Seçim turuna başlayan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Romanlarla bir görüşme yaparak hem sorunlarını dinledi hem de çözüm taslak metnini sundu.
Cumartesi günü CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun başkanlığında, Türkiye'nin farklı illerinden gelen Roman dernekleri temsilcileriyle Bakırköy Botanik Parkı Sosyal Tesisleri'nde yapılan toplantı basına kapalı gerçekleşti.
CHP, geçen sene Nisan 2013'te Roman dernekleriyle buluşarak bir çalıştay yapmıştı. Bu çalıştay ve yapılan toplantılar sonucunda CHP Romanların sorunlarına dair çözüm paketi taslak metni oluşturdu. Cumartesi günü yapılan toplantıda da bu metin derneklerle paylaşıldı.
Bakanlık da Roman Stratejisi'ni açıklayacak2011’de ilk kez Roman ve Roman olmayanlar arasındaki boşluğu kapatmak için Avrupa Komisyonu “Romanlarla Bütünleşme Çerçeve Sözleşmesi” oluşturdu. 2020 yılına kadar geçerli bu sözleşmede üye ülkelerden Romanlarla ilgili Ulusal Eylem Stratejisi hazırlamaları istendi. AB'ye üye olmayan ülkelerin de hazırlaması tavsiye edildi. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın da önümüzdeki günlerde Roman Ulusal Eylem Stratejisi'ni açıklaması bekleniyor. |
Sosyal dışlanma yaşıyorlar
Çözüm paketinde Türkiye'deki en dezavantajlı gruplardan biri olan Romanların sadece siyasal ve ekonomik eşitsizlik değil "sosyal dışlanma" da yaşadıklarına dikkat çekildi.
Sosyal dışlanma, "topluma aktif olarak katılamama, sosyal, kültürel kaynaklara erişemeyerek zaman içerisinde toplumla olan bağlarını yitirme" olarak açıklandı.
Yalnızca yoksulluğa yönelik “sosyal yardım” çalışmalarının yoksulluğu azaltmadığı belirtilerek Romanların sorunlarının ortadan kaldırılması ve eşit yurttaşlar olarak topluma yeniden entegre edilebilmeleri için mekansal dışlanma, emek piyasasından dışlanma ve kamunun sağladığı sosyal hizmetlere erişememe sorunlarının üçünün de bütüncül bir sosyal demokrat yaklaşım içerisinde çözülmesi gerektiği ifade edildi.
Aktif istihdam politikası
Çözüm önerileri şöyle:
* Aktif İstihdam Politikaları uygulanmalı. Romanların yaşadığı alanlarda onların geçici değil kalıcı istihdam edilebileceği işler oluşturmak üzere kooperatifler, atölyeler ve girişimciler için kredi/destek sistemleri uygulanmalı. Bu konuda proje oluşturmak üzere İŞKUR’a görev verilmeli.
* Romanların eğitimden erken koptuğu düşünülerek, okuldan kopmuş ve temel eğitim yaşını geçirmiş Roman bireyler için, Roman mahallelerinde yaşam boyu eğitim, meslek edindirme merkezleri açılmalı.
* Girişimcilik yapmak isteyen Romanlara KOSGEB üzerinden kredi desteği sağlanmalı.
Yardımlar hak olarak standartlaşmalı
* İlaç alımlarında Yeşil Kart sahiplerinden alınan katkı payları sıfırlanmalı.
* Düzensiz olarak dağıtılan ve dağıtılması zaman zaman kamu görevlilerinin insiyatifine bırakılan ayni ve nakdi sosyal yardımlar bir ‘hak’ olarak standardize edilmeli.
Romanlar kamuda işe alınmalı
* Roman vatandaşların kamu hizmetlerinden (sosyalyardım, sağlık, eğitim) daha etkin yararlanabilmelerini sağlamak üzere, muhtarlarla sürekli etkin diyalog kurulmalı.
* Belediyeler ve kamuda işe alımlarda Roman vatandaşlara yönelik pozitif destek olanakları sunulmalı.
Mahallelerde toplum merkezleri kurulmalı
* Romanların yoğun olarak yaşadığı semt ve mahallelerde toplum merkezleri kurulmalı.
* Toplum merkezlerinde ayrıca sosyal, hukuki, psikolojik danışmanlık hizmetleri sunulmalı, kamu hizmetleri ve bu hizmetlere erişim yolları konusunda bilgi verilmeli.
* Özellikle yetersiz beslenme ve kronik açlık gibi sıklıkla karşılaşılan soruna yönelik okullarda ve mahallede çocuklara yönelik açılacak sosyal merkezlerde çocuklara mutlaka en az bir öğün sıcak yemek veya kahvaltı verilmeli.
* Gelir seviyesi düşük ailelerin çocuklarına eğitim desteği olarak sunulan Şartlı Nakit Desteği’nin miktarı mutlaka çocukların okula devamını özendirici düzeye çıkarılmalı.
Kreş ve okul öncesi merkezler şart
* Roman mahallelerinde mutlaka kreşler ve okul öncesi eğitime yönelik merkezler oluşturulmalı. Kadınların işgücüne katılımını arttırmak için alınması gereken tedbirlerin başında gelen kreş ve okul öncesi eğitim merkezlerinin açılması, Roman çocukların okul devamsızlığı, terki ve erken evlenme gibi sorunları engelleyici bir fonksiyona sahip olacak.
Vatandaşlık maaşı uygulaması
* Hak temelinde oluşturulacak ve ihtiyaç sahibi olan herkese kamu görevlilerinin insiyatifine bırakılmaksızın verilecek vatandaşlık maaşı uygulaması başlatılmalı. CHP’nin ortaya koyduğu Aile Sigortası projesi bu ihtiyacı karşılayabilecek.
* Siyasi parti kademelerinde Roman vatandaşlara pozitif ayrımcılık uygulanmalı.
Dönüşüm Romanlarla yapılmalı
* Kentsel dönüşüm Roman vatandaşlarla birlikte oluşturulmalı. Roman mahallelerinin yaşam koşullarının iyileştirilmesi, barınma sorununun kalıcı olarak çözülmesi, alt yapı sorunlarına ilişkin Roman mahallerine yapılan ayrımcılığın ortadan kaldırılması ve diğer toplum kesimlerinin Roman mahallelerine yönelik ön yargılarının kırılması büyük önem taşıyor. (NV)
* Fotoğraf: AA/Şebnem Coşkun