Göğü ve Yargıyı Delen Bina Projeleri

İstanbul’un sahip olduğu en yüksek çok katlı ofis ve konutlar, Avrupa Yakası'nda Levent, Mecidiyeköy ve Maslak semtlerinde; Anadolu Yakası’nda Kadıköy’deki Kozyatağı Mahallesi’nde toplanıyor.

Özellikle 2000'li yıllardan sonra İstanbul’da inşaat faaliyetlerinin hız kazanması sonucunda gökdelenler şehir silüetinin bir parçası haline getirildi.

Avrupa Yakası'nda Gayrettepe ile Maslak arasındaki Büyükdere Caddesi aksına ek olarak son yıllarda Şişli, Bomonti’de de gökdelenlerin sayısı artmaya başladı. Asya Yakası'nda ise Kozyatağı’na ek olarak Ataşehir gibi bölgelerde yaygınlaştı.

Şehrin silüetini bozduğu gerekçesiyle yargıya taşınan birçok proje için iptal kararı verilse de bu kararlar uygulanmadı.

Sıcaklığı arttırıyor

İstanbul’da son yıllarda artan sıcak havanın nedenini de gökdelenler olarak ifade eden uzmanlar gökdelenlerin kentin rüzgârının önünü kestiğini, sokakların hava alamadığını, cam binaların ışığı yansıtarak hava sıcaklığını en az üç derece artırdığını açıkladı.

16/9 kulelerinin ayrıntıları

İstanbul’un silüetini bozan yapılara ilişkin ilk tartışmalar 16/9 kuleleriyle başladı.

* Fotoğraf - Doğan Haber Ajansı

Kuleler Zeytinburnu Kazlıçeşme Meydanı'na inşa edilen 37, 32 ve 27 katlı üç rezidanstan oluşuyor. Bu kulelerin yükseklikleri sırayla 137, 123 ve 108 metre.

Toplamda 25 bin metrekare alan içinde alışveriş merkezi, kapalı otopark ve sosyal alanlar da bulunuyor.

6 kattan 36 kata

16/9 kulelerinin dikildiği arsa, Halil Bezmen’den alacaklı olan Yapı Kredi Bankası ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) geçmişti. Çoğunluk hissesi TMSF’de olan 28 dönümlük arazi 2007’de 45 milyon dolara, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imam hatip lisesinden arkadaşı Mesut Toprak’a satıldı.

Toprak’a geçtikten sonra arazinin 1 emsal olan inşaat izni İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 2.5 emsale çıkarıldı. Yani TMSF’deyken en fazla altı katlı binaların yapılabileceği arazide, emsal değişikliğiyle 36 kata varan rezidans izni çıkmış oldu.

Erdoğan “küstüm” dedi

Dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, 2013’te yaptığı bir konuşmada proje ile ilgili "Tıraşlayın dedim. Hiçbir şey yapmadılar. O nedenle çok kırıldım, 5 yıldır konuşmuyorum" ifadelerini kullanmıştı.

TIKLAYIN - Erdoğan: Tıraşlamadılar, Küstüm

Proje meslek örgütleri aracılığıyla İstanbul ve özellikle tarihi yarımadanın silüetini bozduğu gerekçesiyle mahkemeye taşındı. Danıştay projeye ilişkin bütün izinleri iptal etse de karar uygulanmadı.

“200’e yakın gökdelenin imar izninde Erdoğan’ın imzası var”

2014’te Mimarlar Odası’ndan Eyüp Muhçu bianet’e yaptığı açıklamada, "İstanbul'un tarihi yarımadasını Boğaziçi'ni ve Anadolu Yakası silüetini etkileyen 200'e yakın gökdelenin imar izinleri bizzat Başbakan Erdoğan’ın izniyle alındı" demişti.

* İstanbul Sapphire

İstanbul’daki bazı gökdelenlerin isimleri ve yükseklikleri şöyle:

* Sapphire, 234,9 (2011)

* Spine Tower, 202, 2014

* Andromeda Gold, 181 (2013)

* Varyap Meridian C Blok, 180 (2013)

* Palladium Tower, 180 (2014)

* Akasya Tower, 172,6 (2014)

* Şişli Plaza, 170,1 (2007)

* River Plaza, 170 (2014)

Tarihi yarımada UNESCO listesinde

Türkiye 1954’de Lahey'de başlayan, 1970’de Kültür Varlıklarının Kanunsuz İthal, İhraç ve Mülkiyet Transferinin Önlenmesi ve Yasaklanması İçin Alınacak Tedbirlerle İlgili sözleşme ile devam eden süreçte, 17 Aralık 1975’de UNESCO Dünya Doğal ve Kültürel Mirasın Korunması sözleşmesine taraf oldu.

Bu sözleşmelerle ülkedeki somut ve somut olmayan kültürel mirasın korunması için mücadele edileceğinin sözü veriliyordu.

1985’de UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ne giren İstanbul için tarihi yarımadada hiçbir “hafriyat iş makinası ile iş yapılmayacak” şeklinde kararlar yer alıyordu.

