi yükseldi. Kadını kollayan yasalar çıktı."
Tavakoli, bu değişimin sosyal yaşama da yansıdığını söylüyor.
"Bugün artık İranlı erkekler sokaklarda, parklarda çocuklarını gezdirip, taşıyorlar. Çocuklarını, kendi şirketlerinin yuvalarına götürüyorlar. Eskiden bu erkek için utandırıcıydı.
"Kadın yeni cinsel kimlikleriyle toplumsal anlayışa karşı duruyor. Bu kadının insan hakları anlamında çok önemli." (AD/TK)