Kabataş Martı Projesinin 12 Yıllık Hikayesi

Toplamda 100 bin metrekareden fazla bir alanı kapsayan "Kanat çırpan dev martı" formundaki "Deniz Terminali İskeleleri Dolgu ve Yakın Çevresi Revizyonu Projesi” 2005 yılında mimar Hakan Kıran tarafından tasarlandı.

Proje kapsamında deniz, raylı sistem ve karayolu taşımacılığının birleşeceği bir transfer merkezi kurulacak.

* Projenin son halinin görüntüsü Kabataş duvarlarında

Transfer merkezi Kabataş Fındıklı Molla Çelebi Camisi'nin kuzey tarafındaki bahçe duvarı sınırı hizasından başlayarak Kabataş Bezmi Alem Valide Sultan Camisi'ne bitişik ve Kabataş balıkçı barınağını da içerisine alacak şekilde yapılacak.

Denizin doldurulmasıyla oluşturulacak meydanda yolcu peronu, geleneksel deniz tekneleri, ulaşım birimleri ile yeme-içme salonları yer alacak. Dolmabahçe-Fındıklı arasındaki araç trafiği yeraltına alınacak, yayalaştırılan 10 bin metrekarelik alan yaya, yeşil alan ve bisikletlere ayrılacak.

İskeleler 9,5 metreden yüksek olmayacak

Proje kapsamında iki iskele yapılıyor. Eski Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş iskelelerin “şehrin siluetini bozmaması” amacıyla 9,5 metreden yüksek yapılmayacağını söylemişti.

Vakıflar çalışmayı durdurdu

Vakıflar Genel Müdürlüğü, İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na verdiği dilekçede sahildeki 428 yıllık Molla Çelebi Camii'nin zarar gördüğünü belirtti.

8 Mart 2017'de iskele inşaatı sırasında denize yapılan darbeli kazık çakma işlemi sırasında caminin zarar gördüğü gerekçesiyle Koruma Kurulu projeyi durdurdu. Kurul Mimar Sinan tarafından 1589’da yapılan cami için ilgili belediyeden de gerekli güvenlik önlemlerinin alınmasını istedi.

Projenin yapıldığı alandaki diğer tarihi eserler arasında Hekimoğlu Ali Paşa Çeşmesi, Çizmeci Başı Mahmut Ağa Kabri, Koca Yusuf Paşa Çeşmesi ve Sebili, Şeyhülislam Esad Çeşmesi ve Hadika Taşı (Kabataş Kitabesi) yer alıyor.

Projenin tarihi

Eylül 2009’da İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Yapı İşleri Daire Başkanlığı tarafından satın alınan proje, İstanbul 2 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylandı. Projenin resmi duyurusu yapıldı.

Aralık 2010’da Beyoğlu kentsel sit alanı koruma amaçlı uygulama imar plan notlarında Kabataş ulaşım transfer alanına yer verildi. 2011 yılında Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) ve plan onayı alındı.

Mayıs 2016’da İBB Meclisi, projenin 5 binlik ve binlik imar planlarını onayladı.

Ağustos 2016’da Şehir Hatları, İDO, BUDO, Dentur iskeleleri ile Kız Kulesi Turistik İskelesi ve İstanbul Turistik Yüzer Tesis İşletme Derneği’nin bulunduğu bölge inşaat nedeniyle kapatıldı.

Bölgenin deniz trafiğine İki yıl boyunca kapalı kalacağı söylendi.

* Özel bir şirkete ait olan Kabataş sahilindeki iskeleden Boğaz, Haliç ve Adalar turları yapılıyor.

Projenin mimarından tazminat davası

Mimar Hakan Kıran, projenin Kabataş ve İstanbul açısından yaratacağı sorunlar ve zararları hakkında İstanbulluları bilgilendiren, İBB’yi projeden vazgeçmeye çağıran mühendisler, mimarlar ve kent savunucuları hakkında projenin itibarını ve kendisinin mesleki itibarını zedelemek suçlamasıyla dava açtı.

Kıran’ın dava açtığı isimler arasında TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Sami Yılmaztürk, bağımsız araştırmacı Cihan Baysal Uzunçarşılı, Politeknik Yönetim Kurulu Sekreteri Ersin Kiriş ve ÇED Danışma Kurulu Sekreteri Mücella Yapıcı da yer alıyor.