Gemiler Arındırılmadan Türkiyede Sökülemez

Fransa donanması komutanlarından Amiral Hubert Jovot başkanlığındaki 3 kişilik heyet, Ulaştırma Bakanlığı Denizcilik Müsteşarlığı Tersaneler Daire Başkanı Orhan Özbek ve Uzman Ali Görkem'le birlikte Aliağa gemi söküm tesislerini inceledi.

Aliağa Ekspres gazetesinden Şahap Avcı'nın haberine göre, Fransa heyeti 270 savaş gemisinin sökümünün Türkiye'ye 200 milyon dolarlık iş potansiyeli yaratacağını söyledi. Tersaneler Daire Başkanı Orhan Özbek'de "İşi büyük olasılıkla Aliağa alacak. Fevkalade olumlu bakışları var" dedi.

Heyet yıl sonuna kadar, gemi söküm işine talip olan diğer üç ülkeyi, Çin, Hindistan ve Bangladeş'i de inceleyecek.

Dökmecibaşı: Gemiler arındırılmadan Türkiye'ye girememeli

Ancak, bianet'in görüştüğü Greenpeace'ten Banu Dökmecibaşı, söküm için gelen gemilerin kendi ülkelerindeyken asbestten, zararlı maddelerden arındırılmasının gerektiğini söylüyor.

"Bu koşul daha sağlanmadı. Türkiye'nin de taraf olduğu tehlikeli atık ithalatı/ihracatıyla ilgili Basel Sözleşmesi'ne göre, bu gemilerin tehlikeli atık kabul edilmesi gerekiyor. Türkiye'nin kendi yasaları da bunu yasaklıyor. Ama yasalar uygulanmıyor."

"Aliağa insan ve çevre sağlığını korumakta yeterli değil"

Dökmecibaşı gemi sökümü sırasında ortaya çıkan asbestin hem çalışanlara hem de çevreye zarar vermesi nedeniyle, sökümün Avrupa standartlarında, kapalı ortamlarda ve özel kimyasal giysilerle yapılması gerektiğini söyledi.

"Gemi söküm tesisleri bir iyileştirme dönemine girmişti. Özellikle Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) baskısıyla çalışma koşullarını ve asbest koşullarını düzelteceklerini, asbesti kapalı ortamda sökeceklerini söylemişlerdi. Ama daha yeni Aliağa'daydım, bu konuda bir gelişme göremedim."

"Bu tesisler ekonomik sıkıntı yaşıyor,doğru; ama insan sağlığı ve çevre daha önemli. Çevre dostu bir asbest sökümü gerekiyor."

Nükleerden de arındırılmalı

Fransa'nın söküm için göndermeyi planladığı gemilerden biri de eski uçak gemisi Clemencau. Dökmecibaşı, nükleer yakıtla çalışan uçak gemilerinin çok daha büyük bir risk taşıdığına dikkat çekiyor.

"Gemilerin kesinlikle nükleerden de arındırılmış olması gerekir. Yasalara göre bunun da Türkiye'ye girişi yasak."

Gemi sökümcüler: Bu işi almak için büyük çaba sarf edeceğiz

Avcı'nın haberine göre, Gemi Sökümcüler Derneği 2. Başkanı Mustafa Erdil, "Bu konu bizim için çok önemli. Asbest konusuna ne kadar duyarlı olduğumuzu ve ekiplerimizin çalışmalarını yerinde gördüler" dedi.

"Şu anda gemi söküm sektörünün yaşadığı krizi göz önüne alırsak bu Türkiye ve bizim için büyük bir fırsat. Bu işi almak için büyük çaba sarf edeceğiz. Bizlerin çevre, işçi sağlığı ve güvenliği açısından ne kadar iyi ve ileri olduğumuzu yerinde gördüler. Biz bu işe talibiz. 270 savaş gemisi 100'ün üzerinde sivil gemi kesilme ve parçalanma işi bize hayat suyu olacaktır. Sadece 270 savaş gemisi demek 700 bin ton hurda demektir. Türk ekonomisi ve demir çelik sektörüne girdisi 300 trilyon demektir." (TK)

* Bu habere Aliağa Ekspres gazetesinden Şahap Avcı katkıda bulundu.

* Fotoğraflar: Şahap Avcı.