Haberin Kürtçesi için tıklayın
Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) kurulduğu 2002’den bu yana üç yerel seçim yapıldı.
Bunlardan ilki 28 Mart 2004’te, ikincisi 29 Mart 2009’da yapılırken, sonuncusu 30 Mart 2014’teydi.
Bu seçimlerin hepsinde AKP oy oranını yaklaşık yüzde üç artırarak, yüzde 41,7’den yüzde 47,9’a yükseltirken; ikinci parti CHP, 2004’te yüzde 26,4 olan oy oranını 2014’te yüzde 40’a çıkarttı.
Ancak burada 2004’te aktif siyasette olan ve CHP oylarına etki eden Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP), Anavatan Partisi (ANAP), Genç Parti (GP) ve Doğru Yol Partisi (DYP) gibi eski siyasi oluşumları unutmamak lazım.
Bu seçimlerde SHP, ANAP, DYP, GP’nin oy toplamları yüzde 18,4’tü.
İstanbul’da üç yerel seçimde de üçüncü parti değişti.
2004’te Saadet Partisi (SP) yüzde 7,6’yla, 2009’da MHP yüzde 5,1’le, 2014’te HDP yüzde 4,8’le üçüncü parti oldu.
Mahalleden ilçeye, ilçeden mahalleye dönen yerler
2004’le sonraki yerel seçimler arasında bir diğer fark da yeni kurulan ilçeler ve ilçeyken mahalleye dönen Eminönü oldu.
Arnavutköy, Ataşehir, Başakşehir, Beylikdüzü, Çekmeköy, Esenyurt, Sultangazi 2004-2009 seçimleri arasında ilçe olan yerler.
Arnavutköy ve Sultangazi Gaziosmanpaşa’dan; Ataşehir, Üsküdar, Kadıköy ve Ümraniye’den bazı mahallelerin birleştirilmesiyle; Başakşehir, Küçükçekmece’den; Beylikdüzü, Büyükçekmece’den; Çekmeköy, Ümraniye’den; Esenyurt, Büyükçekmece’den ayrılarak 2008’de kanun değişikliğiyle ilçe yapıldı.
Eminönü ise yine 2008’de Fatih Belediyesi’ne bağlanarak ilçeyken mahalle kapsamına alındı.
Üç yerel seçimin haritası
Turuncu: AKP; kırmızı: CHP ve açık yeşil: ANAP; açık mavi: DSP
Son seçimde farklı kazanılan ilçeler
2014 yerel seçimlerine baktığımızda birinci partinin ikinci partiye yüzde 25 civarı fark attığı ilçeler şöyle:
Arnavutköy – AKP %51,7; MHP %22,2
Bağcılar – AKP %57,2; CHP %19,7
Bakırköy – CHP %68,8; AKP %21,9
Beşiktaş - CHP %76,1; AKP %16,6
Esenler - AKP %62,3; CHP %15
Gaziosmanpaşa - AKP %51,3; CHP %25,1
Kadıköy - CHP %72,5; AKP %20,5
Şişli - CHP %61,6; AKP %27,5
Sultanbeyli - AKP %61,2; SP %14,4
Sultangazi - AKP %58,5; CHP %23,1
Bu tabloya göre; AKP baskın olduğu ilçelerde en yüksek oy oranına %62,3’le Esenler’de ulaşırken, CHP’nin baskın olduğu ilçelerde oy oranı %76-%61 arasında.
Üç seçimin sonuçları
2004, 2009 ve 2014 yerel seçimlerinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığını AKP kazandı ve Kadir Topbaş Belediye Başkanı seçildi. Topbaş'ın 22 Eylül 2017'de istifa etmesinin ardından 28 Eylül 2017'de Mevlüt Uysal yeni belediye başkanı oldu.
