Çip yönetmeliği kafa karıştırmaya devam ediyor: Karaborsaya düştü

*Gezi Parkı sakini bir köpek. Fotoğraf: bianet

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın ev hayvanlarına çip takılmasını öngören yönetmeliği hayvan hakları savunucuları ve evcil hayvan sahipleri tarafından tartışılmaya devam ediyor. 31 Aralık'a kadar kedi, köpek ve gelinciklere çip takılmaması durumunda hayvan sahiplerine ceza verilecek.

Sokak hayvanları konusunda boşluklar taşıdığı düşünülen yönetmeliğin kaybolan hayvanların bulunması ve terk edilme vakalarını azaltacağı da ifade ediliyor. Çip konusundaki tartışmaları Hayvan Haklarını Koruma Federasyonu Başkanı Nihal Kasa ve hayvan hakları aktivisti Ege Sakin bianet'e değerlendirdi.

"STK'ların görüşlerini almadılar"

Hayvan Haklarını Koruma Federasyonu Başkanı Nihal Kasa yönetmeliğin hazırlanmasında STK'ların sürece dahil edilmediğini aktarıyor:

"Yönetmeliğin çıkarılmasındaki ana amaç sahipli hayvanları kayıt altına almak ve sokağa terk edilmelerini önlemekti. Yönetmelik uyarınca hayvanların terk edilmesi durumunda da hayvan sahiplerine çeşitli yaptırımlar uygulanacak. Fakat yönetmelik birçok hatayla dolu.

"Sahiplerinden hayvanların zorla alındığına dair şikayetler tarafımıza iletildi. Bütün bunları bakanlığa da ifade ettik. Yönetmelik yapılırken sokağın ve sahanın gerçeklerini bilen bizlere sorun dedik. Ama yine de STK'ların görüşlerini almadılar.

"1 Ocak'tan itibarense klinikler sahipsiz hayvanlara bakmayacak. Bunun nedenini bakanlığa sorduk. Bakanlık artık belediyeler sahipsiz hayvanlara bakacak dedi. Ama şöyle bir sorunumuz var ki 138 belediyemizin 1200 tanesinde bakımevi yok. Dolayısıyla sokaktaki hayvanlar için tedavi imkânı da yok.

"Yeterli sayıda bakımevi yok"

"Sokağın gerçekleri ortada. Van'da, Kars'ta, Hakkari'de, Bursa'da yeterli sayıda bakımevi yok. Tabii bunu bakanlıkta yeniden gündeme getirdiğimizde 'hayvanların tedavi olma hakkı korunuyor' dendi. Biz de bu yanıta karşılık şu kadar sayıda belediyenin bakımevi ve veterinerlik hizmetleri olmadığını dile getirdik. Bu nedenlerle yönetmeliğin yeterli donanıma sahip kişilerce hazırlandığını düşünmüyoruz.

"Gönüllüleri zorlu bir süreç bekliyor"

Kasa, çip takılması konusunda hayvan sahiplerinden fahiş fiyatlar istendiğini de belirtiyor:

"Çiplerin takılması konusunda bakanlık Veteriner Hekimler Odası'na tam yetki devri yaptı. Tabii bu durumun fırsata çevrilmesi gecikmedi. Çip takılması için özel kliniklerde fahiş fiyatlar isteniyor.

"Bakanlığa bağlı tarım müdürlüklerinde çiplerin takılması 80 lira civarında. Özellerde ise veteriner hekim odaları fiyatları belirleyecek. Tarife olacak diye memnun olduk. Bu işlem 150-170 lira arasında olacaktı. Fakat aldığımız duyumlara göre Moda'da bir klinik bir kedi için 1.500 lira istemiş. Nişantaşı'nda 350-500 lira arası ücretler talep ediliyor.

"Tedavi süreçlerinde sıkıntı yaşanabilir"

"Böyle gözü açılmamış, yavru kedileri besleyen gönüllüleri de zorlu bir süreç bekliyor. Yönetmelikte bu konuya ilişkin net bir madde yok. Bu da endişe duymamıza neden oluyor. Evinde yirmi kedi besleyen birine, 'sen bunlara neden çip taktırmadın' denebilir. 'Ben sokaktan aldım, tedavisini yaptırdım, gönüllüyüm' demesi bir şey değiştirmeyecek. Üstüne bir de ceza kesecek.

