Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Temsilciler Meclisi, Uluslararası Ceza Mahkemesine (UCM) yaptırım uygulanmasına dair yasa tasarısını 140 "hayır" oyuna karşı 243 "evet" oyuyla kabul etti.
45 Demokrat Parti üyesi ve 198 Cumhuriyetçi Parti üyesi yasaya karşı “evet” oyu verdi.
Yasa tasarısı, perşembe günü (9 Ocak) Gayrimeşru Mahkeme Kararlarına Karşı Hareket Yasası (The Illegitimate Court Counteraction Act) olarak meclisten geçti. Yasa önümüzdeki günlerde Cumhuriyetçilerin ağırlıkta olduğu Senato tarafından oylanacak.
ABD ve İsrail’in Roma Statüsü’ne ve UCM’ye taraf olmadığını belirten yasa, UCM’nin İsrail yetkililerine yönelik kararlarını uygulayanlara yaptırım öngörüyor.
Yasa metninde “UCM’nin ABD ve müttefikleri tarafından koruma altında olan herhangi bir şahsa yönelik soruşturma, tutuklama, gözaltına alma ya da kovuşturma girişimlerini doğrudan ya da dolaylı olarak yerine getirenlere” ülkeye giriş yasağı, ülkeden mülk alışverişi yapma yasağı gibi yaptırımlar öngörülüyor. Ayrıca metinde, UCM’ye ayrılan fonların kaldırıldığı maddesi de yer alıyor.
UCM’nin Netanyahu kararı
21 Kasım 2024’te UCM; İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, eski İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Hamas lideri Muhammed Deyf hakkında Gazze’de savaş suçu işleme nedeniyle tutuklama emri çıkarmıştı.
Bu nedenle Netanyahu, Gallant ve Deyf; UCM'ye taraf olan devletlerden herhangi birine giriş yaptığı durumda tutuklanacak.
Ancak ABD'nin Gayrimeşru Mahkeme Kararlarına Karşı Hareket Yasası'yla birlikte Netanyahu ve Gallant’a yönelik kararının uygulanmasına yardım eden kişilerin ABD’ye girişi yasaklanacak ve ABD içindeki mülk ve varlıklarına el konulacak.
Roma Statüsü ve UCM
Roma Statüsü; savaş suçları, insanlığa karşı işlenen suçlar, soykırım suçları ve saldırı suçlarına bakan uluslararası bir mahkeme olan UCM’nin kuruluş sözleşmesidir. UCM, uluslararası insancıl hukukun egemenliğine katkı sunan bir kuruluştur.
An itibariyle Roma Statüsü’ne taraf olan ve UCM kararlarını uygulamakla yükümlü 124 ülke var.
UCM’nin kararlarını yürütmek için kendine ait bir mekanizması yok. UCM, devletleri değil, yalnızca kişileri yargılayabilir. Ancak UCM’ye taraf olan devletler, UCM tarafından hakkında tutuklama kararı bulunan kişiler kendi topraklarına ayak bastığında onları UCM'ye yönlendirmekle yükümlü.
(EC)