Bakan Kurum: Marmara'yı kaderine terk etmeyeceğiz

* Fotoğraf: AA

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, tekneyle Kocaeli'nin Başiskele ilçesi açıklarında, Kocaeli Büyükşehir Belediyesinin İzmit Körfezi'nde deniz süpürgeleriyle devam ettiği müsilaj temizleme çalışmalarını inceledi.

Daha sonra Marmara Denizi'nde birçok noktada görülen deniz salyası oluşumunu araştırmak üzere seyrüfeser halindeki ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsünün araştırma gemisi Bilim-2'yi ziyaret eden Bakan Kurum, Enstitü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu'dan bilgi aldı.

Bakan Kurum, burada yaptığı konuşmada, bugün Marmara Denizi'nde meydana gelen müsilaj problemiyle ilgili hem çalışmaları yerinde görmek hem de çözüm önerileriyle ilişkin çalıştayı neticelendirmek üzere kente geldiğini belirtti.

TIKLAYIN - Büyüakın: Marmara'yı fosseptik çukuru gibi kullanmışız

Kurum, tüm mesailerini bu sorunun çözümüne verdiklerini kaydederek, hem deniz yüzeyinde hem de dibinde bilim insanları ve bilim gemisi ve üniversiteyle birlikte çalışmalar yürüttüklerini bildirdi.

“91 noktadan numune aldık”

Anadolu Ajansı’nın (AA) aktardığına göre, yapılan çalışmaları anlatan Bakan Kurum, şunları söyledi:

“91 ayrı noktadan numuneler aldık. Bu gemi her türlü numuneyi alıp analiz edebilen, laboratuvarlarda deney sonuçlarını çıkarabilen beceride ve kabiliyette.

“Üniversitemizle birlikte, bu çalışmayı yürütüyoruz ve sahadan aldığımız veriler çerçevesinde de hem çalıştayımızda açıkçası sürecimizi yürütüyoruz, alınması gereken acil ve uzun vadeli planlarımızı da bilim insanlarımızla birlikte yine belediyelerimiz, valilerimiz, Marmara kıyısında açıkçası sivil toplum örgütlerimiz, sanayi kuruluşlarımızla hep birlikte inşallah birazdan açıklayacağımız eylem planları çerçevesinde hem kısa vadede hem de uzun vadede yatırımlarımızı yapacağız."

TIKLAYIN - Deniz salyası için 6 Haziran'da eylem planı açıklanacak

Katı atıklar ne olacak?

Bakan Kurum, bir gazetecinin, "Katı atıklar konusunda bir eylem planınız var mı? Bununla ilgili bir şey var mı? Müsilaj konusuyla ilgili atılacak ilk adımlar neler olacak" sorusuna, şöyle yanıt verdi:

"Katı atıktan karasal çöplere, buradaki sanayi yatırımlarına, ırmaklara, akarsulara, bu alanın izlenmesine, yine Acil Eylem Planı çerçevesinde bu alanın korunmasına, deniz çöplerinin hızlı şekilde toplanmasına yönelik bütün adımlar atılacak. Zaten biz çalışmamızı hep birlikte yürütüyoruz. Çalışmamız sadece bugüne dair değil, hocamız da ifade ettiler. Sürekli üniversitelerimizle bu noktada iş birliği halindeyiz.

“Bilim insanlarımızın, akademisyenlerimizin görüşleri doğrultusunda atılması gereken adımları atmaya gayret gösteriyoruz. Buradaki deniz suyu sıcaklığının Ege Denizi'ne oranla daha arttığı tespitleri var. Bu noktada sıcaklığı artıran nedenleri de araştırarak tespitlerimizi yaptık. Bilfiil 300 arkadaşımız sahada bütün arıtma tesislerinden numuneler aldılar. Bu numuneleri laboratuvarlarımızda test ettik, numuneler doğrultusunda yapılacak eylem planlarını oluşturduk.

“Çok kapsamlı, geniş, katılımcı bir eylem planıyla inşallah birazdan belediye başkanlarımızın fikirlerini, görüşlerini, önerilerini, (zaten ekiplerimiz beraber çalıştılar), ilave edilmesi gerekenleri de yaparak inşallah müsilaj problemini tamamen ortadan kaldıracak adımları atacağız."

"Marmara'mızı kaderine terk etmeyeceğiz"

Kurum, mücadele çalışmaları kapsamında, en katılımcı konferansı yaptıklarını belirterek, konferansa 700 bilim insanı, belediye personeli, çevre daire koruma başkanlıkları, sivil toplum örgütlerinin katıldığını ve önerilerini sunduğunu kaydetti.

