Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 1 Mayıs 2007’de Taksim meydanında düzenlenmek istenen anmanın polis şiddetiyle engellenmesiyle ilgili başvuruyu karara bağladı; Türkiye, AİHS’in 11. maddesi uyarınca “örgütlenme özgürlüğünü ihlal etmekten” manevi tazminata mahkum edildi.
Başvuruculardan, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) o dönemki başkanı, siyasetçi Süleyman Çelebi, 2007’de Dev Sağlık-İş Genel Sekreteri, şimdi DİSK Genel Sekreteri olan Arzu Çerkezoğlu ve dönemin Türk Tabipleri Birliği (TTB) Başkanı Prof. Dr. Gençay Gürsoy kararı bianet’e yorumladı.
Çelebi, haklılıklarının kanıtlandığını belirtirken, Gürsoy, AİHM’şn son bir yıldır gerçekleşen ağır ihlallere olan tutumuna dikkat çekti. Çerkezoğlu da bu karar vesilesiyle hükümete bir kez daha Taksim’in 1 Mayıs kutlamalarına açılması çağrısı yaptı.
Gürsoy: Keşke bugünün ihlallerine duyarlı olsaydı
Prof. Dr. Gürsoy, kararla ilgili, “AİHM’in son dönemdeki duyarsızlıkları karşısında böyle bir sonuç beklemiyordum” diye konuştu.
“Keşke bugünle kıyaslandığı zaman ikinci planda kalabilecek, geçmişteki bu tür ihlallerden çok, AİHM günümüzün ağır hak ihlallerine karşı duyarlı olsaydı...”
Çerkezoğlu: Sabah 07.00’de gözaltına alınmıştık
AİHM’e başvuran sendikacılardan olan Arzu Çerkezoğlu da kararla ilgili şu yorumu yaptı:
“2007’de, 1977 katliamının da 30. yılı olması nedeniyle, Taksim’de kutlama yapmak üzere, meslek örgütleri, sendikalar ve demokrasi bileşenleri olarak bir irade ortaya koymuştuk.
“O sabah İstanbul abluka altındaydı, biz daha sabah 07.00’de gözaltına alındık. Yüzlerce insna gözaltına alındı, polis orantısız şiddet kullandı.
“Bununla ilgili çatığımız dava bugün sonuçlandı, Türkiye’nin örgütlenme özgürlüğünü ihlal ettiğine karar verilmiş oldu. Halihazırda Taksim meydanında 1 Mayıs kutlanması konusunda hem AİHM’in verdiği başka kararlar var hem ulusal mahkemelerin, 1 Mayıs’ın Taksim’de kutlamasını engellenemeyeceği yönünde birçok kararı var ancak hükümet bu kararlara rağmen yasağa devam ediyor.
“Her yıl 1 Mayıs öncesi Valiliğe görüşmeye giderken bu kararlardan oluşan bir dosyayı da yanımızda götürüyoruz, hukuksuz tutumundan vazgeçmesini istiyoruz.
“Bu karar bu açıdan önemli. AİHM’in bu kararı vesilesiyle devleti, hükümeti, Taksim konusundaki yasakçı tutumundan vazgeçmeye davet ediyoruz.”
Çelebi: Haklılığımız tescil edilmiş oldu
Süleyman Çelebi de başvurularının sonucuyla ilgili şunları söyledi:
“Özellikle 1 Mayıs süreçlerinin tamamında, polis baskısı, şiddet gibi uluslararası sözleşmelere aykırı her türlü uygulamalar oldu. ‘Ben yaptım oldu’ mantığıyla hareket edildi.
“1 Mayıs 2008’le ilgili başvurumuz da yine aynı gerekçeyle ihlal kararı ve mahkumiyetle sonuçlanmıştı. Bugünkü kararla da ulusal ve uluslararası taleplerimizin haklılığı tescil edilmiş oldu.”
Çelebi o dönem kendisine açılan davalardan da beraat ettiğini, bu davaların şekli olduğunu söyledi:
“Hakkı gasp edilen, haksızlığa uğrayan bizdik. Yasaların öngördüğü haklarımızı kullanmak isterken şiddete maruz kalmıştık. Bugünkü karar da bunun sonucudur.”
2008'de karar, 2009'da izin, 2013'te yasak
AİHM, 1 Mayıs 2008’deki polis şiddetini de aynı gerekçeyle mahkum etmişti.
TIKLAYIN - AİHM, 1 Mayıs’taki Polis Şiddetini Mahkum Etti
22 Nisan 2009’da 1 Mayıs'ın, “Emek ve Dayanışma Günü” adıyla tatil olmasına ilişkin kanun tasarısı TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi, meydan işçilere açıldı. 5 binden fazla kişi, Taksim meydanında 1 Mayıs'ı kutladı.
TIKLAYIN - 1 Mayıs'ın 10 yıllık Kronolojisi (2004–2013)
2013’te ise İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, Taksim’in inşaat alanı olduğunu bahane ederek kutlamaları bir kez daha yasakladı. Taksim meydanı, 2013’ten beri “yasak”. (AS)