AYM: Hapishanenin, Hak İhlallerini Anlatan Mektubu Engelleme Yetkisi Yok

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Mahpuslar Mecit Şahinkaya ve Tamer Korkmaz, milletvekillerine, mektuplarının engellendiğini yazdıkları mektupların da “sakıncalı” bulunarak yasaklanmasının ardından verdikleri hukuk mücadelesini kazandı.

Anayasa Mahkemesi, bu yasakla Anayasa’nın 22. maddesinde güvence altına alınan haberleşme hürriyetinin ihlal edildiğine hükmetti ve Şahinkaya ve Korkmaz’a 2’şer bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti.

Kararda, hapishane yetkililerinin mektup gönderme ve almanın, mahpusların dış dünya ile bağlantısında en önemli araçlardan biri olduğu gerçeğini gözönünde bulundurarak dış dünya ile yeterli bir iletişim sürdürmelerinde onlara yardım etmesi ve destek vermesi gerektiği ifade edildi.

Ayrıca bu olaydaki yasaklama kararında, mektup içeriklerinin neden sakıncalı olduğuna ilişkin somut tespitlere dayalı yeterli gerekçe gösterilmediği belirtildi.

“Demokratik toplum gereklerine uygun değil”

Milletvekillerine gönderilmesi engellenen mektuplarda, hapishanedeki hak ihlalleri yer alıyordu. AYM kararında, hapishane idaresinin Meclis üyelerine bu iddiaların ulaşmasını engellemek gibi bir yetkisi olmadığı ifade edildi:

“Aksine hukuka bağlı ceza infaz kurumu idaresinin, başvurucuların kötü muamele iddialarının araştırılması ve gerçeğin ortaya çıkarılması için bağımsız ve tarafsız bir resmî soruşturma yürütecek idari ve yargısal makamları durumdan derhâl haberdar etme ve harekete geçirme yükümlülüğü vardır.

“Dolayısıyla gönderilmek istenen mektupların alıkonulması suretiyle haberleşme hürriyetine yapılan müdahale amaçlanan hedefler açısından orantısız olup demokratik toplum gereklerine uygun değildir.”

Ne olmuştu?

Başvuru yaptıkları dönemde Kocaeli 1 Nolu F Tipi Cezaevi’nde hükümlü bulunan Şahinkaya ve Korkmaz, CHP milletvekilleri Veli Ağbaba ile Ali Haydar Hakverdi’ye hapishanede maruz kaldıkları hak ihlallerini anlatan mektuplar göndermek istediler.

Mektuplarda hapishanedeki hak gasplarının, keyfi uygulamaların, hukuksuzlukların ve işkencelerin her geçen gün arttığı belirtilerek, ayrıca hükümlülerin mektuplarına el konularak iletişim haklarının gasp edildiği yazıyordu.

Ayrıca diyet yemeği ve ilaç teminine ilişkin problemlerden bahsedilerek milletvekillerinden duyarlılık gösterilmesi talebinde bulunuluyordu.

İnfaz Kurumu Disiplin Kurulu Başkanlığı 6 ve 11 Kasım 2015’te verdiği iki ayrı kararla mektupların “sakıncalı” olduğuna ve gönderilmemesine karar verdi.

Karar gerekçelerinde, “mektuplarda yalan ve yanlış bilgiler ile İnfaz Kurumunu yıpratmak amacıyla kamuoyu oluşturmaya yönelik ibareler bulunduğu” vurgulandı ancak bu ithamlara gerekçe gösterilmedi.

Şahinkaya ve Korkmaz’ın Kocaeli İnfaz Hâkimliğine (İnfaz Hâkimliği) yapılan şikayet sonucu engelleme kararları iptal edildi. Hakimliğin kararında, “hak ihlallerinin gerektiğinde yetkili makamlar tarafından etkili bir şekilde soruşturulabilmesi ve kamuoyu tarafından takip edilebilmesi için hükümlü ve tutukluların dışarıyla haberleşmelerinin son derece önemli olduğu” açıklandı.

Ancak Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığınca yapılan itiraz, Kocaeli 2. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi ve mektupların gönderilmesi kesin olarak yasaklanmış oldu.

Şahinkaya ve Korkmaz da bunun üzerine Anayasa Mahkemesine başvurarak haberleşme hürriyetlerinin ihlal edildiğini ifade etmişti. (AS)