Selanik Belgesel Festivalinin ödülleri

10 - 20 Mart 2022 tarihleri arasında gerçekleşmiş olan Selanik Belgesel Festivalinde ödüller 20 Mart Pazar gecesi yapılan kapanış töreniyle sahiplerine teslim edildi.

Uluslararası yarışmada Altın İskender Ödülü Ukrayna'daki bir çeşit yetimhanede yaşayan çocuklara odaklanmış olan "A House Made of Splinters" adlı belgesele verildi. Danimarka-Finlandiya-İsveç-Ukrayna ortak yapımı filmin yönetmeni Simon Lereng Wilmont savaşın gölgesindeki coğrafyada çocukların asgari ölçüde tesir altında kalabilmesi için ellerinden geleni yapan cesur sosyal çalışmacılara dikkat çekiyor. Film festivalde görev alan FIPRESCI jürisinin de ödülüne layık görüldü.

Erişkinlerin yarattığı dehşet verici dünyada çocuklara hak ettikleri ihtimamı göstermenin önemine dikkat çeken jüri, Altın İskender'li filmin Jüri Özel Ödülüne layık görülen "Young Plato" belgeseliyle beraber görülmesi gerektiğini ifade ettiler. Birleşik Krallık-İrlanda-Fransa-Belçika ortak yapımı filmin yönetmenleri Declan McGrath ile Neasa Ní Chianáin Belfast'ın fakir bir mahallesinde zor şartlarda büyümekte olan çocuklara eğiliyor. Okul müdürü Kevin McArevey bilhassa savaş ve şiddetin etrafında yaratılmış mitolojinin felsefeyle nasıl bertaraf edilebileceğini ispatlıyor. Jüri filmde, gelecek nesillerle ilgili olarak ümitli olabileceğimizi ve dünyayı daha iyi bir yer haline getirme kapasitesinin mevzubahis çocuklarda görülebildiğini belirtmiş.

Geleceğin sinemacıları

Mesleğe yeni başlamış genç yönetmenlerin yarıştığı bölümde festivalin müteveffa kurucusunun adını da taşıyan Altın İskender "Dimitri Eipides" ödülü "Golden Land" adlı filme verildi. Finlandiya ile Somali arasında kimlik bunalımı yaşamakta olan çocukların ön plana çıktığı filmde bir ailenin mücadelesine ve hayallerine dahil oluyoruz. Finlandiya-İsveç-Norveç ortak yapımı filmin yönetmeni Inka Achté gurbetçilerin memleketlerine dönüşlerinde yaşadıkları ikilemleri zarafetle aktarıyor.

Aynı yarışmada Jüri Özel Ödülü, Filistinli çılgın şoförlerin İsrail'e kaçak yollardan işçi sokmalarına heyecanla bizi dahil eden "The Devil's Drivers" filmine layık görüldü. Katar-Fransa-Lübnan-Almanya ortak yapımı filmin yönetmenleri Daniel Carsenty ile Mohammed Abugeth bizi El-Halil'in güneyindeki çorak topraklara sürükleyerek çoktan Apartheid rejimi haline gelmiş coğrafyada Filistinlilerin çaresizliğine ve İsrail güvenlik kuvvetlerinin acımasızlığına ayrıntılarıyla şahit olmamıza imkân tanıyor.

Son gelen haberlere göre, bilhassa COVID-19 krizi yüzünden İsrail'in duvar ve tel örme faaliyetinde bir yavaşlama, hatta durma, güvenlik önlemlerinde de bir azalma görülmesi istikbale ümitle bakmamızı sağlar mı?

Denizkızı ödülü

LGBTQI+ mevzulu belgesellere verilen Denizkızı (Mermaid) ödülü cinsel kimliğin akışkanlığına bırakılması gerektiğine dair "Gabi: Between Ages 8 and 13" adlı filme verildi. Engeli Broberg'in yönettiği İsveç-Norveç ortak yapımı filmde büyümekte olan filmin kahramanı Gabi'nin cinsel kimliğine yönelik keşfine zarafetle dahil ediliyoruz. Ailesinin desteği sayesinde, beş yıllık bir süreçte takip ettiğimiz Gabi'nin nispeten tutucu bir taşrada önyargıları, klişeleri ve tabuları yıkmasına hayran oluyoruz.

