Kanlı Pazar'dan Önce Gazeteler

İstanbul'a demirleyen Amerikan 6. Filosu'nu protesto için 16 Şubat 1969'da Taksim'de yapılan emperyalizm ve sömürü karşıtı mitinge katılanlar burada toplanan sağcıların saldırısına uğradı. Polisin teşvik ettiği saldırganlar, Ali Turgut Aytaç ve Duran Erdoğan'ı öldürdü, yaklaşık 200 kişi yaralandı. 16 Şubat, 44 yıldır "Kanlı Pazar" olarak anılıyor.

Taksim'de 6. Filo'yu protesto edenlere saldıranlar sabah saatlerinde Beyazıt ve Dolmabahçe'de toplu namaz kılmışlardı. Onları bir araya getiren Mehmet Şevket Eygi'nin Bugün'de yayınlanan "Namaza çağrı" yazısıydı. Eygi, Kanlı Pazar'ın yaşandığı gün yayınlanan yazısında "Cihada hazır olunuz" diyordu.

Bugün gazetesi "cihad çağrıları" yaparken Babıalide Sabah ve Son Havadis gazetelerinde 6 Şubat'tan itibaren başlayan haberler "komünistlere karşı konulması gerektiğini" vurguluyordu.

Bu haberler, Kanlı Pazar yaşandıktan sonra sıkça duyulan "Biliniyordu, önlem alınmadı"  sözlerinin nedenini ortaya çıkarıyor.

"Gençler tarihi ikazlarını yaptılar"

Babıalide Sabah gazetesinin 6 Şubat tarihindeki manşetinde "Şer cephesi yeni bir karışıklık çıkaracak" manşetin üstünde "Gençler tarihi ikazlarını yaptılar" ifadesi yer alıyordu.

Manşete konu olan İstanbul Yüksek Okullar Birliği Başkanı Kemal Karadeniz'in yayınladığı bildiri,  "Vatan satıcılarıyla ve millet düşmanları ile ölünceye kadar mücadele edeceğiz" cümlesi ile spota taşınıyordu.

Son Havadis gazetesinin 7 Şubat tarihinde baş sayfada yayınlanan "6. Filo yaklaşırken" başlıklı yazıda şöyle deniyordu:

"Türkiye'yi ihtilal ortamına sokmak ve tehlikelere sürüklemek isteyenlerin hesabına, altıncı Filo'nun yapacağı yeni ziyaret yaz aylarındaki hezimetin rövanş maçı mahiyetindedir. Kripto'lar bu sefer ne pahasına olursa olsun, daha büyük ve zararlı bir hareket tertipleme çabasındadırlar."

"Komünistler, karışıklık çıkarmağa hazırlanıyor"

Bugün gazetesi gençlik örgütleri liderlerinin İstanbul Valisi ile görüşmesini 8 Şubat tarihli sayısında "Komünistler, karışıklık çıkarmağa hazırlanıyor" başlığıyla veriyordu.

Görüşme, Babıalide Sabah gazetesinin 10 Şubat tarihli sayısında İsmail Oğuz'un "Vali ve Gençler" ile Veci Bürün "6. Filo gelirken"  başlıklı yazılarında yer alıyordu. Oğuz, yazısında şöyle diyordu:

"Bir talebe teşekkülünün mümesseli kalkıp: 'Bizim sorumluluğumuz yalnız kanunlara karşı değil, tüm ulusumuza karşıdır. Ülkemizin geleceğinden sorumluyuz' derse, devletin mümessili bulunan Vali'ye dolayısıyla Devlete karşı saygısızlık etmiş olur."

Bürün'ün köşesinde işe şu cümleler görülüyordu:

"'Go Home'cular bir yandan gösteri hazırlıklarını ilerletmektedir. Yine evvelce karşılaştığımız hadiselerle yüz yüze gelineceğinden şüphe edilmemektedir."

" Amerikan filosu, dost ve müttefiki olduğumuz için limanlarımızı ziyarete gelmektedir... buna karşı girişilecek hareketler kanuna karşı gelmek bir yana milli iradeye ve çoğunluk kararına karşı çıkmak manasını taşımaktadır."

"Solcular yine kan akıtacak"

10 Şubat tarihli Son Havadis'in baş sayfasında ise 6. Filonun gelişini protesto için örgütlerin bastırdığı bildiriler "Kışkırtıcı 20 bin broşür ele geçirildi" başlığıyla veriliyordu.

Babıalide Sabah ise bildirileri "Solcular yine kan akıtacak" başlığıyla haberleştiriyordu.

11 Şubat'ta Bugün'ün baş sayfada yer alan  "Komünistler, senato ve mecliste seslerini duyurmak için yeni bir usul buldular" başlığındaki haberde "Tepeden tırnağa komünist" olarak tanımlanan Mihri Belli'nin "talebe ayaklanmalarını körüklediği" söyleniyordu.