Büyükşehir'de ve ilçelerde 2004, 2009 ve 2014'te seçim sonuçları şöyleydi:
• Adalar
2014 - CHP %50,1; AKP %42,2; HDP %3,8
2009 – CHP %53,8; AKP %36; MHP %2,7
2004 – ANAP %54,4; AKP %22; CHP %18,2
• Arnavutköy
2014 - AKP %51,7; MHP %22,2; HDP %11,6
2009 – AKP %41,6; MHP %15,2; SP %12,8
2004 – (Arnavutköy 2008'de ilçe oldu)
• Ataşehir
2014 - CHP %49,8; AKP %41,8; MHP %3,8
2009 – CHP %41,2; AKP %39,7; MHP %6,8
2004 – (Ataşehir 2008'de ilçe oldu)
• Avcılar
2014 - CHP %44; AKP %40,9; MHP %9,1
2009 – CHP %48,50; AKP %37,4; MHP %5,3
2004 – CHP %41,7; AKP %34,5; MHP %8,9
• Bağcılar
2014 - AKP %57,2; CHP %19,7; HDP %9,4
2009 – AKP %49,2; CHP %18,7; SP %13
2004 – AKP %43,9; CHP %14,8; SP %14,5
• Bahçelievler
2014 - AKP %48,1; CHP %35,6; MHP %6,1
2009 – AKP % 47,5; CHP %35; DTP %5,8
2004 – AKP %48,4; CHP %25,2; MHP %5,3
• Bakırköy
2014 - CHP %68,8; AKP %21,9; MHP %5,3
2009 – CHP %56,5; AKP %23,8; DSP %10,4
2004 – CHP %42,7; AKP %25,1; ANAP %9,2
• Başakşehir
2014 - AKP %50,1; CHP %33,9; HDP %7,2
2009 – AKP %39; CHP %31,7; SP %11,7
2004 – (Başakşehir 2008'de ilçe oldu)
• Bayrampaşa
2014 - AKP %50,4; CHP %39,3; MHP %4,2
2009 – AKP %44,5; CHP %35,7; SP %7,5
2004 – AKP %51,9; CHP %12; Genç Parti %11,9
• Beşiktaş
2014 - CHP %76,1; AKP %16,6; MHP %3
2009 – CHP %68,9; AKP %15,8; DSP %7,6
2004 – CHP %44,6; ANAP %23,5; AKP %19,3
• Beykoz
2014 - AKP %44,6; CHP %32,7; MHP %9,8
2009 – AKP %37,3; CHP %32,5; MHP %11,8
2004 – AKP 42,9; CHP %28; SP 6,8
• Beylikdüzü
2014 - CHP %50,8; AKP %39,6; MHP %4,7
2009 – AKP %32,1; CHP %30,6; MHP %23,3
2004 – (Beylikdüzü 2008'de ilçe oldu)
• Beyoğlu
2014 - AKP %47,8; CHP %35,2; HDP %7,3
2009 – AKP %37,4; CHP %26,5; SP %12,8
2004 – AKP %40,3; CHP %25,9; SP %15
• Büyükçekmece
2014 - CHP %47,6; AKP %44,9; MHP %3,7
2009 – CHP %44; AKP %43,8; MHP %7,3
2004 – ANAP %44,4; CHP %26,4; AKP %22,9
• Çatalca
2014 - CHP %44,5; AKP %35,5; MHP %17
2009 – CHP %44,9; AKP %28,6; DSP %17,3
2004 – ANAP %36,1; AKP %27; CHP %20,9
• Çekmeköy
2014 - AKP %48,6; CHP %38,1; MHP %5,3
2009 – AKP %43,4; CHP %42,4; MHP %4,3
2004 – (Çekmeköy 2008'de ilçe oldu)
• Eminönü
2014 - (Eminönü 2008'de Fatih Belediyesi'ne bağlandı)
2009 – (Eminönü 2008'de Fatih Belediyesi'ne bağlandı)
2004 – AKP %26,1; SP %24,4; CHP %17,1
• Esenler
2014 - AKP %62,3; CHP %15; SP %7,6
2009 – AKP %47,5; SP %18,1; CHP %13,7
2004 – AKP %42,1; SP %16,1; CHP %13,9
• Esenyurt
2014 - AKP %47; CHP %34,6; HDP %10,1
2009 – AKP %42,2; CHP %31,7; DTP %14,7
2004 – (Esenyurt 2008'de ilçe oldu)
• Eyüp
2014 - AKP %46,7; CHP %40,1; MHP %5,9
2009 – AKP %37,2;CHP %32,3; MHP %13,6
