Arkadaşlıktan evrilen ilişkiler ne kadar sağlıklı?
Fotoğraf, How I Met Your Mother dizisinden.
Hiç içinde bulunduğunuz arkadaşlık ilişkisinde birdenbire karşınızdaki insana romantik hisler besliyor olabileceğinizi fark ettiniz mi? Onun yanında kalp atışlarınız hızlanıyor olabilir mi? Onunla buluşacağınız zaman kendinize daha çok özen gösteriyor olabilir misiniz? Ya da sadece bir fikir olarak “Ne çok uyuşuyoruz, neden bizden bir çift olmasın ki?” dediğiniz oluyor mu? Bazen karşımızdaki insanla olan ilişkimiz yeni paylaşımlarla güçlendikçe ve karşılıklı olarak birbirimizi daha iyi tanıdıkça taraflar birbirlerinden etkilenmeye başlayabiliyor ve aradaki ilişki romantik bir hal alabiliyor.
Bu durum kimi zaman karşılıklı kimi zamansa karşılıksız duygular içerse de arkadaşlıktan beslenen bağ sonucu açık iletişim kurulabiliyor. Örneğin, taraflardan birinin duygulara sahip olup diğeri hiçbir şey hissetmediği durumlarda romantik hisler beslemeyen kişi de arkadaşlıklarını gözden geçirip karşısındaki kişi hakkındaki fikirlerini tekrar değerlendirebiliyor. Bu da arkadaşlığın romantik bir ilişkiye evrilmesini sağlayabiliyor.
Peki, arkadaşlıktan evrilen romantik ilişkiler ne kadar normal ve sağlıklı?
Bu konuda kısıtlı sayıda araştırma mevcut olsa da arkadaşlıktan evrilen romantik ilişkiler hakkındaki çalışmalar bize bu durumun olumlu sonuçlanabileceğini gösteriyor.
Yapılan bir araştırmada, katılımcılardan potansiyel bir romantik partner bulmanın en iyi yolunu seçmeleri istendiğinde katılımcıların yüzde 47’si arkadaşlıktan romantik ilişkiye evrilen ilişkileri tercih ediyor. Diğer ideal potansiyel partner bulma yollarına bakıldığında ise katılımcıların yüzde 18’inin ortak arkadaşlar aracılığıyla partner bulmayı, yüzde 18’ininse potansiyel partnerleriyle okulda tanışmayı tercih ettiği görülüyor. Aynı araştırma, insanların kör randevuya (blind date) gitmekte çok da istekli olmadığını gözler önüne seriyor. Sosyal medya veya online randevu sitelerinden romantik partner bulmak en az tercih edilen seçenek oluyor. Bu noktada bireylerin daha çok tanıyıp güvendikleri insanlarla beraber olmaya yatkın olabilecekleri görülüyor.
Başka bir araştırma, katılımcıların yüzde 68’inin romantik bir ilişkiye başlamadan önce arkadaş olduklarını gösteriyor. Bu durumun hem heteroseksüel hem de homoseksüel ilişkilerde geçerli olduğu görülüyor.
Birçok insanın arkadaşlıktan doğacak bir romantik ilişkiye olumlu yaklaştığını görüyoruz. Peki, bu şekilde başlayan romantik ilişkilerin ortak özellikleri neler?
Romantik bir ilişki söz konusu olduğunda beklentiler, hayat planları ve kişilerin ihtiyaçlarının karşılanıp karşılanmadığı gibi unsurlar ilişki memnuniyetinde önemli rol oynuyor. Bunun yanı sıra, ilişki kalitesinin partnerlerin birbirlerini ne kadar iyi arkadaşlar olarak görebildikleriyle de yakından ilgisi olduğu görülüyor. Halihazırda var olan bir arkadaşlığın, sağlıklı ve uzun süreli bir bağ kurmak üzerinde olumlu bir etkisi olabileceği düşünülüyor. İlginç bir diğer bulgu ise bir ilişki içerisinde arkadaşlığı cinsel tatminin önüne koyan partnerlerin cinsel memnuniyetlerinin daha yüksek olduğunu gösteriyor.
