Lorello ile Brunello Berlinale'de

Lezzet diyarı İtalya'dan dünyanın en iddialı film etkinliklerinden Berlin Film Festivaline, can çekişmekte olan küçük çaplı çiftçilikle ilgili bir belgesel. Berlinale'nin, doymak bilmeyen damaklarımıza yönelik Culinary Cinema (Yemek/Mutfak/Aşçılık) bölümünde, dünyanın bozulmuş hassas dengelerine dikkat çeken, arsız kapitalizme direnmeye çalışan çiftçi ikizler Lorello ile Brunello Biondi'nin hikayesi.

Gezegenin televizyonlarını sarmış yemek programlarında Made in Italy markası heyecanla pazarlanırken memleketin kırsalında geleneksel biçimde üretim yapanların geleceği ile ilgili karamsar bir tablo.

Ortaya çıkan netice felsefi sayılabilecek, şiirsel detaylarla bezeli dikkate değer bir çalışma.

Yönetmenliğini Jacopo Quadri'nin sevgiyle kotardığı Lorello e Brunello (Lorello ile Brunello) dünya prömiyerini jüri özel mansiyonuyla ödüllendirildiği Torino Uluslararası Film Festivalinde yapmıştı. 85 dakikalık 2017 İtalya yapımı film festivalin çalışma dünyası hakkındaki Cipputi ödülüne de layık görülmüştü.

Kırsal kesimdeki yaşantıyı, çiftçilerin durup dinlenmeye vakit ayırmama hallerini, mevsimsel döngüyü tabiatın sarmalayıcı dışavurumlarıyla yansıtan dingin belgesel seyirciyi kesinlikle düşündürüyor.

Çiftçilik günümüzde zor zanaat

İtalya'nın turistik merkezlerinden uzak, fakat bir o kadar güzel kırsallarından  Maremma'nın Pianetti di Sovana köyündeyiz. Lorello ile Brunello ailelerinden devraldıkları mesleklerini sebatla sürdürmekteler, fakat durmadan çalışmakta olmalarına rağmen üretimlerinden artık kazanç sağlayamayacak vaziyetteler.

Arsız kapitalizmin acımasız çarkları onları inatla devam ettirdikleri üretimlerinin karşılığından mahrum bırakmakta. 400 baş koyunlarından elde ettikleri sütün fiyatı mütemadiyen düşmekte, 100 hektarlık topraklarında ektikleri buğday para etmemektedir.

Oysa sanayileşmeye rağmen korunan yerel lezzetlerin katkısız nimetleri, İtalya'yı İtalya yapan unsurlardan bir tanesi sayılıyor ve bu husus ulusal televizyon programlarında bir propagandaymışçasına seyircinin kafasına kakılıyor. 

Çevreci hassasiyetlerle korunmasına karar verilmiş kurtların Lorello ile Brunello'nun hayvanlarını telef etmesi veya bölgede geniş arazileri durmadan topraklarına katan şarap üretcisi Antinoriler, kahramanlarımızın mücadele etmek zorunda kaldığı unsurlardan.

Toscana'nın Güney'inde mevsimler birbirini takip ediyor, kurmaca filmlerde ve reklamlarda genellikle kalabalık sofraları ve neşesiyle tanınan İtalya'nın kırsal kesimini yalnızlık, melankoli ve ümitsizlik kaplıyor.

İtalya klişelerinden uzak

Yönetmen Jacopo Quadri belgeseli için çalışma, toprak ve mevsimler hakkında bir film diyor: Sıcaklık, kuraklık, zaman, yalnızlık ve gece… Tan ağarmadan başlanan iş gününde dökülen terin karşılığını sorguluyor.

Yalnız Lorello ve Brunello'yla değil, çevrelerinde yaşayan yaşlı insanların hayatıyla da bizi tanıştırıyor ve asırlardır sürdürülmekte olan bir yaşam tarzının hazin sonuyla bizi baş başa bırakıyor. Neşenin, büyük sevinçlerin olmadığı bir çevrede, hayat boyunca devam ettirilen mücadelenin zahmetine değip değmediğini ihtiyar kahramanlarına sorgulatıyor. Taşranın sıkıcı ve monoton alışkanlıkları ve mantalitesine, olabilecek en yüksek seviyedeki belgesel estetiğiyle yaklaşıyor.  Müziklerde adını gördüğümüz Valerio Vigliar'ın yapımın etkisinde payı büyük; doğru dozda ve gerekli kıvamda… Sinematografi, ses ve montaj da filme hakkını veriyor.

LORELLO e BRUNELLO l'estate clip from Ubulibri on Vimeo.

Belgesel, çizmenin kırsal alanlarındaki yaşam hakkında olabildiğince gerçekçi, olağanüstü epizotlarla bezenmiş olmasa da ayrıntılarıyla bize ruhunu hissettiren özenli bir çalışma. Soframızda yer alan ürünlerin kalitesi hakkındaki beklentilerimiz mütemadiyen yükselirken bir yandan da hak edilen bedeli ödemeye pek gönüllü olmadığımızı gözümüze sokuyor.

Cipputi ödülünü Lorello ile Brunello'ya layık gören jüri üyeleri, yönetmen Quadri'nin eseriyle bize şehir medeniyetinde unutulmuş çalışma zihniyetini hatırlattığını belirtmiş; günümüz iktisadi düzeninin ne kadar tehditkâr ve baskıcı olduğunun da altını çizmiş, doğru söze ne denir! (MT/BK)