Aynı gün 6. Filo'nun gelişi "Şimdilik asayiş berkemal" başlığıyla verilirken başka bir haberde "solcuların arasına sızmayı başaran iki milliyetçi gencin öğrendiği anarşistlerin plan" yer alıyordu. Üç maddeden oluşan bu "plan" şöyle açıklanıyordu:

"Kendilerinden olan kadınlara Amerikalı denizcilerin tecavüz ettiği izlenimi yaratmak, denizcilerin olduğu yerde Türk bayrağı yakıp onlar yakmış gibi göstermek, Amerikalı denizcileri kaçırıp dövmek."

Son Havadis ise aynı haberi "Solcuların tertipleri meydana çıkarıldı" başlığıyla verirken spotta "Bazı kadınlar maksatlı şekilde Amerikalılara peşkeş çekip hadise yaratacak" deniyordu.

"Komünistler kuleye kızıl bayrak çektiler"

Beyazıt Kulesi'ne toplum polisinin öldürdüğü Vedat Demircioğlu'nun resmi bulunan kızıl bir bayrak çekilmesi 12 Şubat tarihli Bugün'ün manşetine "Tarihimizin en kara günü. Beyazıt kulesine kızıl bayrak asıldı." şeklinde yansıyordu.

Baş sayfada "Polis kızıl uşakları göz yaşartıcı bomba ile dağıttı"  ve  "Komünistler benzin doldurulmuş şişeler ile polise saldırdılar" başlıklı haberler yer alıyordu.

Son Havadis ise haberi "Komünistler kuleye kızıl bayrak çektiler" manşetiyle görüyor ve spotta "Anarşist davranışlara halk tepki gösterdi, olaylarda üçü polis olan on beş kişi yaralandı" deniyordu.

Gençlik örgütlerinin 6. Filo'yu protesto etmek için dağıttığı bildiriler Orhan Seyfi Orhon "Hıyanet vesikası" başlıklı yazısında "6. filo aleyhine halkı kışkırtmak için solcu öğrenciler tarafından dağıtılan beyanname" ifadesiyle yer alıyordu:

"Bunların böyle aşağılık bir din tahrikçiliği ile bu şehir halkı namına konuşmaya ne hakları vardır? ... Amerika ile dostluk ve ittifakımızın bozguncuları."

Babıalide Sabah ise manşetini "Solcular Üniversiteye kızıl bayrak astı" diye atıyordu. Manşetin altında "Kızıllar polise, taş, sopa ve şişe ile saldırdı" başlığı yer alıyordu.

"Milletin sabrı tükenmek üzeredir"

Bugün "Milletin sabrı tükenmek üzeredir" manşetiyle çıkan 13 Şubat tarihli gazetesinin spotunda "Türkiye'nin her tarafında Devlet büyüklerine ve resmi makamlara tedbir alınmasını isteyen telgraflar gönderiliyor" deniyordu.

"Kızılcıklar dün de tehdit ve tecavüze devam ettiler", "Anarşistler yine polisle çatıştı" başlıklı haberler de baş sayfada yer alıyordu.

Baabıalide Sabah ise telgrafları manşetten görüyordu: "Cumhurbaşkanı Sunay'a bir telgraf çeken TKMD temsilcileri soruyor: Komünizmin varlığına ne zaman inanacaksınız"

Manşetin üstünde "Teknik Üniversite Rektörü solcu talebeleri himaye ediyor", "Dün de yürüyüş yapan solcular Adliye önünde bağırıp çağırdılar", "Üniversiteye kızıl bayrak çekilmesi halk arasında nefretle karşılandı" cümleleri yer alıyordu.

Son Havadis'te ise "Kızıl bayrak olayı infial yarattı" manşetinin altında "Hadiseleri aşırı solcular yönetiyor. TİP teşkilatına gönderdiği bir tamimle anarşi çıkarılmasını istedi" cümleleri yer alıyordu.

Baş sayfadaki kutuda yer alan "Yeter artık" başlıklı yazıda Beyazıt Kulesi'ne kızıl bayrak asanlar "... iliklerinde murdar kızıllık ve komünistlik yerleşmiş bir avuç vatan haini" diyerek tanımlanırken Vedat Demircioğlu için de "kanun dışı davranışlarının hesabını vermekten kaçarak damdan düşüp ölen bir aşırı solcu öğrenci" ifadesi kullanılıyordu. Yazıda şu ifadeler yer alıyordu:

"Bir avuç kızıl veledle başa çıkılamayınca bu devletin ve memleketin asıl sahipleri harekete geçmek zorunda değil midirler?

"Böyle bir tepkinin sertlik derecesi önceden tahmin edilemez. Ama, kafalarda olgunlaşmış olduğunu sokaklara dökülmüş kızıl tahrikatı izleyen vatandaşın gözünden okumak mümkündür.

