Selanik'ten Ülkü Oktay'in Filmine Ödül

54.Selanik Film Festivali'nin Agora Industry bölümünde görücüye çıkan Ülkü Oktay'ın Kendi Aramızda (A History of Women) adlı filmi 7 bin Avroluk destek ödülünü kazandı.

9 Kasım Cumartesi gecesi tarihi Olympion sinemasında yapılan festivalin kapanış töreninde sonuçlar açıklandıktan sonra uluslararası yarışmada jüri başkanı olan Yunanistan asıllı Alexander Payne'in Nebraska adlı son yapıtı gösterildi.

Kuzey Ege'nin kültür başkentine 1-10 Kasım tarihleri arasında hareketlilik kazandıran sinema şöleninin yanı sıra Cumartesi günü Halkidhiki yarımadasında altın arama çalışmalarına yönelik binlerce protestocunun katıldığı yürüyüş damgasını vurdu.

Şefkatli kent Selanik

Yıllardır birer tabu olarak üstü örtülen ve unutturulmaya çalışılan Selanik'in Osmanlı ve Yahudi geçmişi şehrin açık fikirli Belediye Başkanı Yannis Boutaris'in katkılarıyla parlayan yeni imajının cilası oldu. Dünyanın çeşitli ülkelerinden sinema etkinliğine katılan konuklar için misafirperver festival ekibince düzenlenen gayet ilginç turistik geziler de bunun kanıtıydı.

Nazilerle işbirliği yapıp şehir ahalisinin çoğunluğunu oluşturan Yahudiler’in adeta yok edilmesine sebep olan Yunanlılar hakkındaki itiraflar veya Osmanlılar’dan kalan cami ve hamamların şehrin katmanlı tarihindeki yeri konusundaki takdir artık yüksek sesle ifade edilebiliyor.

Bölgede yüzyıllar içinde zenginleşen ortak kültürün inkâr edilemez birikimi sekteye uğramış olmakla birlikte artık Selanikliler’in gurur kaynağı (bu arada şehrin her geçen gün artan sayıdaki Türkiyeli ziyaretçileri iki ülke halkının ne kadar yakınlaştığının kanıtı). 

Festival konuklarına gezdirilen yerler arasında Büyük İskender'in babası Makedonya Kralı II. Filip'in olduğuna inanılan Vergina'daki tümülüs mezar kompleksi de önemli bir yer tuttu. Çok da eski olmayan bir geçmişte Selanik'e yakın bir mıntıkada keşfedilen ve sergilenme biçimi arkeoloji dünyasının medarı iftiharı olan buluntular çarpıcıydı. Göz alıcı altın objeler ve pırıl pırıl taçlar bir yana, bulundukları tepenin altında aynen muhafaza edilen mezarların karşısında, karanlık ve sessizliğin yardımıyla olsa gerek insan Hades'le adeta iletişime geçiyor.

Selanik Körfezinin doğusunda Darıca mübadillerinin yerleştirildiği tepelerdeki Gerovassiliou bağları da bölgede üst seviyelere taşınan şarapçılığın dünya klasmanlarındaki haklı iddiasını teyit ediyordu, darısı başımıza…  

Diren Halkidhiki

Festivalin açılışına katılarak Selanik'i şereflendiren Jim Jarmush'un beyanatları etkinliğin ciddi ve siyasi kimliğini pekiştirmişti.

Bağımsız sinema söyleminin artık sorgulanması gerektiğini ve günümüzde bir pazarlama aracı olarak fazlasıyla sömürüldüğünü ifade eden olgun yönetmen yıllar içinde edindiği en büyük kazanımın farkındalık olduğunu da itiraf etti. Müzisyenliği dışında şiirsel özellikleriyle de tanınan alçakgönüllü sanatçı en korkutucu faşizmin günümüzde tehlikeli boyutlara ulaşan kripto faşizm olduğunu belirtmeden de edemedi.

Bu faşizm türü aslında Selanik'lilerin gayet iyi bildiği bir dinamik. Şehrin yıllar boyunca sağcılar tarafından karanlık politikalarla yönetilmesi sonucunda demokratik ilkeler yok sayılmış, hür düşünce baskı altında tutulduğu gibi sinsi politikaların kurbanları nedense hep muhalifler ve solcular olmuştu.

54.Selanik Film Festivali'nin kapanış törenine geç kalmış olsa da konuşması hararetle alkışlanan Belediye Başkanı Boutaris dünyayı saran vahşi kapitalizme ve AB'nin kemer sıkma politikalarına ne kadar direnebilir bilemeyiz ama Halkidhiki halkının altın arama şirketlerine pabuç bırakmayacağı kesin; ne de olsa Selanik'in yanı başındaki yarımadanın doğal zenginlikleri ve ahalisinin sağlığı tehlike altında.

Geçtiğimiz dönemlerde Kanada'dan ElDorado şirketinin bölgede ekolojk yanı tartışılır metotlarla altın çıkarmasına itiraz edenler çeşitli vesilelerle isyanlarını ifade etmişlerdi. Korkutma ve tehdit politikalarına maruz kalmalarının bölge halkını yıldırmadığını, hatta kararlılıklarını perçinlediğini söyleyebilirim.

Festivalin son günü şehrin merkezi adeta işgal edildi, Selanik'in arterlerinden Tsimiski Caddesi uzun süre trafiğe kapatıldı. On bin civarında olduğu ifade edilen protestocular çeşitli görüşlerin örgütlü temsilcileri olarak öfkelerini asilce ifade ettiler. S.O.S. Halkidhiki ve Maden Aramalarına HAYIR (OXI) dövizleri çoğunluktaydı; çeşitli sloganlar atıldı, neşeyle şarkılar söylendi, kortej kilometrelerce uzadı.

Her yaştan ve kesimden insanın katıldığı gösteriye herhangi bir polis müdahalesi olmadığı gibi ortalıkta üniformalı güvenlik kuvvetlerinin esamesi okunmuyordu.

Bu durum son yıllarda fazla mesai yapmak zorunda kalan Yunanistan polisinin yorgunluğundan mı, yoksa maaşlarının ödenmesindeki gecikmelerden mi bilemem ama manzara gerçek demokrasilerde özlenen ifade özgürlüğünün medeni bir resmi geçidi kıvamındaydı.

Yürüyüş gezegendeki haksızlıklara karşı ayaklanan ve direnişlerini sürdüren tüm insanların birleşerek yollarına devam edeceğine dair kesin bir işaret...