2015'te Dünya: Donald Trump ile IŞİD Arasında
2014’ü bitirirken, “Dünya zor bir yıl geçirdi” demişiz. 2015’te neler olacağından haberimiz yokmuş…
Yine Ortadoğu’da radikal İslamcı örgütler ve bu kez Avrupa’ya ulaşan bombalar, Charlie Hebdo saldırısı, Suriye savaşının tüm coğrafyaya yayılması ve Bayır Bucak bilmecesi, Ege’de boğulan ya da çölü aşıp sınırda takılan mülteciler, Rusya’yla uçak krizi…
Ve tabii İslam Devleti/IŞİD.
Güzel şeyler olmadı mı? Oldu ama gezegenin dışında: Pluto’dan kalpli fotoğraf dünyamıza ulaştı, Mars’ta su çıktı, Dünya’ya benzeyen gezegen bulundu: Earth 2.0.
Star Wars’un yeni filmi (Güç Uyanıyor) ise yapımcıları için iyi, filmi beğenmeyenler için tatsız bir gelişmeydi. Tabii ki tüm gişe rekorlarını (yine) kırdı.
2015’te dünya, daha da zor bir yıl geçirdi.
#JeJuisCharlie
Bu yılın nasıl geçeceği daha Ocak ayından belli olmuş.
Charlie Hebdo mizah dergisinin Fransa, Paris’teki ofisine düzenlenen silahlı saldırıda ikisi polis, dördü çizer 12 kişi öldürüldü.
CHARLİE HEBDO BASKININDA ÖLDÜRÜLENLER KİMDİ?
Saldırıdan sonra, beklendiği üzere, medyaya yönelik şiddetle birlikte medyanın kendine uyguladığı sansür de arttı.
CHARLİE HEBDO SALDIRISINDAN SONRA TÜRKİYE VE DÜNYADA İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
Derginin saldırı sonrası ilk kapağını köşelerinde yayımlayan Cumhuriyet gazetesi yazarları Ceyda Karan ile Hikmet Çetinkaya’ya bile dava açıldı.
IŞİD katliam yaptı, tribünler anmayı yuhaladı
Charlie Hebdo saldırısı İslam Devleti (IŞİD) üstlendi. Yıl içindeki birçok saldırıyı da öyle.
Irak’tan dünyaya yayılan örgüt, Paris, Beyrut, Bağdat ve ABD'nin Colorado eyaletinde sivillere yönelik birçok saldırı düzenledi. Halen Türkiye’yle sınırı bulunan örgüt, Libya’da ilerlemeyi sürdürüyor.
Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta son 25 yıldaki en ölümcül saldırıyı gerçekleştirdi. Beyrut’ta 12 Kasım akşamı, kentin güneyinde Şiilerin yaşadığı Borj al-Barajneh bölgesindeki saldırı sonucu 44 kişi öldü, 240 kişi yaralandı.
Haziran ayında Tunus’un Sousse kasabasındaki iki otelin plajında tatil yapanlara düzenlenen ve 39 kişinin hayatını kaybettiği silahlı saldırıyı da IŞİD üstlendi.
Rusya Metrojet Havayolları'na ait yolcu uçağı Mısır’ın Sina Yarımadası'nda düştü. Uçakta bulunan 224 kişiden kurtulan olmadı. IŞİD saldırıyı bir içecek kutusu içine koydukları bombayla gerçekleştirdiklerini açıkladı.
13 Kasım akşamı Paris’te çok sayıda silahlı ve bombalı saldırı düzenlendi. 8 saldırgan öldürüldü, 127 sivil hayatını kaybetti.
Türkiye-Yunanistan hazırlık maçında Paris katliamı için yapılan bir dakikalık saygı duruşu ıslıklandı, tekbir getirildi, slogan atıldı. (Ankara saldırısında öldürülen 97 kişi için İzlanda-Türkiye maçında düzenlenen saygı duruşu sırasında da Türkiye tribünleri saygı duruşunu yuhaladı, tekbir getirdi.)
IŞİD, ABD'nin California eyaletinde engellilerin hizmet aldığı bir sosyal hizmetler kurumuna yönelik 14 kişinin hayatını kaybettiği saldırıyı da üstlendi.