2004 – AKP %43,9; CHP %25,7; SP %10,1
• Fatih
2014 - AKP %48,6; CHP %31,6; MHP %7
2009 – AKP %42,8; CHP %29,4; SP %13,4
2004 – AKP %44,1; CHP %21,2; SP%11,5
• Gaziosmanpaşa
2014 - AKP %51,3; CHP %25,1; SP %12,7
2009 – AKP %44,3; CHP %20,4; SP %14,7
2004 – AKP %50,1; CHP %21,1; SP %9,8
• Güngören
2014 - AKP %50,2; CHP %30,8; MHP %6,7
2009 – AKP %43,8; CHP %28,4; MHP %8,9
2004 – AKP %50,6; CHP %18,8; SP %6,9
• Kadıköy
2014 - CHP %72,5; AKP %20,5; MHP %3,4
2009 – CHP %68,4; AKP %21,9; MHP %3,6
2004 – CHP %51,2; AKP %32,9; DYP %3,8
• Kağıthane
2014 - AKP %51,3; CHP %29,6; MHP %7,7
2009 – AKP %43,1; CHP %22,7; MHP %14,4
2004 – AKP %50,6; CHP %17,8; MHP %11,7
• Kartal
2014 - CHP %44,9; AKP %42,8; MHP %6
2009 – CHP %41,3; AKP %37,9; MHP %7,7
2004 – AKP %41,5; CHP %29,6; DYP %12
• Küçükçekmece
2014 - AKP %41,9; CHP %39,6; MHP %8,4
2009 – AKP %47,2; CHP %29,4; MHP %7,3
2004 – AKP %50; CHP %20; MHP %6
• Maltepe
2014 - CHP %49,3; AKP %38,1; MHP %8,2
2009 – CHP %51,4; AKP %37,9; SP %3,1
2004 – AKP %43; CHP %33,9; DYP %5,1
• Pendik
2014 - AKP %52,9; CHP %29,4; MHP %8,1
2009 – AKP %43,3; CHP %31,9; SP %10,8
2004 - AKP %44,2; CHP %30,2; SP %10,3
• Sancaktepe
2014 - AKP %49,1; CHP %34,8; HDP %7,3
2009 – AKP %39,9; CHP %30,2; SP %9,2
2004 – (Sancaktepe 2008'de ilçe oldu)
• Sarıyer
2014 - CHP %51,1; AKP %39,2; MHP %5,5
2009 – CHP %37,5; AKP %31,8; MHP %18,1
2004 – AKP %32,5; CHP %25,9; ANAP %23,8
• Şile
2014 - AKP %45,2; MHP %35,9; CHP %15,5
2009 – AKP %50,9; MHP %23,4; CHP %21
2004 - AKP %31,6; CHP %29,1; ANAP %26,7
• Silivri
2014 - CHP %48,8; AKP %42,7; MHP 4,3
2009 – CHP %46,6; AKP %40; MHP %4,4
2004 – AKP %34,8; CHP %29,9; Genç Parti %19,6
• Şişli
2014 - CHP %61,6; AKP %27,5; HDP %4,1
2009 – DSP %54,7; AKP %18,7; CHP %18,5
2004 – CHP %65,7; AKP %22,4; SHP %2,1
• Sultanbeyli
2014 - AKP %61,2; SP %14,4; HDP %11,6
2009 – AKP %51; SP %21,7; DTP %12,2
2004 – AKP %47,7; SP %18,1; SHP %15,4
• Sultangazi
2014 - AKP %58,5; CHP %23,1; HDP %7,4
2009 - AKP %48,4; CHP %20,1; SP %13,1
2004 – (Sultangazi 2008'de ilçe oldu)
• Tuzla
2014 - AKP %48,2; CHP %39,4; MHP %5,1
2009 – AKP %40,6; CHP %38,8; MHP %7,4
2004 – AKP %31,8; CHP %26,2; ANAP %15,5
• Ümraniye
2014 - AKP %49,5; CHP %29,8; MHP %10,3
2009 – AKP %43,9; CHP %22,3; SP %21
2004 – AKP %47,2; CHP %15,4; SP %12,6
• Üsküdar
2014 - AKP %45,6; CHP %43,1; MHP %5,5
2009 – AKP %37,9; CHP %29,3; SP %20,5
2004 - AKP %43,8; CHP %23,9; SP %17
• Zeytinburnu
2014 - AKP %49,2; CHP %29; MHP %9,5
2009 – AKP %44,4; CHP %33,3; DTP %7,4
2004 – AKP %52,7; CHP %19,8; MHP %7,7