"Bu haklı öfkenin harekete geçeceği gün uzak görünmüyor."

Aynı gün Orhan Seyfi Orhon "dost ve müttefik Amerikan 6. Filosu" ifadesini kullandığı "Sıkı yönetim" başlıklı yazısı yayınlanıyordu. Orhon yazısında "Mevcut kanunlar normal şekilde, bu komünist tahrikleri yapan kaynakları senelerce uğraşarak ortadan kaldıramaz... kısa süre için sıkıyönetimi neden düşünmeyelim"   diyordu.

Tekin Erer ise  "Dost filo, hoş geldin" başlıklı yazısında şöyle diyordu:

"Amerikan 6. Filosu, Sovyetlere karşı Türk karasularını koruyacak, bizim yanımızda seve seve çarpışacak, can verecek filodur. Sovyetler boş durmuyorlar, el altından para dağıtarak satın aldıkları bazı adamları ortalığa salıveriyor, bunları 6. Filo aleyhine kışkırtıyorlar."

"Namaza Davet"

Bugün'ün 14 Şubat'taki manşeti "Kızıl bayrak asanlara son ihtar"dı. Haberin spotunda "Müslüman İstanbul halkı! Kızıllara gereken cevabı vermek için bugün saat 14'te Beyazıt Meydanına gel" deniyordu.

Aynı gün Mehmet Şevket Eygi'nin "Namaza Davet" başlıklı yazısı yayınlanıyordu. Eygi yazısında 16 Şubat'ta Beyazıt Camisinde yapılacak toplu namaza çağrı yapıyordu:

"Cihad yapmalı. Malıyla, canıyla, ilmiyle diliyle her şeyiyle Allah için, Din için, Kur'an için Resul (S.A.) için savaşmalı. Mücadeleci bir Müslüman olmalı.

"Müslüman kardeşlerim Türkiye'de komünizm, masonluk, Siyonizm ve deccalizm yıkılmalıdır.

"NOT: Dikkatli olalım. Tahrikler yapılabilir. Kapılmayalım. Sadece namaz, o kadar. Kafirler bizim cemaatimizi görünce hapı yutarlar zaten. Metodumuz adem-i şiddettir."

Babıalide Sabah "Komünistlere karşı 'halk hareketi'" üst başlığıyla çıkıyordu.

"6. Filoyu protesto edenler komünisttir"  manşeti yer alırken baş sayfada şu başlıklar dikkat çekiyordu:

"Kızıl bayrak Meclise dikilince mi uyanacağız?", "Üniversiteye kızıl bayrak çekenler lanetleniyor. Komünizm bugün bir daha tel'in edilecek"

"Hepsinin ardında TİP ve aşırı sol var"

Son Havadis'in 14 Şubat manşeti ise "Türk bayrağına saygı"ydı.  Mitingin duyurusunun yapıldığı haberde "Moskof uşakları tarafından Beyazıt Kulesine çekilen kızıl bayrağı tel'in maksadıyla MTTB tarafından tertib edilen 'Türk Bayrağına Saygı Toplantısı'" deniyordu.

Kadınların 6. Filo'yu protesto yürüyüşü ise baş sayfada "İstanbul'da kışkırtılan kızlar yürüyüş yaptı" başlığıyla yer alıyordu.

Baş sayfadaki kutuda "Türk bayrağına sürülen kara leke" başlıklı yazıda "Hepsinin ardında TİP ve aşırı sol var" deniyordu.

Tekin Erer "Sovyetler bizi nasıl görüyor" başlıklı yazısında Sovyetleri "Türk kanı emmeğe alışmış Şimal komşumuz" olarak tanımlarken "Türk milleti bu ahtapottan korunmak için NATO'ya girmiştir" diyordu.

"Kızılları boğmanın vakti geldi"

15 Şubat tarihli Bugün MTTB'nin Türk Bayrağına Saygı Mitingi haberini "Kızılları boğmanın vakti geldi" manşetiyle veriyordu.

Manşetin üzerinde "Müslüman-Türk'ün 500 yıllık şehrine kızıl bayrak çeken moskof uşaklarına İstanbul halkının muhteşem cevabı" ve  "Kızıl emperyalizmin para ile tutulmuş uşaklarını en ufak kıpırdanışta gebertmek için and içildi" cümleleri yer alıyordu.

Haberde "Komünizmi, solcuları, anarşistleri ve kökü dışarıda olan teşekkülleri lanetleyen bu dövizler mitingin sonuna kadar ellerden bırakılmamıştır" deniliyordu. "Tek yol İslam", "Ya tam susturacağız ya kan kusturacağız" dövizleri bunlardan bazılarıydı.