Arkadaşlıktan evrilen romantik ilişkilerin olumlu tarafları olduğunu görüyoruz. Peki, romantik bir ilişkiye başlayan arkadaşlar bu konuda hiç mi zorlanmıyorlar?
Arkadaşlıktan evrilen romantik ilişkiler daha çok duygusal bağ, anlayış ve güven hislerini içerirken tutku odaklı ilişkilerde romantik hisler daha yoğun yaşanabiliyor. Özellikle arkadaşlıktan evrilen bir romantik ilişki yaşayan kadınların erkeklere kıyasla daha az cinsel çekim hissettiği görülüyor. Yine de bu tür ilişkilerde halihazırda kurulmuş arkadaşlık bağının üzerine tutkuyu eklemek atılması mümkün bir adım olarak görülüyor. Öte yandan, bir partide tanışıp çekici bulduğunuz biriyle romantik ilişki başlatmaya çalışırken hem birbirinizi tanımanız zaman alabiliyor hem de ilişkiye giden adımları atmak daha çok emek isteyebiliyor veya olumsuz sonuçlanabiliyor. Bu sebeple arkadaşlıktan evrilen romantik ilişkiler, bir geçmişe sahip olmanın avantajıyla daha uzun sürebiliyor.
Duygusal bağ olmaksızın cinsel ilişkiye girilen ilişkilerdeki insanların romantik ilişkiye başlamalarının da mümkün olduğu görülüyor. Bağ kurmak istemeyen ve birbirlerini kıskanmayacaklarına söz veren, sadece cinsel yakınlık kuran bu insanlar bazen sözlerini tutamayıp birbirlerine romantik hisler beslemeye başlayabiliyorlar. Böyle durumlarda tutku odaklı bir ilişkiden romantik bir ilişkiye geçmek zor olabiliyor. Bu ilişkilerde görülen yoğun tutkunun arkadaşlıktan bağımsızlığı, ilişkileri geçici ve kırılgan kılabildiği için bu çiftlerin iletişimsel yakınlıklarını ve birbirlerine ve ilişkiye olan bağlılıklarını artırmak için ekstra çaba göstermeleri gerekiyor.
Sonuç olarak, var olan bir arkadaşlık ilişkisinin romantik bir ilişkiye dönüşmesi tarafların değerleri birbiriyle uyuştuğunda ve ilişkiye romantik hisler ve tutku eklenebildiğinde sağlıklı oluyor. Üstelik bu durum uzun bir ilişkiyi de beraberinde getirebiliyor. Fakat romantik bir ilişkiye başlamanın tek yolunun arkadaşlıktan geçmediğini hatırlamakta fayda var. Arkadaşlık ilişkisine romantik hisler kazandırmak mümkün olduğu gibi romantik hisler beslenen partnerle güçlü bir arkadaşlık bağı inşa etmek de mümkün oluyor.
Kaynaklar
[1] Sprecher, S., Wenzel, A., & Harvey, J. (2008). Handbook of Relationship Initiation (1st ed.). Psychology Press.
[2] DiDonato, T. (2022). This Is How Friendship Turns Into Romance. [online] Psychology Today. Retrieved From https://www.psychologytoday.com/us/blog/meet-catch-and-keep/201512/is-how-friendship-turns-romance
[3] Travers, M. (2021). How Often Friends Become Lovers. Psychology Today. Retrieved From https://www.psychologytoday.com/us/blog/social-instincts/202108/how-often-friends-become-lovers
[4] Emamzadeh, A. (2022). How, and How Often, Friendship Turns into Love. Psychology Today. Retrieved From https://www.psychologytoday.com/us/blog/finding-new-home/202202/how-and-how-often-friendship-turns-love
Yazı ilk olarak Yakın İlişkiler internet sitesinde, Gülcü Gürel imzasıyla, “Arkadaştan Romantik Partner Olur Mu?” başlığıyla yayınlandı.
(GG/AS)