Türkiyeli ve İranlı Sanatçılardan Ortak Sergi: Benzerlik ve Farklılıklar Üretken Potansiyele Dönüştü

Fotoğraftaki eser: Serminaz Barseghian

Türkiyeli ve İranlı 15 sanatçının katılımıyla açılan "Yukarıda sis aşağıda toz bulutu" sergisi Tophane'deki Depo'da açıldı. 29 Mart'a kadar açık kalacak sergi, Anadolu Kültür yürütücülüğünde hayata geçti. Yaklaşık altı aylık bir çalışmanın ürünü olan sergi sayesinde sanatçıların fikirlerini paylaşabileceği ve iletişim ağları oluşturabileceği bir ortamın yaratılması amaçlandı. Süreç odaklı bir çalışma olan serginin çıkış noktası ise birlikte iyileşme potansiyelleri.

Aysu Arıcan'ın koordinatörlüğünde gerçekleşen projenin küratörlerinden Merve Ünsal bianet'in sorularını yanıtladı.

Sergi, Türkiye ve İran arasında gelişen bir proje sonunda açıldı. Çıkış noktası ve sanatçıların bir araya gelme sürecinden söz eder misiniz?
Bu sergi, Anadolu Kültür'ün oluşturmuş olduğu bir projeden çıktı. Anadolu Kültür'ün İran'a yaptığı araştırma seyahati ve sonrasında İranlı ve Türkiyeli sanatçıların ortak hassasiyetleri olabileceği, işbirliği ağları kurulabileceğini düşünerek oluşturdukları projede, birlikte üretmeyi, düşünmeyi, vakit geçirmeyi önemseyen bir yöntem oluşturuldu. Proje koordinatörümüz Aysu Arıcan'ın yürütücülüğünde ben ve Golnar Tabibzadeh bir araya geldik, yaklaşımımızı belirledik. Çıkış noktası kimlik yerine ortak oluşturulabilecek dağarcıklar, birbirimizden öğrenebileceklerimizdi. Mümkün olduğunca yatay bir yapılanma içerisinde işbirliklerine değer veren bir süreci birlikte takip ettik.
Yani proje yürütücüleri olarak biz sergide kendi işlerimizi de göstererek aslında tutum olarak katılımcıların birbirleriyle ilişki kurmasını kolaylaştırmayı denedik. Herkesi davet eden bizdik, kavramsal çerçeve ve yöntemi belirledik ama toplantılar başladığı andan itibaren herkesin eşit ilişkilendiği bir durum önermeye çalıştık diyebilirim.

Eser: Didem Erbaş

İranlı ve Türkiyeli sanatçıların etkileşimleri nasıl oldu?
Bence müthiş bir etkileşim oldu. Sanatçıların birlikte İstanbul'da vakit geçirmesi, sadece iş üzerinden değil de fikirlerin sosyal ve gayriresmî yerlerde de gelişmesine yardımcı oldu. Birlikte vakit geçirilmiş olması, belli bir zemin oluşturdu; sergi sürecinde hem fikirler birlikte üretildi hem de gerçekten dayanışma içinde ürettik diyebilirim. İran ve Türkiye arasında kültürel ve sosyal benzerlikler olduğundan diyalog kurmak kolay oldu ama farklılıklarımız da üretken potansiyellere dönüştü.

Eserler: Didem Erbaş ve Merve Ünsal

Sergi için seçilen isim, "Yukarıda sis aşağıda toz bulutu" biraz da belirsizliklere, "belirsiz zamanların topografisi"ne gönderme mi yapıyor?
Belirsizliği itici bir güç olarak benimseyebilir miyiz diye bir deneme yaptık. Belirsizlik, preker koşullar, kırılganlıklar paylaşıldıklarında, birbirimize el verdiğimizde nasıl bir üretim süreci oluşabilir diye birlikte düşündük. Sergiyi bu yüzden kimlikten çok, belki biraz 'zeitgeist' olarak da tanımlayabileceğimiz belirsizliklerin içinden çıkan karşı çıkma, direnme ve var olma deneyimleri üzerinden kurguladık.

Depo'nun iki katına yayılıyor sergi. Mekânı nasıl kullandınız, tercihleriniz nasıl şekillendi?
Bunun bu kadar kolay olacağını asla tahmin etmiyordum ama sergiden bir hafta önce iki katın krokisini yaptık, herkes işleri için en iyi olacak yeri söyledi ve komşuların birbiriyle ses, ışık, görüntü gibi konuları müzakere ettiği bir uyum içinde alanları belirledik. Herkes kendi işi için en iyi olabilecek yeri diğerlerini de gözeterek seçti diyebilirim. İki kata bu kadar organik bir şekilde yayılabilmeyi doğrusu beklemiyordum.

(AÖ)