IŞİD, URFA’DA SURİYELİ GAZETECİLERİN ÖLDÜRÜLMESİNİ ÜSTLENDİ
Sadece insanları değil, tarihi eserleri de yok ettiler. IŞİD, Suriye Humus’taki Palmira Antik Kentinde Baal Şamin Tapınağı'ndan sonra, Bel Tapınağına da patlayıcılarla saldırdı, tapınağı yıktı.
Öncülü El Kaide de boş durmadı. Örgütün Ortadoğu temsilcileri savaşmaya devam ederken, El Kaide bağlantılı El Murabitun Mali’de saldırdı. Başkent Bamako’daki Radisson Blu oteline "Allahüekber" sloganlarıyla giren silahlı saldırganlar 170 kişiyi rehin aldı. BM Barış gücü saldırıda 27 kişinin öldüğünü açıkladı.
Yunanistan’da “umut kazandı”
Aleksis Tsipras liderliğinde SYRIZA Ocak ayındaki seçimden birinci parti çıktı. Tsipras seçimleri kazandıktan sonraki ilk açıklamasında “Umut kazandı” dedi.
Seçimleri kazanan Alexis Tsipras Yunanistan’ın borçları konusunda AB ile daha sıkı bir pazarlığa girdi. Bazı reformların uygulanmasını reddeden Tsipras, görüşmelerin tıkanması üzerine referanduma gitme kararı aldı. Referandumda AB’nin yeni kredi akışı ve geri ödeme konularında getirdiği koşulları kabul edilip edilmemesi oylandı.
"SYRIZA'YA DESTEK VERDİK, ŞİMDİ ONUNLA MÜCADELE EDECEĞİZ"
Yunanistan halkı yüzde 61,5 oranında hayır dedi. Görüşmeler devam etti, Tsipras’ın AB ile vardığı anlaşma, Syriza’da bölünmelere neden oldu. Bölünmeler partinin gücünü azaltması sonrası 21 Ağustos günü Tsipras istifa kararını açıkladı.
Eylül ayındaki seçimden yine birinci parti çıktı. Ancak başlangıçtaki umuttan da pek eser kalmamıştı.
Rusya uçağı sınırı geçti mi?
Türk Silahlı Kuvvetleri, Suriye’deki İslamcı örgütlere operasyon düzenleyen Rusya uçağını vurdu, pilotlardan biri öldü. TSK sınır ihlali yapıldığını ileri sürdü, Rusya yalanladı.
Olay Türkiye-Rusya ilişkilerini tersine çevirmekle kalmadı, ABD, Avrupa, NATO, İran meseleye müdahil oldu. Pentegon, “Türkiye ile Rusya arasında” dedi, karışmayacağını açıkladı. NATO, ABD, AB peş peşe açıklama yaptı, “Tansiyon düşsün” dedi.
RUSYA UÇAĞININ DÜŞÜRÜLMESİNİN ÜSTÜNDEN GEÇEN 1 AYDA NELER OLDU?
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “ciddi sonuçları olacak” dedi, öyle de oldu. (Bu söz, Putin’in konuyla ilgili söylediği “en diplomatik” açıklamaydı.)
Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Anatoly Antonov, “Suriye’den yasadışı şekilde satılan petrolün ana güzergahı Türkiye” iddiasında bulundu ve basınla bazı uydu görüntülerini paylaştı.
RUSYA: TÜRKİYE-IRAK SINIRINDA 12 BİN PETROL TANKERİ VAR
Antanov görüntülerin Suriye'deki İslam Devleti (İD/IŞİD) militanlarının finansal kaynaklarına dair kanıtlar içerdiğini açıkladı.
Mülteciler
Afganistan, Libya, Irak, en çok da Suriye… Ortadoğu’daki yangın yayıldıkça, mülteciler de dünyaya yayıldı.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, 2015’te deniz yoluyla Avrupa’ya geçen mülteci sayısının 1 milyonu aştığını açıkladı. 1 milyon 573 kişinin yüzde 80’inden fazlası, çoğu Midilli üzerinden olmak üzere Yunanistan’a gitti. Türkiye’den Yunanistan’a 844 bin kişi gitti.
