Ayasofya'da yeni düzenleme: 'Türk vatandaşlar' ve diğerleri
Ayasofya ya da resmî adıyla Ayasofya-i Kebîr Câmi-i Şerîfi'ne getirilen yeni uygulama ile tarihi mekâna ibadet için gelenler ve mekânı turistik amaçlı ziyaret etmek isteyen yabancı turistlerin girişleri ayrıldı.
Yeni uygulama ışığında bugün ilk cuma namazı kılındı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın restorasyon çalışmaları kapsamında devreye soktuğu yeni düzenlemeyle Ayasofya’ya ibadet için gelenler Sultanahmet Meydanı'ndaki bölümde İmparatorluk kapısından Ayasofya'ya giriş yapıyor. Tarihi Ayasofya’yı gezmek isteyenler ise III. Ahmet Çeşmesi karşısında açılan kepenk sistemli kapıdan başlayarak, galeri katında gezisine devam ediyor.
Bu katı gezmek isteyenlerden 25 Euro giriş ücreti ile alınıyor.
Camii harim katı ile Osmanlı dönemi eklerini görerek cennet-cehennem kapısından geçen turistler, bu bölümdeki Bizans dönemi mozaiklerini de inceleyebiliyor. Ancak bu uygulama Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına nedense yasak.
Ayasofya'ya kepenk takıldı
“Türkler o bölüme giremiyor”
Ayasofya’nın turistik kısmını gezmek için 25 Euro’yu gözden çıkarsanız da görevlilerin “Türkler o bölüme giremiyor,” uyarısıyla karşılaşıyorsunuz. İbadet için cami kısmına geçmeye çalıştığınızda ise cuma namazı kılınacağı ve ancak saat 14.30’dan sonra Ayasofya’yı ziyaret edebileceğiniz söyleniyor. Yani kadınsanız cuma günleri belirli saatler içerisinde Ayasofya’ya girebiliyorsunuz.
Ancak Diyanet İşleri Başkanlığı’nın dinî konulardaki en yüksek karar ve danışma organı Din İşleri Yüksek Kurulu’nda yer alan bilgiye göre:
“Cuma namazının kadınlara farz kılınmamış olması, onlar hakkında bir mahrumiyet değil, muafiyettir. Diledikleri takdirde, camiye gidip cemaatle cuma namazı kılmalarında dinen bir engel yoktur. Hatta hutbe ve vaazlardan istifade etmeleri için cuma namazlarına devam etmeleri tavsiye edilebilir.”
Ayasofya’dan dönerken zihninizde şu sorular dönüyor: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıysanız ve yerli turist iseniz hangi girişi kullanacaksınız? Erkek olmayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları olarak ibadet saatleri içerisinde ne yapacağız? Yabancı turistler ibadet saatinde bilet alıp galeri katını ziyaret edebilecek mi?
Öte yandan, Ayasofya kurulumu içerisinde yer alan neredeyse her şey, yabancı turistleri düşünüp bir gelir kapısına dönüştürülmüş. Ayasofya hâlâ bir müze mi, yoksa cami mi; anlaması hayli güç yani.
Ayasofya'nın camiye dönüştürülme süreci
86 yıl boyunca müze olan, 1985 yılından bu yana da UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan Ayasofya'nın camiye dönüştürülmesine yönelik adımlar 2020 Haziranı'nda atılmaya başlandı.
Ayasofya'ya müze statüsü veren 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararı, Danıştay tarafından iptal edildi. Bunu AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, ibadete açılması için Diyanet'e devredilmesini öngören karara attığı 10 Temmuz 2020 tarihli imza izledi.
1500 yıllık bir tarihi geçmişi olan Ayasofya böylelikle yeniden cami statüsüne alındı. 24 Temmuz 2020'de 86 yıl aradan sonra Ayasofya'da ilk cuma namazı kılındı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi de imar planlarında müze olarak işlenmiş olan yapıyı, "Ayasofya Kebir Camii Şerifi ve Külliyesi" olarak değiştirdi. (TY)