Halkların bahar karşılaması: Hıdırellez

Fotoğraf ve video: Hicran Cengiz

Hıdırellezin kutlandığı yerlerden biri de İstanbul- Asmalımescit Şehbender Sokak’tı.

Dün (5 Mayıs 2022, perşembe) geceki kutlamalarda, farklı kimlik ve inançtan onlarca kişinin müzik ve dans eşliğinde kutladıkları Hıdırellez, gece sonunda dilekler dilenerek şimdilik sona erdi. 

Birçok inançta yer alan baharın ve yazın gelişini kutlama ritüellerinden biri de Hıdırellez. Bölge bölge farklı adlarla anılan bu ritüel neredeyse medeniyet tarihiyle aynı yaşa sahip. 

Her sene 5 Mayıs'ı 6 Mayıs'a bağlayan gece, ​​ilk çağlardan itibaren Mezopotamya, Anadolu, İran, Balkanlar ve Doğu Akdeniz ülkelerinde bahar ya da yazın gelişi sebebiyle kutlamaları yapılıyor. 

Günümüzde ismini ölümsüz birer İslami motif olan Hızır ve İlyas peygamberin buluşmasından alır. Yeryüzünde buluştukları güne isimlerinin birlikte okunmayısla "Hıdırellez"  günü deniyor.  

Hıdırellez: Romanların Kakavası

Roman mitolojisinde eski Mısır'da Tanrı-Kral Firavun'un Kopt halkı (Kiptiler) ile birlikte yaşayan “ötekileştirilmiş adlarıyla çingenelere” olan zülmünden bahsediliyor.

Kaçmaya çalışan bu halkın peşine düşen Firavun'un askerleri suya düşüp boğulurlar. Geride kalanları ise kutlu bir kişinin tekrar gelip kendilerini kurtaracağına inanırlar.

Bu yüzden her 5 Mayıs gecesinde nehir kenarlarına inerek sabahında kurtarıcının gelmelerini beklerler. Gece boyunca ateşler yakılır, nehrinde yüz yıkanıyor veya yüzülüyor. 

Şehbender Sokak: Ateşsiz, Az Romansız ve çok renkli

Bu seneki kutlamanın tek eksik yani ateş yakılmasına izin verilmemesi oldu. Yine de gecenin tüm ritüellerini yerine getirmeye çalışan kalabalık sadece Romanlardan ibaret değildi.

Öyle ki artık yaşadıkları tüm asimülasyon ve göçlerden sonra sayıları gittikçe az olan Romanlar dün geceyi Türk, Kürt, Hollandalı, İngilizler vs. kimlikler bir arada eğlenerek geçirdi. Bu çok renklilik festivalin vazgeçilmez çalgısı davul,zurna ve klarnet eşliğinde şarkılara ve danslara da yansıdı. 

Kürt ve Roman kadınlar tüm öteki atıflara inat geceye ''dünya yerinden oynar, dünya yerinden oynar, kadınlar özgür olsa...'' diyerek katıldılar.

Müzik, dans, zıgıt, zil, kadın- erkek-çocuk, kırmızılar, çiçekler derken Hıdırellez, herkesin  gece sonunda umutlarla ve dilekler dilenerek bitti.

(HC/EMK)