Zümrüt Rize Gazetesinin 62 Yıllık Tarihi

Rize'nin en eski gazetelerinden, merhum eski Rize Belediye Başkanlarından Mustafa Ardal'ın kurucusu olduğu Zümrüt Rize Gazetesi, 5 Mayıs'ta kuruluşunun 62. yıldönümünü kutladı.

Ardal tarafından 5 Mayıs 1950 tarihinde İstanbul Beyazıt Gençer Han Numara 43 adresinde yayın hayatına merhaba diyen Zümrüt Rize Gazetesi dört sayfa olarak yayınlanıyor ve adedi 10 kuruşa satılıyordu.

Rize'de ilk yayın organı Kasım 1926 tarihinde Trabzonlu eğitimci-şair Hüseyin Avni Bey tarafından çıkarılan Yeni Ay dergisiydi. İstanbul'da basılıp Rize'de dağıtılan Yeni Ay Dergisi, Şubat 1927'de yayın hayatına son verdi. Rize'de ilk matbaa ve gazete 1930 yılında Mustafa Cavaş tarafından Rize Matbaası ve Rize Gazetesi olarak hizmete girdi.

Gazetenin sahipliğini dönemin Rize valisi Ekrem Ergür yapıyordu. Halkevi binasının altında faaliyet gösteren gazete ve matbaa 1939 yılında kapandı. Cavaş'ın matbaacılığı bırakmasının ardından Kemal Karadeniz, Kambursırt Sokağında Çaycılar Kooperatifi'nin karşısında matbaacılık yaptı.

Sonra Rize'de matbaacılık yapan Ardal gerek gazetesi ve gerek matbaası ile Rizelilere hizmet verdi. Ardal, 1949 yılında tek baskı makinesi ile matbaasını kurdu. 5 Mayıs 1950'de İstanbul'da yayın hayatına başlayan Zümrüt Rize Gazetesini Rize'ye taşıdı. Eski Sümerbank'ın karşısında Kazım Karabekir Caddesinde faaliyet gösteren matbaa ve gazete zamanla büyük  beğeni kazandı.

Ardal sosyal yönü ağır basan bir insandı. Eski Rize Mebusu Osman Yılmaz Karaosman'la birlikte öğrenci faaliyetlerinde bulunmuştu. Kazım Karabekir Paşa öldüğünde neden bayraklar yarıya inmedi diye yapılan eylemde başı çekenlerdendi. O dönemlerde gazete çıkarmak zordu.

Ardal, gazeteyi hazırlar, baskıyı yapar, kesim işlerini de kendisi hallederdi.
Halil Şeker, Orhan Lık, Fenerli Mustafa İlkbahar, ve Hasan Kasımoğlu Ardal'ın yanında çalışmış matbaa ustaları idi. O dönem de Demokrat Parti güçlü zamanları. Buna rağmen Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) de desteği ile Başkanlığa seçildi.

İşçiler "çarpılırız" diye korkunca

Eski sebze ve meyve hali onun döneminde inşa oldu. Hal yapılırken inşaatta çalışanlar mezarlıklarla karşılaştıkları için çalışmayı bıraktılar. Çarpılırız diye korktular. Başkan Ardal, kendisi çalışmaya başlayınca ustalar da başlamak zorunda kaldılar. Ardal, bir buçuk yıl başkanlığı süresinde aldığı aylığın yarısını Fakirler Fonu'na bıraktı.

Valilerin Belediye başkanlarını işten el çektirme yetkileri vardı. Demokrat Partililer kendi partilerinden olmayan birini içlerine sindiremiyorlardı. Özellikle eski Rize Mebusu Osman Kavrakoğlu'nun baskıları sonucu, vali Ardal'ı görevden el çektirdi. Ardal hakkında açılan davalar yüzünden oldukça sıkıntılı günler geçirdi. Rize sevdalısı bir insan, haksız ve mesnetsiz iddiaları bir türlü içine sindiremiyordu.

Çay sevdalısı

Ardal, Rize'de çaycılığın gelişmesine de katkıda bulundu. Kooperatifinin kuruluşunda aktif görev yaptı. Bir dönem çay paketlemesinin Rize dışına çıkarılması gündeme geldi. Bu konuda da tepki gösterenlerin başında geliyordu. Çay Bank'ın ilk iştirakçilerindi.

Rize sevdalısı Mustafa Ardal altmış bir yaşında 1984'de aramızdan ayrıldı. Kalp krizi sonucu ebediyete intikal eden Ardal, geride bir çok eser bıraktı. Ardal'ın beş çocuğunun ikisi Rize'de üçü İstanbul'da yaşamını sürdürüyor.

Zümrüt Rize Gazetesi'nin imtiyaz sahipliğini ise 1986 yılından bu yana Faik Bakoğlu üstlendi.(ÇT/EÖ)