Baş sayfada "Namaza Davet" başlıklı bir kutuda yarın sabah Beyazıt Camisi'nde toplu kılınacak sabah namazına çağrı vardı.

Aynı gün M. Şahap Tan'ın "İhtilal Bayrağı" başlıklı yazısı yayınlanıyordu:

" Komünistler solcu, sosyalist maskelerini tamamen attılar, açıkça ihtilal provaları yapıyorlar. Hiç korkmadan... Beyazıt kulesine Komünist bayrağı çektiler...

" Ağababalarının kanlı kızıl bayrağına hasret bir güruhun keyfine daha ne kadar bu cennet vatanı bırakacağız?... Vatansever, Milliyetçi, mukaddesatçı bu vatanın öz evlatları nerelerdesiniz? Komünizm ejderhasının başını ezecek vatansever bir yiğitten mahrum mu bu millet?

"Kadın, erkek, büyük, küçük bütün Türk milliyetçilerinin vatan düşmanlarına onların silah ve taktikleri ile müdahale etmek zamanı çoktan gelmiş ve geçmek üzeredir."

"Ya tam susturacağız ya kan kusturacağız"

Miting Son Havadis'te "Komünistlere lanet yağdı" manşetiyle yer alıyordu.

Orhan Seyfi Orhon "Hıyanetin sesi" başlıklı yazısında "Her taraftan hıyanetin sesi duyulmaktadır. Bunların bu vatanla ilgisi yoktur" derken "Bu vatan sadece Demirel'in değildir" başlıklı yazısıyla Abdullah Uraz da siyasi partilerin kızıl bayrak olayına tepki göstermemesini eleştiriyordu.

Babıalide Sabah da manşetinde "Binlerce imanlı insan komünistlere son çağrısı yaptı: Ya tam susturacağız ya kan kusturacağız" diyordu. Haberin ara başlığı "Ölüm-Kalım savaşı"ydı.

Abdurrahman Şeref Laç "Vali-toplum polisi ve komünistler" başlıklı yazısında şöyle diyordu:

"...elebaşları malum, kışkırtıcıları belli, teşvikçileri solcu basın olanbir avuç aşırı ve zavallı solcu öğrencinin muhtar üniversiteyi hareket merkezi ittihaz ederek, demokratik Türk devletini, kökünden yıkmak için sokaklara dökülmesi son günlerde çok iğrenç bir hal almıştır."

İsmail Oğuz ise "Frukolar" başlıklı yazısında "Kadirşinas Türk halkını, hizmetkarlarına hakaretler de bulununalara karşı uyanık olmağa ve protestoya çağırıyoruz.

"Cihada Hazır Olunuz"

Son Havadis'te 16 Şubat'ta yayınlanan "Trabzon ve İzmir'de halk solcuları kovaladı" başlıklı yazının spotunda "Miting yapmağa teşebbüs eden 15 öğrenci yaralandı. İzmir'de solculardan üçü denize atıldı" ifadesi kullanılıyordu.

Babıalide Sabah ise "Müsamaha devam ederse komünistleri halk kendisi ezecektir" manşetiyle çıkıyordu.

Bugün'de Mehmet Şevket Eygi'nin "Cihada Hazır Olunuz" başlıklı yazısı Kanlı Pazar'da yayınlanıyordu:

"...Bilmiş olunuz ki, büyük fırtına patlamak üzeredir. Müslümanlar ile kızıl kafirler arasında topyekun savaş kaçınılmaz hale gelmiştir. İmtihan günleri gelip çatmıştır. Kaderden kaçmak, kurtulmak ne mümkün.

"Komünizm küfrüne karşı derhal silahlan. İslam'da skerlik ve cihad ihtiyari değildir, mecburidir.

Allah ve ona kulluk borcunun içinde cihad farizasının da bulunduğunu bir an bile unutma.

Stalin ve benzeri deccallerin piçleri olan kızıl veletler sokaklara dökülüp Türkiye'yi yıkmak isterlerse bütün Müslümanları karşılarında bulmalıdırlar... Onlarda taş, sopa, demir, molotof kokteyli mi var? Biz de aynı silahları kullanmaktan aciz değiliz.

" Herkes vazifeye koşsun, herkes komünizm küfrüyle savaşa hazırlansın. Komünistler ve onları destekleyen hain şahıs ve müesseseler kahr edilsin... Bir Müslüman yüz komüniste bedeldir.

Müslümanlar, komünizmle çarpışan devlet kuvvetlerine yardımcı olsunlar."

Eygi'nin yazısının sonunda yine bir not vardı:

"Not: "Bir şeyler" olursa, silahlar patlar patlamaz, vazifeye koşmağa çalışacağız. İnşallah kızıl kafirlerin, Deccal uşağı dinsizlerin tepelerine birer intihar uçağı gibi ineceğiz..." (BK/HK/YY)