Arşivin Belleği: Marcell Restle’nin Miraslaşan Hafızası

Sergi, sanat tarihçisi Marcell Restle’nin 44 yıllık akademik çalışmalarının ve kişisel arşivinin koleksiyon haline getirilmesiyle oluşturulmuş.

Marcell Restle’nin kendi derlediği Viyana Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü’nün arşivi olan Bizans Araştırmaları Dijital Arşivi’ne (DiFaB) bağışladığı özel koleksiyonundan, vefatından sonra üniversiteye taşınan belge ve malzemelerin büyük bir bölümü ilk kez sergileniyor.

Arşivin Belleği: Marcell Restle’nin Anadolu araştırmaları

Beyoğlu Merkezhan’da gerçekleşen sergide ziyaretçiler Restle’nin 1956–2000 yılları arasında oluşturulmuş zengin arşivden, Anadolu’daki Geç Antik Çağ, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait kültürel varlıkları ve mimarisi ile ilgili yüzlerce fotoğraf ve yazılı belge, teknik ve fotogrametrik çizim, görüntü ve ses kayıtlarını da inceleme fırsatı sunuluyor.

Üç ana bölümden oluşuyor

“Arşivin Belleği: Marcell Restle’nin Anadolu Araştırmaları” sergisinin küratörlüğünü Viyana Üniversitesi’nden Lioba Theis, Su Sultan Akülker ve Caroline Mang yapıyor. 

İçerik bakımından ele alındığında Restle’in Araştırma Gezileri, kendi yayınları ve 1968’ten bu yana Viyana ve Münih Üniversitelerinde verdiği derslerden oluşuyor.

Zamanın mekanlaşması olarak arşiv 

Restle daha ilk kez öğrenci olarak bulunduğu İstanbul’da 1957 yılında Theodosius Forumu Kazıları’na katılmış. 

İstanbul’da tezi üzerine yaptığı çalışmalara ek olarak Restle,Kurt Erdmann’ın yöntemini uygulayarak fotoğraflar, aldığı notlar ve eskizleri bir tür hafıza meydana getirerek içeren kendi koleksiyonunu oluşturmuş.

Sanat rehberi 1976’da yayınladı.

Restle, yıllar içinde hem Bizans hem de Osmanlı evrelerini içerecek şekilde İstanbul’un mimarisi hakkında derinlemesine bilgi edindi. 

İstanbul’daki geniş kapsamlı inceleme gezilerine ek olarak, Restle daha sonra Erdmann’la Bursa, Edirne ve İznik‘i de ziyaret etti ve buralarda çektiği bir dizi fotoğrafla Bizans ve Osmanlı yapılarını belgeledi. Bu bilgilerini derlediği Reclams Sanat Rehberi 1976’da yayınladı.

Arşivde neler var?

Arşiv Restle’nin kimliğine, çalışma disiplinine, dönemin teknolojik şartlarına oranla günümüzdeki bir sanat tarihçisinin üretebileceğinden çok daha fazlasını ürettiğine, çalışırken nasıl bir yol izlediği ve araştırmalarında hangi metotları kullandığına dair bilgiler veriyor.

Arşiv dahilinde 17 bin slayt, 10 bini aşkın siyah-beyaz fotoğraf, 70 kutu yazılı belge, 10 kutu kartpostal bulunmakta. 

Bunlara ek Restle tarafından çizilen otuz ikisi büyük ölçekli 40 resim, çok sayıda ses ve video kaydı yer almakta.

Belgeler Almanca,İngilizce,Fransızca,Türkçe,Latince,antik ve modern Yunanca ve Arapça  dillerinde kaleme alınmış.

Arşivin dört bölümde ele alındığı serginin ilk üç bölümünde Restle’nin İstanbul, Anadolu ve Suriye’nin Havran bölgesinde yaptığı araştırmalar kronolojik olarak yer alıyor.Serginin son bölümde arşivin kısa bir öyküsü bulunmakta.

(HC/EKN)