Finlandiya'nın 'NATO üyeliği' açıklamasına Rusya'dan yanıt
* Fotoğraflar: AA Arşiv; Pixabay
Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ve Finlandiya Başbakanı Sanna Marin, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrası Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya üyelik başvurusu yapıp yapmayacağına ilişkin kararının beklendiği günlerde bir açıklama yaparak "ortak tutumlarını" ortaya koydu.
Finlandiya parlamentosundaki gruplar ve partilere hitaben yapılan açıklamada, "Finlandiya, acil olarak NATO üyeliğine başvurmalıdır" ifadeleri kullanılırken Finlandiya'nın NATO üyeliğinin hem Finlandiya'nın güvenliğini hem de tüm savunma ittifakını güçlendireceğinin altı çizildi.
The Guaridan'ın aktardığına göre, Cumhurbaşkanı Niinistö ve Başbakan Marin'in ortak açıklamasının tam metni şöyle:
İlkbaharda Finlandiya'nın muhtemel NATO üyeliği ile ilgili önemli bir tartışma oldu. Hem parlamentoda hem de toplumda tutum belirlemek için zamana ihtiyaç vardı. Hem NATO ve üye ülkeleriyle hem İsveç ile uluslararası yakın temaslar için zamana ihtiyaç vardı. Söz konusu tartışmaya ihtiyaç duyduğu alanı sağlamak istedik.
Şimdi karar verme zamanı yaklaşırken parlamentodaki grupların ve partilerin bilgisi için kendi ortak tutumumuzu açıklıyoruz. NATO üyeliği Finlandiya'nın güvenliğini güçlendirir. Finlandiya, NATO üyesi olarak tüm savunma ittifakını güçlendirir. Finlandiya, acil olarak NATO üyeliğine başvurmalıdır. Bu çözüme ulaşmak için atılması gereken ulusal adımların ilerleyen günlerde hızlıca atılacağını umuyoruz.
Stoltenberg'den açıklama
Açıklamanın ardından NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de yazılı bir açıklama yayınlayarak özetle şu değerlendirmede bulundu:
"Finlandiya, üyelik başvurusu yapmaya karar verirse NATO'da memnuniyetle karşılanacak, katılım süreci sorunsuz ve hızlı olacaktır.
"Finlandiya, NATO'nun en yakın ortaklarından biri, olgun bir demokrasi, AB üyesi ve Avrupa-Atlantik güvenliğine katkı sağlayan önemli bir ülkedir.
"NATO üyeliğinin hem Finlandiya'nın hem de NATO'nun güvenliğini güçlendireceği hakkında Cumhurbaşkanı Niinistö ve Başbakan Marin ile aynı fikirdeyim. Üyelik, NATO'nun kapılarının açık olduğunu, Finlandiya'nın kendi geleceğine karar verdiğini gösterecektir."
"Rusya için tehdit"
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov ise Finlandiya'nın NATO'ya girmesinin Rusya için tehdit olduğunu söyledi.
NATO'nun genişlemesinin, bölgedeki güvenliği ve istikrarı artırmadığını söyleyen Peskov, "Rusya'nın, Finlandiya'nın NATO girişiyle ilgili yanıtı, NATO askeri altyapısının sınırlardaki ilerleme derecesine bağlı olacak" dedi. Finlandiya'nın NATO'ya girmesinin Rusya için tehdit olup olmadığına yönelik soruyu da yanıtlayan Peskov, "Kesinlikle öyle" ifadesini kullandı.
Peskov, Rusya'nın durumu analiz edeceğini ve güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri alacağını sözlerine ekledi.
Hükümete rapor sunulmuştu
Finlandiya Savunma Komitesi, Finlandiya'nın olası NATO üyeliğine dair üzerinde çalıştığı raporu bu hafta başında hükümete sunmuştu.
Komite Başkanı Petteri Orpon, yaptığı basın açıklamasında, ülkenin savunma açısından iyi olduğunu belirterek, "Savunmamız iyi fakat Rusya tehdidine karşı yeterli değil. Bu yüzden ülkenin güvenliğini gelecekte garantiye almak için en iyi çözüm NATO üyeliği" ifadelerini kullanmıştı.
Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö de ülkesinin NATO'ya üye olup olmamasına ilişkin vereceği kararı 12 Mayıs'ta açıklayacağını duyurmuştu.
Başvuru öncesi İngiltere ile güvenlik anlaşması
İsveç'in de NATO üyeliğine başvuru konusundaki kararını ilerleyen günlerde açıklaması beklenirken İsveç ve Finlandiya dün (11 Mayıs) üyelik başvurusu öncesinde İngiltere ile güvenlik anlaşması imzaladı.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, önce Stockholm'de İsveç Başbakanı Magdalena Andersson ile ve ardından da Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ile söz konusu güvenlik anlaşmasına imza attı.
Johnson, İsveç ve Finlandiya'nın saldırıya uğraması halinde ülkesinin gerekli desteği vereceği taahhüdünde bulundu.
Euronews'ün aktardığına göre, Johnson ve Niinisto, görüşmelerinin ardından güvenlik alanında işbirliği, istihbarat paylaşımı ve ortak askeri operasyonların yapılmasını kapsayan güvenlik deklarasyonunu imzaladı. Anlaşmanın ardından iki lider, ortak basın toplantısı düzenledi.
Johnson, Finlandiya ile Rusya arasında olası bir ihtilaf durumunda Finlandiya'nın yardım talebine İngiltere'nin vereceği yanıtın sorulması üzerine şu cevabı verdi: "Bir felaket veya ikimize de saldırı olursa, evet, askeri destek dahil birbirimizin yardımına geleceğiz."
Rusya "Olumsuz sonuçlar doğuracak" demişti
Finlandiya ve İsveç'in Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından muhtemel NATO üyeliği başvurusunun tartışıldığı günlerde, Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova 15 Nisan'da yazılı bir açıklama yaparak İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılmasının "Kuzey Avrupa'daki barış ve istikrar açısından olumsuz sonuçlar yaratacağını" söylemişti.
Zaharova özetle şöyle konuşmuştu:
"NATO'nun hedefi, askeri potansiyeli ve coğrafi genişlemeyi yoğunlaştırmak, Rusya'yı tehdit etmek için başka bir cephe oluşturmaktır ancak Baltık bölgesindeki Finlandiyalı ve İsveçli komşularımızın, NATO'nun Rusya ile yeni yüzleşme cephesine dönüşmesine neden gerek duyduğu belirsiz. Kuzey Avrupa'da barış ve istikrar için olumsuz sonuçların olacağı aşikardır.
"Doğal olarak seçim, İsveç ve Finlandiya yönetimlerine aittir ancak onların, bunun gibi bir adımın ikili ilişkilerimiz ve şu anda kriz durumunda olan Avrupa güvenlik mimarisi için sonuçlar yaratacağını da anlamaları gerekiyor."
"Putin'in hesaplarının tam tersi bir netice"
Ukrayna savaşına ilişkin bianet'e konuşan Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Emeritus Profesörü İlter Turan ise İsveç ve Finlandiya'nın olası başvurusu ile ilgili şu değerlendirmede bulunmuştu:
"Finlandiya ve İsveç'in NATO üyesi olmaya başvurmaları halinde bu, [Rusya Devlet Başkanı Vladimir] Putin'in hesaplarının, beklediğinin yüzde yüz tersi bir netice doğurduğunu da ortaya çıkaracaktır. Finlandiya ve İsveç tarafsızlıkları ile temayüz eden ülkeler. Şimdi birdenbire bu ülkelerin NATO'ya girmeleri Rus tehlikesini çok ciddi gördüklerini, tarafsız olarak bu tehlikeye karşı koyma kabiliyetlerinin olmadığını kabul ettiklerini gösterecektir.
"Rusya bu ülkelerin NATO'ya girmelerine ilişkin bir takım nükleer imalarda bulundu. Ben bunların çok ciddiye alınacağını zannetmiyorum. Çünkü bu tür bir olayda Rusya'nın kendisi de okkanın altına gidecektir.
"İsveç ve Finlandiya'nın NATO'nun üyesi olabileceğini tahmin ediyorum. Bu adım gerçekleşirse, NATO ile Avrupa Birliği savunmasının entegrasyonunu da kolaylaştıracak bir adım olacaktır." (SD)