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 5 Haziran Çevre Günü'ndeki açıklamalarına da değinerek şöyle devam etti:

TIKLAYIN - Erdoğan'dan, çevre gününde "müsilaj" açıklaması

“Marmara'mızı, boğazımızı kaderine terk etmeyeceğiz. Kirlilikle bu noktada yaşamasına müsaade etmeyeceğiz. Aynı Haliç'te Sayın Cumhurbaşkanımız ne yaptıysa Marmara Denizi'mizde de boğazımızda da yapılması gereken tüm adımları, 25 milyon nüfusa hizmet veren ve bu bölgede yaşayan 25 milyon, yine 84 milyon vatandaşımızı ilgilendiren adımları atıyor olacağız.”

Prof. Dr. Salihoğlu: İyileşme için çalışıyoruz

ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu da Marmara Denizi'nin ekolojik durumunu haritalandırdıklarını söyledi. Müsilajın sebeplerini, nasıl geliştiğini takip ettiklerini ve bakanlıkla iş birliği içerisinde çalıştıklarını, çözüm önerileri ürettiklerini ve bunları Bakan Kurum'a aktardıklarını belirten Salihoğlu, şöyle konuştu:

"Numuneler alıyoruz ve 100'e yakın noktadan da alacağız. Yüksek çözünürlüklü denizin dijital ikizini oluşturmak için bir modelleme çalışması yapıyoruz. Hangi şartlarda Marmara Denizi'nin ekosistemini ne kadar sürede iyileştiririz, bunları ortaya koymak için ölçümler gerekiyor.

“Daha sonra tüm bunların laboratuvar ortamında analizleri yapılmaya devam ediliyor. Farklı senaryolarla ne şekilde Marmara'yı sağlığına kavuştururuz tüm bu sonuçları hazırladık, hazırlamaya devam ediyoruz."

Müsilaj nedir, neden ortaya çıkar?

Balıkçıların nez, köpük ya da salya olarak tanımladığı müsilaj tek hücreli bitkisel canlılardan bir tür fitoplankton olan Gonyalux fragilis’in yoğun çoğalması ve oluşturduğu renk sarmalı.

Sakin denizlerde kendini daha çok gösteren müsilaj, doğal olmasına rağmen aşırı çoğalınca ekosisteme zarar verebiliyor.

Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) sarı, beyaz, renkli çamurumsu bu maddenin son iki yıldır, Karadeniz, Marmara ve Ege Denizi’nde suyun üstünde ve altında sıkça görülmeye ve yayılmaya başladığını belirtiyor.

Marmara Denizi'ndeki müsilaj sorununa 2007 yılından bu yana dikkat çeken Marmara Çevresel İzleme Projesi (MAREM) ise bu tür anomalilerin denizde kirlenme düzeyinin göstergesi olduğuna işaret ediyor. Proje yöneticisi Levent Artüz çok yapışkan, bulaşkan bir yapıya sahip olan müsilajın denizdeki canlıların sonunu getirebileceğini vurguluyor.

Balık yumurtalarının büyük çoğunluğunun denizin yüzeyinde bulunduğuna ve yüzeydeki yumurtaların müsilajın içinde hapsolarak yaşama şanslarını kaybettiğini belirten Artüz larvalar için de aynı şeyin söz konusu olduğunu kaydediyor. Artüz'ün 1+1'de aktardığı bilgilere göre müsilaj zamanla, hareket edemeyen (sesil) midye, istiridye, tunikatlar gibi canlıların üzerine de çöküyor, deniz çayırlarını örtüyor ve ışıkla temaslarını kesiyor.

Öte yandan uzmanlar müsilajın nedenlerini ise kıyıların doldurulması ve atıklar nedeniyle denizdeki oksijen kaybı ve küresel iklim değişimine bağlı olarak Akdeniz havzasında sıcaklıkların yükselmesi şeklinde açıklıyorlar.

Marmara Denizi ne durumda?

Deniz yüzey sıcaklığı verilerine bakıldığında, Marmara Denizi'nin sıcaklığı bu yıl 40 yıllık ortalama verinin 2,5 derece üzerinde, yani 2,5 derecelik bir anomali söz konusu.

Marmara Denizi'nin çevresinde yaklaşık 25 milyon insan yaşıyor. Türkiye'nin endüstrisinin yarıya yakını da Marmara Denizi'nin çevresinde yer alıyor. Yani evsel, endüstriyel ve tarımsal atıkların tümü doğrudan ya da dolaylı olarak Marmara Denizi'ne gidiyor.

Ne yapılmalı?

Bilim insanları müsilaja karşı yapılması gereken en önemli şeyin Marmara'ya arıtılmamış atığın boşaltılmaması olduğunu söylüyor.

İklim değişikliğini de dikkate alan yeni bir atık yönetim politikası geliştirilmesi için çalışmalara bir an evvel başlanılması da bir diğer öneri olarak sunuluyor.

(TP)