"Tedavi süreçlerinde sıkıntı yaşanabilir. Yarın hayvanını çipletmeyen biri, hayvanı için kayıt açılmamışsa ne hayvanını tedavi ettirebilecek ne de ilaç alabilecek. Hekim de cezaya tabii olacağı için doğal olarak o hayvana bakmak istemeyecektir. Bu nedenle biz de herkese evde baktığınız bütün hayvanlarınızı çipletin diyoruz. Ama diğer yandan yönetmeliğin ciddi sakıncalar ve kısıtlamalar getireceğini de ön görüyoruz."

"Hayvanların kayıt altına alınması elzem"

Hayvan hakları aktivisti Ege Sakin ise bu uygulamanın hayvanların terk edilmesinin ve sokağa atılmasının önüne geçeceğini vurguluyor:

"Evcil hayvanlar bir hevesle karne, doğum günü hediyesi olarak alınıp sokağa atılıyor. Hayvan sahipleri o canlıları sokağa atıp, ormana terk ediyor. Bu nedenlerle hayvanların kayıt altına alınmaları oldukça elzem. Sahipli evcil hayvanların kayıt ettirilmesi için 31 Aralık son tarih. Böyle bir altyapı fikri oluşturulmasını önemli buluyorum.

"Şimdilik bunun uygulama yetkisi şu anda sadece il, ilçe tarım müdürlüklerine ve özel veteriner kliniklerine tanımlandı. Belediyelerde sahipli hayvanlara çip takılıp sisteme kayıt yaptırılamıyor. İnsanlar bu konuda büyük bilgi karmaşası yaşıyor. Hayvanlarına belediyede çip taktırabileceklerini düşünüyorlar. Belediyelerin böyle bir yetkisi yok. Evde beslenen hayvanlara çipi ilçe tarım müdürlükleri veya özel veteriner klinikleri takabiliyor.

"Çoğu belediyenin veterinerlik işleri personeli yok"

"Sokaktaki hayvanların çiplenmesi aslında uzun bir süredir var olan bir şey. Bazı belediyeler bunu yapıyor, Şişli Belediyesi mesela. Şişli Belediyesi çok uzun süredir merkezine aldığı her hayvana çip uyguluyor. Bu çip okutulduğunda herhangi bir sistemden giriş yapıldığında bu hayvana hangi işlemlerin uygulandığı görülebiliyor. Kısır mı, değil mi, aşı programı nedir, hepsine erişebiliyoruz. Bunu zaten bütün belediyelerin yapması gerekiyordu. Fakat bazı belediyelerin imkânları, güçleri yetersiz olduğu ve kadroları olmadığı için bu sürece başlayamıyor. Tüm bunların ötesinde çoğu belediyenin veterinerlik işleri müdürlüğü ve personeli yok. Elbette bakanlığın bunlar için de bir altyapı oluşturması ve bütçe ayırması gerekiyor.

"Çünkü bir taraf yapıyorken bir taraf yapmadığında yapılanların bir manası kalmıyor. Yapanın emeği de boşuna gidiyor bu noktada. Mesela kısırlaştırma faaliyetleri özelinde bundan bahsetmek mümkün. Yapan yapıyor ama öbür tarafta üreme devam ettiği için sonuç alınamıyor. Bu süreçlerin bir seferberlik halinde yürütülmesi lazım. Eğer uygulamada aksaklık yaşanmazsa iki yıl içinde her hayvanın çip bilgilerinin girilip takibinin yapılmasıyla durum kontrol altına alınabilir.

"Piyasada çip kalmadı"

"Hayvanlara çip taktırmak için bir yandan zaman da daralıyor. Kliniklerin elinde çip kalmadı. Çipler karaborsaya düştü. Bazı kliniklerde 1200'lere kadar çıkmış durumda ücretler.

"İlçe tarım müdürlüklerinde son fiyat yetmiş beş liraydı. Ücreti ödediğinizde size pul ve pasaportunu verip kaydını gerçekleştiriyor. Evcil hayvan sahiplerine tavsiyem geciktirmeden bir an önce çip taktırmaları çünkü son günlere bırakıldığında yoğunluktan sistem kilitlenebilir."

(ED/AÖ)