Çoban Amcam / Apê Mın Î Şıvan

*Fotoğraf galerisi için tıklayın.

Xeyri atölyenin en küçük katılımcılarından biriydi. Şehrin yakınındaki  Aydınkonak köyünde oldukça büyük ailesiyle yaşıyor.

Bize anlatmak için seçtiği konunun başlığı "Çoban Amcam"dı. Xeyri'nin aynı zamanda kahramanı olan amcası Şükrü 40 yaşında, 5 çocuk babası ve hiç okula gitmemiş.

Çoban amca akşam saatlerinde evden çıkarak otlakta yayılan hayvanların başına gidiyor ve nöbeti oğlundan devralıyor. Sabahın ilk saatlerine kadar arazide kalıyor, daha sonra oğlu Xebat gelerek çoban nöbetine devam ediyor.

Xeyri'nin 10 yaşından beri çobanlık yapan amcası, oğluna hayvanlar konusunda bildiklerini sabırla aktarıyor. 17 yaşındaki Xebat ile babası hayvanların bakım ve beslenmesinden sorumlu. Zaman zaman kontrollerini yaparak bir hastalıkları olup olmadığını anlamaya çalışıyorlar.

Atölye çalışmasının başlangıcında Xeyri'ye sadece kendisinin kullanacağı bir makine verilemedi, arkadaşlarıyla nöbetleşe kullandıkları kamerayla iki ay boyunca çekimlere çıktı. Defalarca Xebat'ı izleyerek hayvanların peşinde dolaştı. Bir kez de amcasıyla birlikte gece araziye gitti. Ancak babası bu durumdan pek hoşlanmadı ve eksik kalan gece çekimlerini tamamlaması için bir kez daha gitmesine izin vermedi.

Çekimler sürerken Xeyri zaman zaman okulu terkederek amcası gibi yaşamak istediğini ifade etti. Bu isteğin sebeplerinden biri hayvanları çok sevmesiydi ama asıl amcasının özgürce kırlarda yaşamasına özeniyordu. Babası ve ailenin diğer erkekleri inşaatlarda ya da düşük ücretle mesaili işlerde çalışırken amcasının doğayla iç içe olması onu cezbediyordu.

Xeyri'nin çektiği fotoğraflardan yapılan seçki, çoban amcanın hikayesiyle birlikte fotoğrafçının ona bakışını yansıtıyor. (Xeyrî Mahmut Çetinkaya 11 yaşında)

Apê Mın Î Şıvan

Xeyrî yek ji biçûktirîn beşdarên atolyeyê bû. Li nêzîkî bajêr, li gundê Aydinkonakê digel malbata xwe ya mezin dijî.

Sermijara ku ji bo ji me re vebêje hilbijartiye, "Apê min î şivan" bû. Lehengê Xeyrî, ku her wisa apê wî ye, Şukrî yê 40 salî ye, bavê 5 zarokan e û qet neçûye dibistanê.

Apê şivan, êvaran ji mal derdikeve û diçe ber sewalên ku li çêrê belav bûne, dorê ji kurê xwe distîne. Ew şijavê şevder e. Heta roj hilê li derve dimîne. Dûre kurê wî Xebat tê û dorê ji bavê xwe distîne.

Apê Xeyrî ku ji 10 salî ve şivaniyê dike, bi sebir ji kurê xwe re behsa şivaniyê dike, tecrûbeyên xwe hînî wî dike. Xebatê 17 salî deigel bavê xwe berpirsiyarê xwedîkirin û lênerîna sewalan e. Car caran wan saxtî dike, hela bê nexweşiyek heye an na.

Di dema destpêka xebata atolyeyê de, wênekêşek ku tenê Xeyrî bi kar bîne tunebû. Bi hevalên xwe re wênekêş dor bi dor bi kar anî. Bi vî rengî du mehan dom kir. Bi caran da pê Xebat û sewalan. Carekê jî bi apê xwe şevder ma. Lê bavê wî qet ji vê rewşê ne razî bû û nehişt carek din here şevderê, ji bo temamkirina dîmenên şevê.

Hîn ku kişandina dîmenan berdewam dikir, Xeyrî car caran neçû dibistanê û dibistand terikand û anî ziman ku ew jî wekî apê xwe dixwaze bijî. Yek ji sedema vê daxwaza wî jî, hezkirina wî ya heywanan bû. Lê gera apê wî ya azad a li pesarê kêfa wî dianî. Bavê wî û mêrên din ên malbatê di karên çêkirina avahiyan de dixebitîn ku hatina wan karan hindik bû. Ji ber vê jî jiyana apê wî ya digel xwezayê bêhtir ew dikişand.

Bijareyên wêneyên xeyrî kişandine, digel çîroka apê wî, nêrîna wênekêş a li wî jî nîşan dide. (Xeyrî Mahmut Çetinkaya 11 salî)

* Anadolu Kültür'ün 2002'den beri kültür ve sanatın sivil alanların oluşmasına destek sağlayacağına ve çatışmalı ortamlarda barışa katkı sunacağına inanarak Anadolu'da çalışmalar yürütüyor. Açık Toplum Vakfı ve Chrest Foundation'ın da destek verdiği "Fotoğrafla Hatırlamak: Çocuk ve Gençlerle Fotoğraf Atölyeleri" projesi onlardan biri.

59 genç fotoğrafçı üç ay süren atölyeleri boyunca kendi yaşadıkları yerleri ve kendi hikayelerini fotoğraf aracılığıyla anlattı. Şırnak, Batman, Van, Mardin ve Yüksekova'dan 2011 yılına dair birer belge olan bu çalışmalar, Türkçe ve Kürtçe olarak hazırlanan kitap Anadolu Kültür tarafından yayınlandı. Bu başarılı projede üretilen fotohikayeleri, bianet'ten dizi olarak bu linkten izleyebilirsiniz.