Sağ Siyasetin Arkeolojisi
Araştırmacı yazar Hüseyin Aykol'un "Bölüne Bölüne İktidar Olmak" çalışması, şu anda Türkiye'yi yöneten Adalet ve Kalkınma Partisi'nden (AKP) Demokrat Parti (DP) yıllarına hatta Cumhuriyet'in kuruluşundan sonraki çok partili hayata geçiş denemelerine kadar uzanıyor. Aykol kitabında öncelikle mezhepler ve tarikatleri anlatarak sağ siyasetin beslendiği alanlara mercek tutmaya çalışmış.
Nakşibendi tarikatından Rufailer'e, Kadiriler'den İsmailağa cemaatine kadar kamuoyunun da yakından bildiği birçok cemaat ve tarikatı inceleyen Aykol, bu yapılanmaların birçoğunun etkisini sürdürdüğünü ifade ediyor.
Cemaat ve tarikatların de birbiri içinde kollara ayrıldığı belirtilen çalışmada Nurcular olarak bilinen tarikatın içinde 10 ayrı cemaat dikkat çekiyor. Gülen cemaatinden Yeni Asyacılar'a kadar çeşitlilik gösteren Nurcular'ın siyasette de aktif rol aldığı, birçok siyasi mensubu bulunduğu da aktarılan bilgilerden.
Sağ siyasetin tarihsel serüveni
Kitabın önemli bölümlerinden biri de sağ siyasi partilerin geçmişi. Osmanlı döneminde Prens Sabahattin'in siyasi çalışmalarıyla şekillenen partisel hayatı anlatan Aykol, Osmanlı dönemindeki kimi partilere değindikten sonra bu bölümde Cumhuriyet'in kuruluş yıllarındaki çok partili hayata geçiş denemelerinden, Cumhuriyet eliyle kurulan fakat sonradan Cumhuriyet'e muhalif olduğu gerekçesiyle kapattırılan Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın (SCF) hikâyesini anlatıyor.
Daha sonra da DP ile başlayan tarihsel rekabet yıllarına değiniyor. Aykol, DP'nin, Cumhuriyet Halk Partisi'nden (CHP) bölündüğünü ve yıllarca iktidarda kaldığını, Adalet Partisi'nin (AP), 1961'de kurulan Yeni Türkiye Partisi'yle (YTP) birlikte DP mirasına oynadığını ama uzun yıllar iktidarda kalarak kazanan olduğunu anlatıyor.
Sağ siyasetteki etkin partilerin başına geçen önemli isimlerden Adnan Menderes, İsmet İnönü ve CHP'ye adeta savaş açar ancak 27 Mayıs 1960 muhtırası ile birlikte hükümetten azledilip, idam edilir.
80'li yıllar ise sağ siyasette Özal'ın damgasını vurduğu yıllardır. Özal, Anavatan Partisi'ni (ANAP) iktidara taşıdı daha sonra cumhurbaşkanı oldu.
Sağ siyasetin milliyetçi ve islamcı partileri de siyasette etkin roller üstlendiler. Milliyetçi Hareket Partisi'nde (MHP) Alpaslan Türkeş, Milli Selamet Partisi'nde (MSP) Necmettin Erbakan, AP'nin mirasçısı Doğruyol Partisi'nde (DYP) Süleyman Demirel, 12 Eylül öncesi ve sonrasının önde gelen isimleri oldular, iktidar da oldular, iktidar ortağı da. Milli Görüş çizgisinden ayrılan AKP'yi kuran Tayyip Erdoğan ve ekibi de 2002'den beri iktidarda.
Sağın yardımcı elemanları
Aykol'un çalışmasında yer alan "Sağcı ve İslami Kuruluşlar" bölümünde ise yine günümüz siyasetinin önemli simalarının da bir zamanlar üyesi bulunduğu kimi örgütlerden bahsediliyor.
Bunlardan en önemlisi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'den Başbakan Erdoğan'a kadar birçok üyesi bulunan Milli Türk Talebe Birliği. Birliğin 1960-80 dönemi arasında etkin olduğu belirtiliyor. Tabii içlerinde ismi Türk'le başlayan çok sayıda dernek ya da vakıf da sağ siyasetin belirleyici unsurları arasında gösteriliyor.
MHP'nin gençlik kolları olarak kurulan Ülkü Ocakları ile ondan sonra kurulan çok sayıdaki milliyetçi yapı ve cemaatlerin vakıfları da sağ siyasetin taşıyıcı unsurları olarak kitapta incelenen konular arasında.
İllegal sağ örgütler ve medya
Kitabın önemli bölümlerinden biri de Hizbullah'tan Hizbut Tahrir'e, Selefiler'den Tevhid'e illegal sağ örgütler. Bu bölümde illegal olarak adlandırılan örgütler tek tek irdeleniyor. Bir başka bölümdeyse, televizyon kanalları, gazeteler ve dergilerle Türkiye sağının medya ayağı inceleniyor.
Türkiye'deki sağ olarak addedilen partilerin listelenerek açıklandığı ve Diyanet Vakfı'ndan alıntılanan sözlük çalışmasıyla tamamlanan eserde, sağ siyasetin bileşenlerine dair birçok bilgiye erişmek mümkün.
AKP'den geriye doğru baktığımızda 100 yılı aşkın bir süredir bu topraklarda mayalanan sağ siyasetin rehberi niteliğindeki çalışma bu konuda araştırma yapacak olanlara nerden başlamaları gerektiği konusunda fikir verebilir.(UB/NV)
* Bölüne Bölüne İktidar Olmak: Türkiye'de Sağ Siyaset- Hüseyin Aykol- Phoenix Yayınları- 252 sayfa