Li Tirkiyeyê di dema tu desthilatê de ji bo ku rojev û nîqaşên dijber negihêjin raya giştî bi rêbazên wekî sansûra online, dozên keyfî û girtina rojnamegeran, daraz û hiqûq ew qas weke amûrek nehatiye bikaranîn.

Hesabê kurdî yê JINNEWSê yê platforma Xê (twittter) hat astengkirin.

Parêzer Resûl Temur, diyar kir ku dozgeriye, delîlên ku rojnameger Dîcle Mûftûoglû di dîroka sûcê de li Amedê bûye li ber çavan negirtiye û nêrîna xwe amade kiriye.

Li gorî rapora Komeleya Rojnamegerên Jin a Mezopotamyayê (MKG) ya meha Gulanê, 17 dozên ku derbarê 24 rojnamegeran de hatine vekirin didome û ji 1ê Gulanê ve 8 rojnameger girtî ne.

Di çaryeka yekemîn a sala 2024an de di beşa azadiya çapemeniyê de guhertineke erênî çênebû. Her weha di vê qonaxê de Dadgeha Destûra Bingehîn biryara derbarê 'sansura online' de betal kir û desthilatê dest bi bêqîmetkirina dadgehê kir.

Polîsan berê nûçegîhanên bianetê Tûgçe Yilmaz û Alî Dînç asteng kirin ku bûyerên desteserkirinan dişopandin. Paşê ew devûrû danîn erdê derb li wan dan. Polîsan Yilmaz û Dînç desteser nekirin û serbest kirin. Nûçegîhanên bianetê wê giliyê polîsan bikin.

Rojnameger ji bo derxistina ji kar, kêmbûna mehaneyan û keda rojnamegerên serbixwe kar dikin protesto bikin, dest bi grevê kir.

Heyeta Dadgeha Asliye Cezayî ya 35an a Stenbolê, her sê polîsên li Stenbolê di dema çalakiya xwendekaran de tundkarî li nûçegîhana bianetê Beyza Kûralê kiribûn, ji ber “azadiya kar û karkirinê binpê kirine” ceza kir. Aşkerekirina biryara cezayê wan jî taloq kir.

DFGyê diyar kir ku “30 sal borîn, lê aqûbeta Nazim nehatiye ronîkirin. Her çend desthilata ku di salên 1990î de rojnameger qetil kirin û winda kirin, xwestin ser rastiyan û heqîqetê bigirin jî, îro bi sedan rojnamegerên ku şopa Naziman berdewam dikin û rastiyan ronî dikin hene.”

Li gorî rapora MKGyê ya sibatê 9 rojnamegerên jin girtî ne û darizandina 20an jî berdewam kir.

Ekîba rojnameyê diyar dike ku “Heta em hebin êdî em karibin 'vê rojê ji xwe re’ rojnameyekê derxînin.”

DFGyê di rapora xwe de destnîşan kiriye ku di meha Sibatê de dîsa rojnameger hatin desteserkirin, girtin, astengkirin û kiryarên nebaş li dijî wan kirin.

Saziya Îlanên Çapemeniyê herî dawî di sala 2022yan de alîkarî dabû çapemeniya ermen, rûm û cihûyan. Wê salê jî bi tene 300 hezar TL dabû wan.

Dadgeha Bilind di doza radestkirina damezrênerê WikiLeaksê Julian Assange wê di rojên pêş de bê ragihandin. Doz ji bo Assange ji Brîtanyayê bişînin DYAyê hatiye vekirin.

DFGyê diyar kir ku “feraseta ku di tevahiya sala borî de hewl da pîşeyê rojnamegeriyê û qada çapemeniyê têxe bin destê xwe, di destpêka vê salê de serî li pêkanînên zext û qedexekeriyê da.”

Li gorî zanyariyan, ji ber “krîza aboriyê”, biryara girtina çendîn redaksiyonên radyoyê, ango beşên bi zimanên cuda weşanê dikin bên girtin. Beşa kurdî jî yek ji wan beşan e.

Pênç rojnameger wê şeş seansan piştgirîya derûnî bigirin û Botan International wê fînanse bike.

DFGyê di daxuyaniya xwe de bang li hemû sazî û dezgehên rojnamegeriyê û raya giştî ya cîhanê kir û xwest ku ji bo Silêman Ehmedî bêdeng nemînin û doza azadiya wî bikin.

Parêzerên Serokomar Erdoganî Ahmet Ozel û Mûstafa Dogan Înalî, ji ber nûçeya Karabayî ya bi navê “Di wê operasyonê de ya bi navê ‘Di darazê de Antalya’ detaya ‘Stenbol’ê” giliyê wî kiribû.