Doza Kobanê çar sal in didome û dê di 16ê Gulanê de danişîna dozê pêk were. Tê çaverêkirin ku wê di vê danişînê de dadgeh biryara xwe aşkere bike.
Hunermend, nivîskar û rojnameger jî di nav de 159 kesan bang kirin û gotin, “Em li ber biryarekê ne ku dê bandorê li pêşeroja welat bike.”
Di daxuyaniyê de wiha hate gotin:
“Encamên hilbijartinên rêveberiyên herêmî û nermkirina hewayê siyasetê ku daxwaza civakê bû, bendewariya aştî û aramiyê jî mezintir kir. Şertê pêşîn ê cîbicîbûna vê bendewarî û hêviyê jî ew e ku daraz ji bin zexta otorîteya siyasî derkeve û di çarçoveya rêgeza dewleta hiqûqê ya destûra bingehîn de bi edalet tevbigere û veguhere saziyeke serbixwe.
Di vê çarçoveyê de em di erefeya biryareke ku dê pêşeroja welat diyar bike de ne. Dê di rojên pêş de di Doza Kobanê de biryar bê dayîn. Hem di raya giştî ya hundir hem jî ya derve ya daxwaza aştî û demokrasiyê dike de dê eşkere bibe bê ka îktîdar çiqas rêzê ji bo rêgeza darazê digire. Ji ber kue v doz, mîna di Doza Geziyê de, yek ji dozên sereke ye ku daraz weke amûrekî tê bikaranîn. Lewma jî ne tenê ji bo DEM Partî û xelkê herêmê, ji bo pêşeroja welatê me jî girîng e.
Biryara di Doza Kobanê de dê bibe nîşaneya bidawîbûna bêhiqûqiyên li welat û her wiha dê daraz serbixwe bibe. Divê Doza Kobanê û dozên mîna wê li gorî egerên hiqûqê biencam bibin. Di serî de Doza Geziyê ku girtinên bêyî delîlên şênber hatine kirin, divê hemû mexdûriyetên bi saîkên siyasî hatine kirin bên bidawîkirin.
Tişta ku divê were kirin eşkere ye; divê di çarçoveya biryarên DMME’ û Komîteya Wezîran a Konseya Ewropayê yên têkildarî Demîrtaş û girtiyên din de bên cîbicîkirin û tavilê bên bedan. Bicihanîna biryarên Komîteya Wezîran berpirsyartiya hikûmet û darazê ye. Ji ber ku endamtiya Konseya Ewropayê vê ferz dike.
Geşedanên siyasî yên dawî nîşan didin ku siyaseta aloziyê, bêdedaletî, derhiqûqtiyê ji bo civakê bi xwe re aramî û baweriyê nayîne. Hêvîdarin ku biryarên di Doza Kobanê de bibin wesîleya avakirina dewleta hiqûqê û aştiya civakî.”
Kesên ku îmzeya wan li bin metna daxuyaniyê ye ev in:
Abdulhakîm Daş - Serokê Platforma Komeleyên Rojhilat Başûrêrojhilat, Abdullah Keskîn - Weşanger, Abdullah Oncel - Serokê Baroya Rihayê, Abdulbakî Erdogmuş - Îlahiyatvan, Parlamenterê Serdema 21’emîn, Adnan Ozyalçiner - Serokê TYS’ê, Nivîskar, Ahmet Aykaç - Prof. Dr, Ahmet Çakmak - Prof. Dr, Ahmet Dîndar - Parêzer, Ahmet Ozdemîr Aktan - Prof. Dr., Akin Atalay - Parêzer, Alev Er - Rojnameger, Werger, Alî Bayramoglû - Rojnameger, Nivîskar, Alî Bîlge-Aborînas, Alî Haydar Konca - Wezîrê Yekitiya Ewropayê yê berê, Alî Yaycioglû -Prof. Dr., Altay Oktem - Nivîskar, Arlîn Çîçekcî - Nivîskar, Arzu Başaran - Resam, Atîlla Ansal - Prof. Dr., Atîlla Dîrîm - Wergêr, Aydin Selcen - Nivîskar, dîplomat, Aylîn Tekîner - Hunermend, Ayşe Erzan - Prof. Dr., Ayşe Semîha Baban - Seroka Weqfa Yaşar Kemal, Ayşe Sozerî Cemal - Ragihîner, Ayşegul Devecîoglû -Nivîskar, Ayşen Gunsu Teker - Senarîst., Ayşen Şahîn - Ragihîner, Nivîskar, Baskin Oran - Prof. Dr., Bengu Uçuncu - Senarîst., Berrîn Sonmez - Hîndekara Teqawid, Bînnaz Toprak - Prof. Dr., Parlamentera Serdema 24’an, Bîrgul Oguz -Nivîskar, Burhan Sonmez - Nivîskar, Serokê PENa Navneteweyî, Burhan Şenatalar - Prof. Dr., Bulend Tuna - Avahîsaz, Bulent Atamer - Endezyar, Bulent Tekîn - Helbestvan, Nivîskar, Cafer Solgun - Lêkolîner, Nivîskar., Celalettîn Can –Berdevkê Hewldana 78'an, Rojnameger, Nivîskar, Cengîz Arîn - Akademîsyen, Cîhangir Îslam - Parlamenterê Serdema 27’an, Cuma Erçe - Serokê Giştî yê PSAKD’ê, Çagatay Anadol - Weşanger, Çîgdem Koç - Parêzer, Denîz Durukan-Nivîskar, Denîz Turkalî - Lîstikvan, Dogan Bermek - Avahîsaz, Ekrem Baran-Îlahiyatvan, Emîne Uşakligîl - Rojnameger, Nivîskar, Enes Atîla Pay - Avahîsaz, Ercan Geçmez - Serokê Giştî yê HBV’ê, Erdal Karayazgan - Endezyar, Erdogan Aydin - Dîroknas, Nivîskar, Erdogan Kahyaoglû - Nivîskar, Ergîn Cînmen - Parêzer, Erol Koroglû - Doç. Dr., Ertugrul Gunay - Wezîrê Çand û Turîzmê yê berê, Hiqûqnas, Esat Akçilad - Senarîst, Esra Koç - Endezyara Zîraetê, Esra Mungan - Doç. Dr., Eşber Yagmurderelî - Parêzer, Fatma Akdokur - Dr. Îlahiyatvan, Fatma Bostan Unsal - Parastvana Mafên Mirovan, Ferhat Tunç -Muzîkjen, Fethiye Çetîn - Parêzer, Firat Acar - Weşanger, Fîgen Çalikuşu -Parêzer, Fîgen Şakaci - Nivîskar, Fîkret Başkaya - Akademîsyen, Nivîskar, Fîkrî Saglar - Wezîrê Çand û Turîzmê yê berê, Gaye Boralioglû - Nivîskar, Gençay Gursoy - Prof. Dr., Gulayşe Koçak - Nivîskar, Gulhan Turkay - Prof. Dr., Seroka Weqfa Lêkolînên Civakî, Gulseren Onanç - Aktîvîst, Dilxwaza Civaka Sivîl, Gulten Kaya - Produktora Muzîkê, Gurhan Ertur - Dilxwazê Civaka Sivîl, Hacer Ansal-Prof. Dr., Halîl Îbrahîm Yenigun - Dr. Akademîsyen, Hasan Cemal - Rojnameger, Nivîskar, Hurî Ozdogan - Prof. Dr., Hulya Ekşîgîl - Rojnameger, Hulya Gulbahar -Parêzer, Îbrahîm Betîl - Dilxwazê Civaka Sivîl, Îslam Ozkan - Rojnameger, Kadîr Akin - Nivîskar, Kemal Aytaç - Parêzer, Levent Tuzel - Hiqûqnas, Parlamenterê Serdema 24’an, Ludmila Denisenko - Dîroknasa Hunerê, Nivîskar, Mebuse Tekay - Parêzer, Mehmet Alî Alpar - Prof. Dr., Mehmet Altan - Prof. Dr., Mehmet Bîlal Dede - Nivîskar., Mehmet Ural - Şêwirmendê Siyasî, Melek Taylan - Sînemagarê Belgefîlman, Metin Bayrak - Felsefevan, Mûrat Uyurkulak - Nivîskar, Mûrathan Mungan - Nivîskar, Mûstafa Aslan - Serokê Giştî yê ABF’ê, Mûstafa Paçal -Şêwirmend, Nahît Eren - Serokê Baroya Amedê, Namik Tan - Parlamenter, Sefîrê Teqawid, Nazar Buyum - Nivîskar, Necmiye Alpay - Zimanzan, Nivîskar, Nesîm Ovadya Îzraîl - Nivîskar, Nesrîn Nas - Siyasetmedar, Nesrîn Sungur - Prof. Dr., Nesteren