CİSST’ten “Hapishaneler Haritası”
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST), Hapishaneler Haritası’nı yayımladı.
Harita, kamuoyunun hapishaneler konusunda veriye ulaşımını sağlamak amacıyla CİSST veri tabanındaki bilgilere dayanarak oluşturuldu.
Kentlerdeki hapishanelerin gösterildiği haritada, hapishane türü, tipi ve kampuslar seçilerek arama yapılabiliyor.
Hapishaneler Haritası'nda, 2014 yılından bu yana hapishanelerden derneğe yapılan başvuru sayılarına, kategorilerine ve yapılan başvurulara Türkiye genelinde veya bir hapishane özelinde ulaşmak mümkün.
Hapishaneler Haritası'na Türkçe ve İngilizce olarak erişebilirsiniz.
Veriler: 329 bin 151 tutuklu ve hükümlü, 403 ceza infaz kurumu
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre Türkiye’de 1 Mayıs 2023 tarihi itibariyle 272 kapalı ceza infaz kurumu, 99 müstakil açık ceza infaz kurumu, 4 çocuk eğitimevi, 11 kadın kapalı, 8 kadın açık, 9 çocuk kapalı ceza infaz kurumu olmak üzere toplam 403 ceza infaz kurumu bulunuyor. Bu kurumların toplam kapasitesi 295 bin 328 kişi. İHD’nin son raporuna göre, bu sayı, “artırılmış kapasite”, normal koşullar altında bu hapishanelerde verilen sayının 2/3’ü kadar mahpusun kalması gerekiyor.
1 Eylül 2023 tarihindeki 251 bin 101 olan tutuklu ve hükümlü sayısı, 2 Mayıs 2024 tarihi itibari ile 329 bin 151’e yükseldi. Yani, hapishanelerdeki tutuklu ve hükümlü sayısı sadece 8 ay içinde yaklaşık 78 bin 50 kişi arttı.
2022 yılı içerisinde 22, 2023 yılı içinde 19 yeni cezaevi açıldı, Adalet Bakanlığı 2024 bütçe teklifine göre gelecek yılın hedefi, 12 yeni cezaevi daha açmak.
Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü verilerine göre şu anda Türkiye genelinde 14 adet F tipi, 22 adet Yüksek Güvenlikli (487 Birim kapasite), 14 Adet Y Tipi (1135 Birim Kapasite) ve 7 adet de S tipi (552 Birim kapasite) hapishane bulunuyor.
Hasta veya hayatını kaybeden mahpuslar
İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) raporuna göre, Nisan 2022 itibariyle tespit edilebildiği kadarıyla Türkiye hapishanelerinde 651’i ağır hasta olmak üzere toplam 1517 hasta mahpus bulunuyor.
Adalet Bakanlığının önergeye verdiği yanıta göre, 2018-2023 yılları arasında 24 Temmuz 2023 itibarıyla ceza infaz kurumlarında 2 bin 258 hükümlü ve tutuklu hayatını kaybetti. İnsan Hakları Derneği, 2018 yılı başından 2023 yılı sonuna kadar 522 mahpusun yaşamını yitirdiğini tespit etti.
Rapora göre, Türkiye hapishanelerinde derneğin tespit edebildiği kadarıyla 2023 yılı içerisinde en az 42 mahpus yaşamını yitirdi: 1 mahpusun ölüm nedeni bilinmiyor. 3 mahpus ateşli silahla öldürüldü. 1 mahpus trafik kazası sonucunda yaşamını yitirdi. 23 mahpus hastalıkları nedeniyle vefat etti. 23 mahpustan 5’i tahliye edildikten kısa süre sonra vefat etti. 10 mahpus şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. 4 mahpusun intihar ettiği iddia edildi.
CİSST hakkında
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST) 2006 yılında, insan hakları ihlalleri anlamında en riskli mekânlardan biri olan hapishanelerde, mahpusların hak ve özgürlüklerini korumak; haklar, koşullar ve uygulamalar bağlamında hapishanelerin uluslararası insan hakları standartlarına ve insan onuruna uygun hale getirilmesini sağlamak amacıyla kuruldu.
(AS)