Laneti tersine çevirmek: Zakkumun Kökü

Mehmet Ali Boran "Zakkumun Kökü" adlı sergisi, birçok coğrafyada lanetli ve uzak durulması gereken bir bitki olan zakkum üzerinden bugüne uzanan bir dünya imgesine odaklanıyor.

Mahmut Wenda Koyuncu'nun küratörlüğündeki sergi, 30 Eylül'e kadar Kıraathane İstanbul Edebiyat Evi'nde gezilebilir.

Cehennem bitkisi olarak da ünlenmiş olan zakkum ağacı dört mevsim yeşilliğini koruyan ve güzel çiçekler açan bir bitki olsa da geleneksel anlatılarda iyi bir hikâyeye sahip değil.

Hem ruhsal hem de fiziksel tahribata uğramış bugünün dünyasında Boran, zakkum ağacının üzerine giydirilmiş bu kötücül elbiseye ters açıdan bakarak bir kaçış noktası yaratıyor. Kültürel olarak Zıkkımın Kökü('nü ye!) olarak da deyimlere yerleşen ve lanet olarak okunan sözü bugün her anlamda zehre bulanmış bir yaşamın ironisi olarak ele alıp zakkum ağacına bir nevi iade-i itibar yapıyor.

Seramik heykel, minyatür, kinetik fotoğraf, video ve doğal nesneler gibi çeşitli medyumları bir anlatıda birleştiren "Zakkumun Kökü"nde sanatçı, hem öznel şiddetin sıradanlığı hem de nesnel (yasal, sistematik, teknolojik ve iktidari) şiddetin kontrol edilemez boyutlardaki normalliğini; tarih, arkeoloji, kartografi, biyoloji, jeoloji ve kolonyalizmin içinden geçerek kurguluyor.

Suyun, toprağın, havanın ve insan zihninin çeşitli teknolojik katkılarla zehirle dolduğu bir zamanda Zakkum veya Zıkkım bugünkü dünya imgesi içine oturan masum bir canlı formu olarak bütün kötülüklere inat, çiçekler açmaya devam ederek laneti tersine çeviriyor. 

Mehmet Ali Boran hakkında

Sanatçı. 1981, Mardin/Kızıltepe doğumlu. 2007'de Sakarya Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik Bölümü'nü bitirdi. Video, fotoğraf ve enstalasyon, performans, video-roman gibi malzeme ve medyalarla sanatsal bir üretim gerçekleştiriyor. İlk dönem çalışmalarında kalabalıklar üzerine anlatılar sergileyen sanatçı, kimlik ve aidiyet meseleleri bağlamında kitlelerin iktidar karşısındaki fiziksel/psikolojik reflekslerini ortaya koydu.

Sanatsal üretiminin ilerleyen zamanlarında militarizm, mültecilik ve bellek meselelerine paralel olarak, ekolojik anlatıları irdelemeye başladı. Yaşadığı yerin ve etrafının yüzey alanlarında yeni dönem güvenlik sistemlerini konumlanma biçimini mercek altına aldı. Ulusal ve uluslararası birçok sergide yer aldı. Çalışmaları başta Londra, Helsinki, Paris, Stuutgart, Viyana gibi şehirlerde gösterildi. Mişar art Çağdaş Sanat Konuşmaları'nın kurucularından.

(AÖ)