Davutoglû - Pispora Ragihandinê, Neşe Erdîlek - Civaknas, Nîl Mutluer - Dr., Zanyara Civakî, Nîlufer Tapan - Prof. Dr., Nûray Sancar - Rojnameger, Nivîskar, Nûrcan Baysal - Nivîskar, Nûrhan Suerdem - Nivîskar, Nûrten Ertugrul - Mişawira Darayî, Orhan Alkaya - Derhêner, Helbestvan, Orhan Pamuk - Nivîskar, Orhan Sîlîer - Dîroknas, Osman Okkan - Sînemagerê Belgefîlman, Oya Baydar - Nivîskar, Oget Oktem Tanor - Prof. Dr., Omer Ceylan - Aborînasê Teqawid, Omer Faruk - Nivîskar, Omer Madra - Akademîsyenê Teqawid, Omer Zulfu Livaneli - Muzîkjen Nivîskar, Derhênerê Filman, Ozden Uçar - Senarîst, Rakel Dînk - Seroka Lijneya Rêveber a Weqfa Hrant Dînk, Reşît Şahîn Canbeylî - Prof. Dr., Rezzan Tuncay - Prof. Dr., Riza Turmen - Dadgerê DMME’yê yê berê, Rojhat Dîlsîz - Serokê Baroya Şirnexê, Saffet Ercan - Endamê Odeya Bijîşkan a a Stenbolê, Selçuk Erez - Prof. Dr., Selîm Olçer - Dr., Parastvanê Mafên Mirovan, Sena Kalelî - Parlamentera Serdema 24’an, Serdar Arat -Hunermend, Prof., Sînan Ozaraz - Serokê Baroya Wanê, Şahîka Yuksel - Prof. Dr., Şanar Yurdatapan - Muzîkjen, Aktîvîstê Mafên Mirovan, Şenol Karakaş -Aktîvîst., Talat Kîrîş - Prof. Dr., Tatyos Bebek - Bijîşkê Diranan, Temel Îskît – Sefîrê Teqawid, Tugrul Eryilmaz - Rojnameger, Turgut Oker - Serokê Rûmetê yê AABK’ê, Umît Aktaş - Nivîskar, Umît Bîçer - Prof. Dr., Umît Kivanç - Rojnameger, Nivîskar., Unal Unsal - Sefîrê Teqawid, Vîkî Çiprut - Rojnameger, Yakin Erturk -Prof. Dr., Yakup Uygun - Hunermendê Wêneyan, Yavuz Ekinci - Nivîskar, Yektan Turkyilmaz - Doç. Dr., Yeşîm M. Atamer - Prof. Dr., Zafer Aydin - Nivîskar, Zehra Arat - Prof. Dr., Ziya Halîs - Wezîrê Xebat û Ewlehiya Civakî yê berê.”
Doza Kobaniyê
Serdozgeriya Komarî ya Enqereyê di lêpirsîna derbarê çalakiyên Kobaniyê de biryara desteserkirina 82 kesan dabû. Akademîsyen Cîhan Erdal, Prof. Dr. Beyza Ustun û Can Memîş di 25ê Îlona 2020an de polîsan ew desteser kiribûn.
Cîhan Erdal û endamên berê yên Lijneya Rêveberiya Navendî yên HDPyê jî di nav de tevlî 17 kesan di 2yê Çiriya Pêşiyê ya 2020an de girtibûn. Buroya Lêpirsînên Sûcên Terorê ya Serdozgeriya Komarî ya Enqereyê ji bo 108 kesan îdianame amade kiribû û Dadgeha Cezayê Giran a Enqereyê ya 22yan ev îdianame qebûl kiribû.
Di îdianameyê de dozgerî 22 jê girtî, 6 jê bi şertê kontrola edlî serbest, ji bo her yek ji 108 kesan 38 caran cezayê miebeta girankirî xwestiye. Biryara zeftkirina 75 kesan dabû.
Selahattîn Demîrtaş, Hevserokê Giştî yê kevn yê HDPyê jî di nava wan kesan de ye ku dozgerî ceza jê re dixwaze.
Daîreya Bilind a Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê (DMME) di 22yê Kanûna Pêşiyê ya 2020an de ji bo Demîrtaşî biryarek dabû û gotibû ku “divê demildest tehliye bikin”. Piştî wê bi heşt rojan, di 30ê Kanûna Pêşiyê ya 2020an de îdianameya navborî amade bûbû.