Türkiye’deki Suriyeli mülteci sayısı 3 milyona yaklaştı.
2015’ten mültecilerle ilgili kalan son fotoğraf, “Aylan bebeğin” ailesinin Kanada’ya varışı oldu.
Muğla'nın Bodrum ilçesinden Yunanistan'ın Kos Adası'na geçmeye çalışırken botlarının batması sonucu ölen iki yaşındaki Aylan Kurdi, abisi Galip Kürdi ve anneleri Rihan Kurdi’nin cenazeleri Kobane’de toprağa verildi.
Avrupa’ya, oradan da Kanada’ya geçmeye çalışıyorlardı. Aylan’ın sahildeki fotoğrafı, dünyanın mülteciler gerçeğini kısa süreliğine de olsa keşfetmesine vesile oldu.
Ailenin sağ kalan üyeleri Aralık ayı sonunda Kanada’ya ulaştı.
Aylan’dan sonra da sahillere bebek cesetleri vurdu. Savaşın yakın zamanda bitmesi öngörülmüyor…
Donald Trump
ABD'de Cumhuriyetçilerin başkan aday adaylarından iş insanı Donald Trump, göçmen ya da turist olarak ülkeye girmek isteyen Müslümanların alınmaması çağrısı yaptı.
ABD’li belgeselci Michael Moore, “Müslümanlar ülkeye girmesin” diyen Donald Trump’ı New York'ta Trump Tower önünde protesto etti. Bir de mektup yazdı ve “Hepimiz Müslümanız. Bununla yüzleş" dedi.
Cumhuriyetçi rakiplerinden açık ara önde gidiyor. Son anketlere göre en yakın rakibinden iki kat oy almıştı.
Ukrayna işgalinde Twitter diplomasisi
Rusya, Türkiye’ye azar mesajları gönderirken İngiltere ve ABD hükümetleriyle, Ukrayna meselesini sosyal medyadan esprilerle konuştu.
Rusya’nın ABD Büyükelçiliği, Eylül ayında Rusya’da yayınlanan bir gazetede Büyükelçi John Tefft'i Moskova'daki muhalif bir gösterideymiş gibi gösteren photoshop'la oynanmış fotoğraflara Twitter’dan cevap verdi.
Büyükelçilik, büyükelçiyi buz hokeyi maçında, Ay’da ve birçok başka alakasız yerdeymiş gibi gösteren photoshop'lanmış fotoğrafları tweet’ledi. Fotoğrafların üzerine de Rusça olarak “Büyükelçi Tefft izin gününü evinde geçirdi ama siz gününü herhangi bir yerde sonlandırabilirsiniz. Teşekkürler Photoshop. #fake" yazdılar.
Ağustos ayında Kanada'nın NATO görev gücü, Rusya'nın Ukrayna'da esir düşen askerleriyle ilgili "dolaşırken yanlışlıkla sınırı geçtikleri" açıklaması üzerine şu haritayı paylaştı:
NATO görev gücü resmi Twitter hesabından da şu açıklamayı yazdı: “Coğrafya zorlu olabilir. Kaybolan ve 'kazayla' Ukrayna'ya giren Rus askerleri için bir rehber.”
Pluto’dan kalp, Mars’tan su, Dünya’ya kardeş
İyi bir şey olmadı mı? Pek olmadı. Sadece uzaydan birkaç güzel haber geldi:
Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA) Mars'ta donmuş suyun dışında, en azından yaz aylarında görülen tuzlu su akıntıları bulduklarını açıkladı. NASA sözcüsü Alfred McEwen da Mars’ta yaşamın keşfine dair önemli bir kanıt bulduklarını söyledi.
New Horizon adlı uzay aracının gönderdiği Plüton fotoğrafları, gezegenin “sevgi dolu” olduğunu kanıtladı:
YENİ PLÜTON FOTOĞRAFLARI NEDEN ÖNEMLİ?
Şili'de bulunan Cerro-Tololo, Inter- Amerikan Gözlemevi'nde 40 santimetre büyüklüğündeki robotik teleskoplarla dünyaya benzeyen bir gezegen keşfedildi. Gezegene GJ1132b adı verildi ama o bizim için Dünya 2.0 (Earth 2.0). (AS)