AKP öncesi gökdelen tartışması iki örnek

Gökkafes ve Park Otel AKP dönemi öncesi İstanbul’un siluetini bozan iki gökdelen olarak tartışma yaratmıştı. İlki bugün İstanbul’un görünümünü çirkinleştirmeye devam ediyor; ikincisinin ise kaçak katları tıraşlandı.

Gökkafes

Gökkafes, İstanbul’da Dolmabahçe’de Süzer Holding tarafından inşa edildi. Gökkafes olarak bilinen bina ile ilgili tartışmalar, 28 yıl öncesine dayanıyor. 24 Mayıs 1983'te, Devlet Planlama Teşkilatı'na başvurarak Dolmabahçe'de otel inşa izni alan Süzer Grubu, aynı yıl İstanbul 1 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu'ndan bölgedeki tarihi Taşkışla binasının boyunu aşmamak kaydıyla, 24,5 metre ya da sekiz kat yüksekliğinde bir inşaat onayı aldı.

Süzer Holding, 1984'de Abdülhamit'in "Dolmabahçe vadisinde, Taşkışla, Gümüşsuyu ve Maçka askeri kışlaları ile İstanbul'a havagazı dağıtan Gazhane tarafından çevrelenen araziye güvenlik gerekçesiyle inşaat yapılamaz" şerhini de tapu bölge müdürlüğüne başvurarak kaldırttı.

1984-89 yılları arasında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı yapan Bedrettin Dalan döneminde 24,5 metre olan inşaat projesi 134 metreye, işyeri oranıysa yüzde 20'den yüzde 80'e çıkarılarak yoğunluk artırıldı. 1987 yılında başlayan inşaatın ruhsatı 1988'de alındı ve "Pera Bahçeleri" olarak adlandırılan parkın orta yerinde gökdelen inşaatı için hafriyata başlandı.

1989 yılında dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı olan Nurettin Sözen, inşaatı sınırları dışına taştığı gerekçesiyle 'Gökkafes'i mühürledi. Süzer Holding, açtığı davayı kazandı. Bakanlık kararı ile İnşaat 1992'de yüksekliği 24.5 metreye indirilerek yeniden başladı.

1994'te İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan oldu. Gökkafes'i yıkmak istedi. Beyoğlu Belediye Başkanlığı hukukçuları, 1997'de söz konusu araziye bina yapılamayacağına dair Abdülhamit şerhinin tapuya konulması için yeniden mahkemeye başvurdu.

İktidarda Mesut Yılmaz Başbakanlığında Anavatan Partisi ve Demokratik Sol Parti koalisyonu vardı. Beyoğlu Belediyesi sınırları içindeki Gökkafes arazisi bir gecede, Şişli Belediyesi'ne geçirildi. Böylelikle şerh davasında Beyoğlu Belediyesi davanın tarafı olmaktan çıktı. Gökkafes böylece İstanbul’un siluetine katıldı. (Kaynak: istanbulsahipsizdegil.org)

Park Otel

Park Otel ise 80 darbesinden bir buçuk sene sonra yürürlüğe giren 2634 sayılı ‘Turizmi Teşvik Kanunu”ndan yararlanarak 1930’da İstanbul Gümüşsuyu’nda açılan tarihi otelin arazisine plan değişikliği yapılarak inşa edilmeye başlandı.

Gökdelene inşa iznini dönemin İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Bedrettin Dalan, plan değişikliğini İBB Meclisi’ne sunmadan kendi imzasıyla onayladı. Ocak 1989’da Beyoğlu Belediyesi, Sürmeli Turizm A.Ş.’ye inşaat ruhsatı verdi. Binanın 33 katlı olması planlanıyordu.

Mahalle sakinlerinin açtığı davalarla inşaata karşı başlatılan hukuk mücadelesi, 1993-1994’te dönemin İBB Bakanı Nurettin Sözen’in onayıyla 17 katı tıraşlanarak başarıya ulaştı. (Kaynak: bianet.org)

(TP)

6 İHANET PROJESİ YAZI DİZİSİ

1- İstanbul'a İhanet Eden 6 Proje

2- 3. Köprünün Sekiz Yıllık Hikayesi

3- Başar Toros: 3. Köprü İçin Dökülen Betonu Kaldırırsak Orman Kendini Yeniler

4- 3. Havalimanının Sekiz Yıllık Hikayesi

5- Cerit: İstanbul’un Kuzeyine Havalimanı Bahaneli Ticari Alan Yapılıyor

6- 3. Havalimanı Çevresinde Denizde Ağlara Balık Değil Moloz Takılıyor

7- Galataport Projesinin 15 Yıllık Tarihi

8- Gümüş: Şehir Kapitalizmle Değil Kapitalizm Dışı Mekanizmalarla Gelişir

9- Kabataş Martı Projesinin 12 Yıllık Hikayesi

10- Baysal-Uzunçarşılı: Hedef Muhafazakar Kentler İnşa Ederek Yeni Bir İstanbul Yaratmak