Siyasetmedar hatine tohmetkirin
108 kes weke berpirsiyarê wan bûyeran nîşan dane ku di dema navborî de bûne. Ew tohmet wiha ne:
Dozgeriyê xwestiye ku bi tohmeta “têkbirina yekîtiya dewletê û hevgirtina welêt” her yek ji wan carekê, bi tohmeta “kuştina mirovan” her yer 37 caran, bi tohmeta “hewldana kuştina mirovan” her yek 31 caran, bi tohmeta “talankirinê” her yek 24 caran, bi tohmeta “destdanîna ser” her yek 38 caran, “hewldana destdanîna ser” her yek hezar û 750 caran, bi tohmeta “bi şewitandinê ziyandana malî” her yek 397 caran, bi tohmeta “ziyandana mal û milkên dewletê” her yek hezar û 60 caran, bi tohmeta “bi şewitandinê ziyandana malê dewletê” her yek 503 caran, bi tohmeta “binpêkirina parêzbendiya kargehan” her yek 53 caran, bi tohmeta “binpêkirina parêzbendiya kargehan a bi şev” her yek 294 caran, bi tohmeta “diziya aşkere ya bi şev” her yek 26 caran, bi tohmeta “diziya aşkere” her yek 20 caran, bi tohmeta “diziyê” her yek 114 caran, bi tohmeta “diziya bi şev” her yek 272 caran, bi tohmeta “birîndarkirina sivik” her yek 5 caran, bi tohmeta “birîndarkirina sivik a bi çekan” her yek 43 caran, bi tohmeta “birîndarkirina sivik a karmendê dewletê a bi çekan” her yek 264 caran, bi tohmeta “birîndarkirina sivik a karmendê dewletê a bi zanebûn” her yek 7 caran, bi tohmeta “birîndarkirina bi çekan a bi zanebûn di encama şikandina hestiyî de” her yek carekê, “birîndarkirina bi çekan a bi zanebûn a karmendê dewletê ya di encama şikandina hestiyî de” her yek carekê, bi tohmeta “birîndarkirina bi çekan a bi zanebûn” her yek 78 caran, bi tohmeta “birîndarkirina bi çekan a karmendê dewletê” her yek 51 caran, bi tohmeta “binpêkirina azadiya karî û karkirinê” her yek 3 caran, bi tohmeta “ziyandana îbadetxaneyan” her yek 4 caran, bi tohmeta “bûye sedema jiberçûnê” her yek carek, bi tohmeta “şewitandina alayê” her yek 24 caran, bi tohmeta “mixalefeta li dijî yasaya hejmar 5816ê” her yek 25 caran û bi tohmeta “tehrîkirina sûcî” her yek 25 caran werin cezakirin.
Kesên tên dadgehkirin
Figen Yüksekdağ, Sebahat Tuncel, Selahattin Demirtaş, Selma Irmak, Sırrı Süreyya Önder, Gülfer Akkaya, Gülser Yıldırım, Gültan Kışanak, Ahmet Türk, Ali Ürküt, Alp Altınörs, Altan Tan, Ayhan Bilgen, Nazmi Gür, Ayla Akat Ata, Aysel Tuğluk, İbrahim Binici, Ayşe Yağcı, Nezir Çakan, Pervin Oduncu, Meryem Adıbelli, Mesut Bağcık, Bircan Yorulmaz, Bülent Barmaksız, Can Memiş, Cihan Erdal, Berfin Özgü Köse, Günay Kubilay, Dilek Yağlı, Emine Ayna, Emine Beyza Üstün, Mehmet Hatip Dicle, Ertuğrul Kürkçü, Yurdusev Özsökmenler, Arife Köse, Ayfer Kordu, Aynur Aşan, Ayşe Tonğuç, Azime Yılmaz, Bayram Yılmaz, Bergüzar Dumlu, Cemil Bayık, Ceylan Bağrıyanık, Cihan Ekin, Demir Çelik, Duran Kalkan, Elif Yıldırım, Emine Tekas, Emine Temel, Emrullah Cin, Engin Karaaslan, Enver Güngör, Ercan Arslan, Fatma Şenpınar, Fehman Hüseyin, Ferhat Aksu, Filis Arslan, Filiz Duman, Gönül Tepe, Gülseren Törün, Gülten Alataş, Gülüşan Eksen, Gülüzar Tural, Güzel İmecik, Hacire Ateş, Hatice Altınışık, Hülya Oran, İsmail Özden, İsmail Şengül, Kamuran Yüksek, Layika Gültekin, Leyla Söğüt Aydeniz, Mahmut Dora, Mazhar Öztürk, Mazlum Tekdağ, Abdulselam Demirkıran, Mehmet Taş, Mehmet Tören, Menafi Bayazit, Mızgın Arı, Murat Karayılan, Mustafa Karasu, Muzaffer Ayata, Nazlı Taşpınar, Neşe Baltaş, Nihal Ay, Nuriye Kesbir, Remzi Kartal, Rıza Altun, Ruken Karagöz, Sabiha Onar, Sabri Ok, Salih Akdoğan, Salih Müslüm Muhammed, Salman Kurtulan, Sara Aktaş, Sibel Akdeniz, Şenay Oruç, Ünal Ahmet Çelen, Yahya Figan, Yasemin Becerekli, Yusuf Koyuncu, Yüksel Baran, Zeki Çelik, Zeynep Karaman, Zeynep Ölbeci, Zübeyir Aydar.