Mizgîn Ronak

Mirî…dîsa ranazên û li ser kar in, li wir, li wê gulistana ebedî ya li ser dil jî.. Nahewin, natirsin, li ser welat difikirin. Mirî ne xerîb in, ji me ne. Mirî em in em. Hisiyata; hay loo…em eynî ne” bi mirov re çê dikin. Mirî, ne bêzar û bêziman, ne jî bê fikr û raman in…

Dema min dîmenên ji civîna meclisê ya bajarê Mêrdînê dît, digel gelekan ev pirs jî ketin rêzê. Tev li ser hev deqeyek heye an tune ye ku kurdî tê axaftin, lê bertekên sedsalî li derdorê dizivirin û axaftina bi kurdî dibirin, sabote dikin, dikujin. Hem jî di roja cejna zimanê kurdî de! Û hem jî ya ku diaxive hem jin hem jî hevşaredar e! Navê vê rewşê çî ye niha, wateya wê çi?

Herdû cîldên Hewarê li ber min in. Dema li zindanê bûm, bavê min bi kelecanek mezin, di nêv para xwe ya wê axaftina telefonê ya deh deqeyî de behsa wan û tam, wate û îlhama xwendina wan kiribû… Çawa gihîştim mal bala min kişandin ji pirtûkxanê. Bi heybet in, wek du baskên mezin û rizgarker. Lê nikarin wek wan ejderhayên di sînemayan me bidin ser baskên xwe yên mezin û xelas bikin bibin. Çima nikarin?

Yekîtiya beden û ruh, yekbûna muzîk û bedenê, dûrketina ji tevayî sînoran bû ew. Li wir bû. Li ser dikê, li nêz her kesî/ê, li şeva Amedê. Lê dûr bû, dûr bû di pêlên deryaya dengê xwe yî bêdawî de. Dilek ji muzîkê bû ew kurdî û serkeftî. Periyek ji asîmanê welat hatî…Her tişt bubû bask, her tişt difiriya, her tişt dibû awaza kurdî, her tişt dibû bêdawîtiyek li ser kevirê keviran nexşandî...

Ew resmê(wêne,fotograf,sûret) ku çavên we lê ket, resmek ji rêzê ye. Li ber deriyê derek ku xwiyaye dîrokî ye hatiye kişandin, tenê kêliyek e, kêliyek ji jiyana ku hem pir awarte, hem jî tim ji rêzê ye ye. Lê çi karê wê li vir û li cîhana dîjîtal heye? Ez a ku ji cîhana defter û albûman, ji zemanê pir berê têm, çima vê rismê û yên din parve dikim?

Her tişt çawa çûndox e, diçe û tiştek li pey xwe nahêle. Her tişt çawa carekê, hew carekê tê jiyîn. Lê tekrar û dubare û sedbare…

Sartre dibêje; “Niha dikarim xwe bikujim jî, dikarim fîncanek qehwe jî vexwim.” Û dixwaze bi vê mînakê rewşa me ya serwer a ku dikare tercîhan bike bîne bîra me. Erê. Em her tim dikarin xwe bikujin jî, dikarin fîncanek qehwe jî vexwin. Yanî hem fîncana qehwê hem jî xwekuştin tim li ber me, li ber destê me ye. Belkî ev herdû ji bo me şer jî dikin, kî dizane!

Ji bo ew sûret li bîra me tevan neqişiye, em sûretê wî yê li hişê çêkirî binhêrin, ka ew çî ye. Ev resmê hêja layiqê dîtin, silavdan û famkirinê bû jixwe. Rastê wan jî hat. Lê her tiştê vê dema dîjîtal wek kefê ye, pir zû dimire diçe û gelek caran peyam an wata xwe jî nahêle, nikare bihêle. Ji ber ku her tişt pir hewayî û fûrek e, difûre. Loma jî dema niha dipirsim dibêm: Gelo me têra xwe peyam û meneyê jê derxist, an jî çi bû ya ku bala me ewqas kişand; vana tên bîra min...

Li Wanê sandiq bû darbest û çiyayê wê yê hêja û cengawer Araratê evî li ser nivîsand:”…..Li vir medfûn e, definkirî û veşartiye!” Cîhê vala ji bo xatirê dilê me ye, me çi bivê em ê wê binivîsin, her carê ji nû ve… Cîhên vala li benda me ne, me çi xwest em ê wê binivîsin. Em ji vir in li vir in, ji dil in. Wan jî em in,ax û pênûs jî.

...Bi zimanê ku xwediyê çîrok û derdê herî dirêj e, çîrokek kurt çawa tê nivîsandin? Bi zimanê ku nahêle tu tişt di kêliyek dilxweş û dilopek baranê de biveje û biçe. Di qedehek avê de bê vexwarin û tîbûna har ji holê rabike…Çîroka kurt û kurdî, tu li ku yî ka were?

Em dîsa bûn Newroz lewre. Ev bûyîn, ne rîtûelek ji rêzê, ne jî mecbûriyetek e. Ev bûyîn, çawa ku herî geş û herî rast, di can û beden û coş û mîhrîcana Rojhilat de tê dîtin, bişkivîna xwezayê ye. Her kes dibe dara behîvê, dibe kanî û robar, dibe ax, dibe çiya û zozan, dibe pinpinîk û teyr, dibe agir, stêrk, av, mirov, jin, mêr, zarok û pîr...

Nexwe rondikên ku edebiyat dide barandin, ji yên ku jiyana derveyê edebiyatê dide barandin pirtir in. Û derya ne ji avê, lê ji rondikên xwendevanan ên li ser evîndar û delodînên edebiyatê çêbûne?