BM: İsrail’in gözaltı merkezlerindeki işkencenin sorumluları hesap vermeli
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreter Sözcüsü Farhan Haq, günlük basın toplantısında, İsrail askerlerinin Sde Teiman gözaltı merkezinde alıkoydukları bir Filistinliye cinsel işkence yaptığını gösteren kamera kaydıyla ilgili açıklama yaptı.
Haq, İsrail hapishanelerinde Filistinlilerin maruz kaldığı insanlık dışı uygulamalarla ilgili soruya, "İnsan hakları normları bu ölçüde ihlal edildiğinde, bunun takibinin yapılması gerektiğine inanıyoruz" sözleriyle cevap verdi.
"Filistinli tutukluların durumuyla ilgili endişelerimizle ilgili kendi raporlarımızı yayınladık" diyen Haq, "İsrail ve işgal altındaki Filistin topraklarıyla ilgilenen insan hakları meslektaşlarımız tüm bu iddiaları takip etmeye devam edecek" diye ekledi.
İşkence olayıyla ilgili "endişeleri" olduğunu söyleyen Sözcü Yardımcısı, "Temel insan hakları normlarının ihlaline ilişkin tüm bu iddiaların kapsamlı bir şekilde araştırılması ve hesap verilebilirliğin sağlanması gerektiğine inanıyoruz" dedi.
Haq, BM İnsan Hakları Konseyi'nden birçok kişinin bölgede inceleme yapmak için gerekli vizeyi İsrail'den alamadığı hatırlatılınca, "Sadece insan hakları çalışanlarından değil, aynı zamanda insani yardım çalışanlarımızdan ve sivil toplum örgütlerinin insani yardım çalışanlarından da var" dedi, İsrail yetkililerini, İsrail'de ve ilgili bölgelerde, "çalışmalarını sürdürmeleri gereken kişilere tüm vizeleri sağlamaya" davet etti.
UNRWA: Mağdurlar adalete kavuşmalı
Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, İsrail'in gözaltı merkezlerindeki "insanlık dışı" uygulamaların sorumlularının hesap vermesi gerektiğini belirtti.
Lazzarini, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, işkence uygulamalarını "insanlığın en kötü hali" olarak nitelendirdi, "Sorumlular hesap vermeli, mağdurlar adalete kavuşmalı" dedi. UNRWA'nın gözaltı merkezlerindeki insanlık dışı uygulamalara nisan ayında dikkati çektiğini, BM İnsan Hakları Ofisinin hazırladığı son raporların da bu uygulamaları detaylıca ele aldığını belirtti.
“Sistematik insanlıktan çıkarma politikası”
İsrailli insan hakları kuruluşu B'Tselem'in hazırladığı "Cehenneme hoş geldiniz: İsrail hapishaneleri işkence kampları ağına dönüştü" başlıklı rapora işaret eden Lazzarini, gözaltı merkezlerinde tutulan Filistinlilerin ifadelerinin "yürek parçalayıcı" olduğunu vurguladı.
Lazzarini, bu raporda, "Filistin halkına karşı sistematik ve kasıtlı bir insanlıktan çıkarma ve işkence politikasının anlatıldığını" ifade etti.
B'Tselem'in raporunda, aralarında kadın, çocuk, doktor, akademisyen, avukat, üniversite öğrencisi ve siyasi liderlerin de bulunduğu eski tutukluların, İsrail'in Gazze'ye saldırılarını başlattığı 7 Ekim 2023'ten sonra İsrail hapishanelerinde yaşadıklarına yer verilmişti. Filistinliler, cezaevlerinde tecavüz, aşağılanma, aç bırakılma, keyfi ve ağır şiddet dahil olmak üzere sürekli kötü muamele ve işkenceye dayanan sistematik bir politika uygulandığını anlatmıştı.
“İdari tutukluluk” uygulaması
İsrail, "idari tutukluluk" adını verdiği uygulamayla, suçlama ve yargılama olmaksızın Filistinlileri 1 aydan 6 aya kadar alıkoyabiliyor. Askeri mahkemeler, "İsrail'in güvenliği için tehlike teşkil ettiğine" karar vererek tutukluya hangi suçla itham edildiğini açıklamadan tutukluluk süresini 5 yıla kadar uzatabiliyor.
Beyaz Saray: İşkence haberleri endişe verici
Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre, günlük basın brifinginde İsrail askerlerinin Sde Teiman gözaltı merkezinde alıkoydukları bir Filistinliye tecavüz etmesine ilişkin haberleri değerlendirdi.
Jean-Pierre, "Tecavüz, işkence ve taciz haberleri oldukça endişe verici. İsrail'e, tüm mahkumlara uluslararası hukuka uygun şekilde insani ve onurlu şekilde davranması gerektiği, mahkumların insan haklarına saygı duyması ve her türlü suistimal ve ihlalde sorumlu davranması konusunda açık ve tutarlı olduk" dedi.
İsrail ordusunun olayla ilgili başlattığı soruşturmayı takip ettiklerini ve bu konuyu İsrailli muhatapları nezdinde izleyeceklerini belirten ABD'li sözcü, herkesin hukukun üstünlüğüne uygun şekilde davranması gerektiğini belirtti.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller da Sde Teiman gözaltı merkezindeki tecavüz olayıyla ilgili, "Herhangi bir mahkuma cinsel taciz ve tecavüze sıfır tolerans olmalıdır. Nokta. Bu, ABD'nin temel bir inancıdır" açıklamasını yapmıştı.
Ne olmuştu?
İsrail askeri polisinin, bir Filistinliye tecavüz edildiği suçlamasıyla 10 İsrail askerini gözaltına almak üzere 29 Temmuz'da Sde Teiman'a gelmesinin ardından gözaltına alınacak askerlerin direnmesi sonucu arbede yaşandı.
Başta aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich olmak üzere bazı İsrailli bakanlar, şüpheli askerlere destek verdi.
Bu mesajların hemen ardından aralarında milletvekillerinin de olduğu çok sayıda aşırı sağcı İsrailli, Sde Teiman'a baskın düzenledi. Benzer gruplar, gözaltına alınan askerlerin götürüldüğü askeri mahkemenin bulunduğu Beit Lid üssüne zorla girdi. Aşırı sağcıların bir gün içinde iki askeri üsse baskın düzenlemesi İsrail'de yoğun tartışmalara yol açtı.
Gözaltına alınan 10 askerden 5'i İsrail mahkemesince serbest bırakılırken diğerlerine ilişkin soruşturma sürüyor. İsrail mahkemesi, bir Filistinliye tecavüzle suçlanan 5 askerin gözaltı sürelerini 11 Ağustos'a kadar uzattı.
2023 Filistin-İsrail Savaşı
(AS)