Üniversitelerde 2014 Nasıl Geçti?
Üniversite kampüslerinde 2014 çokça soruşturmalar ve saldırılarla haber oldu. Buna işten çıkarılmalar, okuldan uzaklaştırılmalar da eklendi. Ancak hepsinin yanında renkli eylemler, kazanımlar da vardı.
bianet’te yer alan haberlerden hareketle üniversitelerde 2014’ün nasıl geçtiğine dair genel bir çerçeve çizmeye çalıştık.
2015’te daha mutlu haberler yapmak dileğiyle…
Soruşturmaları YÖK bile sayamadı
Sene 2014’e döner dönmez üniversitelilere açılan disiplin soruşturmaları haberleri de gündemde yerini aldı. Sayılarını toplayamadım, bilgi edinme kanunun bana verdiği hakla YÖK’e sordum; yanıt alamadım.
Soruşturmaların konuları da çeşit çeşitti. İstanbul Üniversitesi’nde “Yemekhanede zorla yemek almak”, “fakültede izinsiz çay makinesi kurup öğrencilere çay dağıtmak", İstanbul Teknik Üniversitesi’nde “izinsiz afiş asmak” soruşturma konusu oldu.
Kimi soruşturmalar zincirleme devam etti. Özyeğin Üniversitesi’nde sosyal medyadaki paylaşımı için hakkında soruşturma açılan öğrenciyle ilgili bianet haberini paylaşan öğrenciye de soruşturma açıldı. Okuması zor da olsa 2014’te bu da yaşandı.
Öğrenciler soruşturmalara karşı soruşturma şenliği düzenledi, OkuldaÇayDaMıİçmeyek dedi, “izinsiz afiş” yazılı afişlerle eylem yaptı…
"Tedbir", uzaklaştırma
2013 sonunda Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği’nde yapılan ve soruşturma süresince öğrencilerin yükseköğretim kurumu binalarına girmesini de yasaklayan değişikliğin sonuçları 2014’e yansıdı.
Mersin Üniversitesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi’nin de aralarında olduğu üniversitelerde haklarında soruşturma açılan öğrenciler "tedbir amaçlı okuldan uzaklaştırma" kararıyla da karşılaştı. Uzaklaştırmalar kimi zaman sınav zamanlarına denk geldi. Kısa dönemli uzaklaştırmalar öğrencilerin bir dönemine, bazen de bir yılına mal oldu.
Öğrencilerin mücadeleleri sonuç verdi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi'nde öğrencilerin tedbir kararına karşı başladığı açlık grevi sonucu karar kalktı.
Mersin Üniversitesi öğrencileri soruşturma sonunda verilen uzaklaştırma kararlarına itirazıyla mahkeme yürütmeyi durdurdu. Ancak Rektörlük binasını işgal ettiği gerekçesiyle 68 öğrenciye dava açıldı.
Muş Alparslan Üniversitesi’nde 22 öğrencinin okuldan uzaklaştırması üzerine öğrenciler geceyi kampüste geçirdi. Rektörle görüşmede uzlaşma sağlandı.
Saldırılar, kampüste polis
2014’ü bitirirken pek çok üniversitede ülkücü olduğu öne sürülen grupların, özel güvenlik birimi görevlilerinin ve polislerin saldırıları gündemdeydi. Sene içinde de durum benzerdi.
2014’te yaptığımız haberlerin birçoğunda polis de vardı. Zira polis çok kez kampüslere girdi. Polisi kampüse getiren neydi? Basın açıklamaları, yürüyüşler, diğer grupların saldırılarını protesto etmek…
Senenin ilk polis saldırısı haberi Marmara Üniversitesi’nden geldi.
Kürt öğrencilere yönelik saldırılar pek çok üniversitede yaşanmaya devam etti. Afyon, Bolu, Maraş, Adana… Haberlerimize çok kez öğrencilerin can güvenliklerinden endişe duydukları yansıdı.
IŞİD karşıtı afişlere yönelik olarak başlayan saldırılar İstanbul Üniversitesi’nde günlerce devam etti.
Polisin saldırıları ne yazık ki yeni değildi ancak yeni olan şey akademisyenlerin de fakülteden gözaltına alınmasıydı. Saldırıya uğrayan öğrencileri savunmaya giden avukatlarının da gözaltına alındığını gördük.
Polis, Ankara Üniversitesi Cebeci Kampüsü önünde Kobanê için eylem yapan öğrencilere yönelik saldırısının ardından kampüste girip gözaltına aldıkları arasında beş akademisyen de vardı.
Gözaltı ve tutuklamaların yanı sıra tahliye haberleri de vardı. İstanbul Üniversitesi (İÜ) Hukuk Fakültesi'nde tuvalette meydana gelen patlama ve ülkücü öğrencilerin Kürt öğrencilere saldırısı sonucu çıkan kavga nedeniyle iki yılı aşkın süredir tutuklu yargılanan beş öğrenci tahliye edildi.
Akademisyenler
2014’te akademisyenler de soruşturmalar ve işten çıkarılmalarla karşı karşıyaydı.
Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde Gezi Direnişi sırasında Eğitim Sen’in iş bırakma eylemine katılan, Hukuk Fakültesi’nde “öğrenci olaylarına karışmak” iddiasıyla hakkında kamu görevinden çıkarılması istenen akademisyenler hakkında soruşturmalar açıldı, cezalar verildi.
İTÜ’de senenin 42. Soruşturması “izinsiz afiş” gerekçesiyle bir araştırma görevlisine geldi. Akademisyenlere yönelik son iki soruşturma ise Ceyda Sungur’aydı. Önce, araştırma görevlileri mail grubuna attığı mail, ardından da “afiş” nedeniyle iki soruşturma açılan Sungur’a öğrencilerin dayanışması tamdı.
Ceyda Sungur soruşturmalarla karşılaşan kadın akademisyenlerden yalnızca biriydi. 2014, karşılaştıkları baskılar nedeniyle kadın akademisyenlere ayrı bir başlık açılan yıl oldu.
Hitit Üniversitesi’nde Oya Yağcı, isimsiz bir ihbar mektubuyla işten atıldı.
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Elifhan Köse hakkında ise Berkin Elvan anmasında attığı iddia edilen slogan nedeniyle “Başbakana hakaret” iddiasıyla açılan davada 11 ay 20 gün hapis cezası verildi.
Muş Alparslan Üniversitesi’nde Deniz Kimyon doktora yaptığı halde lisansüstü eğitimi olmadığı gerekçesiyle işten atıldı. Mahkemede işe iade hakkını kazanarak görevine geri dönse de görevlendirilmesinin yapılmaması gibi baskılarla karşı karşıya.
Bahçeşehir Üniversitesi’nde sözleşmesi sona eren aralarında çok sayıda profesör ve doçentin de bulunduğu 42 akademisyenin görevine son verildi.
Öte yandan, Mersin Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Ali Ekber Doğan hakkında belediye başkanının uygulamalarını eleştirdiği için açılan davanın ilk duruşmasında beraat kararı çıktı.
Geçtiğimiz yıl işten atılan Doğuş Üniversitesi Psikoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Serdar Değirmencioğlu'nun işe iade davasını kazanması da bu yılın kazanımları arasındaydı.
İTÜ’de ise mahkeme kararı da işe yaramadı. Asistan mücadelesinin üçüncü yıla girdiği İTÜ’de üç asistan davayı kazanmalarına rağmen işe alınmadı.
İşgal
Öğrenciler Soma madenindeki iş cinayetine tepkilerini İTÜ Maden Fakültesi’nde ve Ege Üniversitesi Yabancı Diller Bölümü’ndeki işgallerle gösterdi.
İTÜ’de üç gün süren işgal öğrencilerin taleplerinin sözlü olarak karşılanmasıyla sonlandı. Ege Üniversitesi’nde ise gece saat 02:30 civarında binaya helikopter destekli düzenlenen operasyonda öğrenciler darp edilerek gözaltına alındı. 38 öğrenci toplam 836 yıl hapis istemiyle yargılanıyor.
Aynı gün içinde polis saldırısıyla karşılan bir diğer işgal ise Kocaeli Üniversitesi Umuttepe Kampüsü’ndeydi. Lice’deki saldırıyı protesto için İletişim Fakültesi’ni işgal eden öğrenciler gözaltına alındı.
YÖK
2014’te YÖK kalkmadı. Önce disiplin yönetmeliği, sonra başkanı değişti. YÖK’te erkek sayısı değişmedi. Cumhurbaşkanı olan Erdoğan ilk rektör atamalarını yaptı. 20 rektörün arasında kadın yoktu.
Üniversitelerdeki seçimlerde en çok oyu alan yedi rektör açıkta kaldı.
Kampüsten Kobanê’ye
IŞİD saldırılarına karşı mücadele eden Kobanê öğrencilerin gündemindeydi. Üniversiteler Kobanê’de kayıplar da verdi.
Boğaziçi Üniversitesi, Fen ve Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü'nden mezunu Suphi Nejat Ağırnaslı, Marmara Üniversitesi Coğragya Öğretmenliği Bölümü öğrencisi Aziz Ürselendi, İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Bölümü mezunu Hakan Çelik, Marmara Üniversitesi Kalkınma İktisadı Bölümü Yüksek Lisans öğrencisi Kader Ortakaya, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Tarih Öğretmenliği öğrencisi Şıvan Bayar onlardan bazıları…
Mücadele sürüyor
Üniversitelerde baskılar artıyor görünse de mücadele de çeşitlenerek sürüyor.
İÜ’de tiyatro gruplarının sahnelerinin olduğu Öğrenci Kültür Merkezi’nin yıkılması üzerine kostümlü protesto arşivlere girdi.
Uludağ Üniversitesi’nde YÖK’ün kuruluşunu protesto için açtıkları stantları toplanan öğrenciler kendi bedenlerinden masa kurdu.
Kampüste çayhaneler çoğaldı, okul yolunda araçlar ortaklaştı. (BK)