Bu yarışmanın jürisi Özel Mansiyonları daha önceki yazılarımda tanıtmış olduğum, cinsiyet değiştirmiş Ermeni halterci hakkında Inna Sahakyan ile Paul Cohen'in yönettiği "Mel"e ve Lübnanlı kadınlardan müteşekkil trash-metal grubuna eğilen, Rita Baghdadi'nin yönettiği "Sirens" belgeseline layık gördü.

Belgesellere komşuda saygı

Komşu Yunanistan'ın resmî medya kanalı ERT ödüllerinden biri, bilek güreşi en başta olmak üzere kas geliştirici bilumum faaliyetler yürütürken gördüğümüz Panayotis hakkındaki "Arm Wrestler" filmine verildi. Yunanistan yapımı filmin yönetmeni Yorgos Goussis Atina'dan taşraya taşınmış Panayotis'in sıkıntılarına seyirciyi başarıyla dahil ederken tekrar başkente dönüşünde sıkıntılarından bir türlü kurtulamadığına da bizi kesinlikle ikna ediyor. Yoksa en büyük sıkıntısı ve rakibi, varlığını mütemadiyen baskı altında tutan kaslı erkek bedeni mitolojisinin altında yatan bilumum unsurlar mıdır?

Film FIPRESCI jürisinin Yunanistan yapımları arasında en iyi film ödülüne, ayrıca Gençlik Jürisinin ödülüne de layık görüldü.

24.Selanik Belgesel Festivalinde sinema ve televizyon dünyasındaki kadınlara verilen WIFT GR ödülü babası hakkındaki büyük bir sırla yüzleşmek zorunda kalmış yönetmen Uli Decker'e verildi. Almanya yapımı "Anima - Die Kleider meines Vaters" filminde Uli babasının kendisinden hayatı boyunca ihtimamla gizlediği ikinci kimliğinin şokunu atlatmaya çalışıyor. Babasına, ailesine, içinde büyüdüğü topluma bakışı ister istemez değişiyor, çocukluğundan beri yaşadığı Bavyera bölgesinin daima yıkmaya odaklandığı klişelerinin tam anlamıyla yerle bir olduğunu görüyor.

Uli'nin annesi bir ailenin ve fertlerinin sağlıklı olabilmesi için sır tutmanın kesinlikle zararlı olduğunu belirtirken, nesilden nesle tesir edebilecek böylesine dinamiklerin tez zamanda açığa çıkarılmasında fayda olduğunu ifade ediyor.

24. Selanik Belgesel Festivali kapsamında her sene verilen Uluslararası Af Örgütü ödülü, daha önceki IDFA yazılarımın birinde tanıtmış olduğum, Putin'in Rusya'sında medya mensubu olmanın zorluklarını gözümüze sokmuş, Vera Krichevskaya'nın yönettiği "F@ck this Job" adlı belgesele layık görüldü.

Çin baskısı

Yunanistan Parlamentosu'nun "İnsanlık Değerleri" ödülü Çin'deki baskıyı tekrar ön plana çıkaran "Eternal Spring" filmine layık görüldü. Kanada yapımı filmle yönetmen Jason Loftus otoriter bir rejimde düşünce ve ifade özgürlüğüne sahip olabilmenin ne kadar zor olduğunu bize bir kez daha iliklerimizde hissettiriyor. Her türlü direniş şiddetle bastırılırken iktidarın söylemlerinden farklı söylemler anında susturulmaya çalışılıyor.

Devletin kurbanlarından meşhur çizer Daxiong'un çizimlerinden esinlenmiş animasyonlar filme başarıyla yedirilmiş.
Çarpıcı belgeselle, bedeli ne olursa olsun siyaset ve din hakkında kendini serbestçe ifade etmenin mutlak gerekliliği tesirli bir dil aracılığıyla seyirciye hatırlatılmış oluyor.

Fisher birasının keyifli sponsorluğunda sunulan seyirci ödüllerinden, uzun metrajlı uluslararası yapımlar klasmanındaki seyirci ödülünün galibi de "Eternal Spring" filminin ta kendisi.

Festivalin ödülleri hakkında teferruatlı malumata buradan ulaşabilirsiniz.

(MT/AÖ)