Medyada sağlıkla ilgili konular aslında hiç de az değil. Yakında bu anlamda bir araştırma yapmadım, yapılanları da okumadım. Daha önceki bilgilerimden yüzde 6-10 arasında bir orana sahip olduğunu anımsıyorum.
Sağlık alanında kamuoyuna sunulanların içinde iki temel başlığı görmek olası. Birincisi sağlıkla ilgili "somut olaylar ve yaşananlar". Bunların içinde çeşitli hastalıklar ve sağlık kurumlarıyla ilgili haberler yer alıyor.
İkinci grup ise "bilgilendirme" temelli sunumlar, yayınlar. Bunların içinde ise çoğu zaman şişmanlık ve beslenme, estetik ve güzellik, kalp ve hipertansiyon, depresyon ve cinsel sorunlarla, yeni ve pahalı tedavi yöntemleri ve bunları yapan kurumlar gibi "popüler" ve "satan ya da sattıran" konular var.
Kuşkusuz yayın organları onların alıcısına uygun yayınlar yapmaktadır. Dolayısıyla bu seçimler aslında "alıcı"nın taleplerine odaklanarak gerçekleştirilmektedir.
* * *
Yine yayınlara bakıldığında, hem tıbbi, hem de gazetecilik açısından çeşitli yanlışları, eksikleri ve aslında olmaması gereken yönlendirmeleri görmek de olası.
Ama asıl önemli olan bu "seçim"in dayandığı bakış açısıdır. Herkes gibi gazetecinin, gazete sahibinin dünyaya, olaylara baktığı bir "taraf" vardır. Yayınlarını ve sunduklarını bu taraftan bakarak yapacaktır.
Yine de bir "propaganda yayını"yla bir gazete ya da kamuoyunun bütününe yönelen bir yayının temelde bazı farklılıkları olmalıdır.
Yayın organlarının "doğruları ve gerçekleri" sunma görevleri de vardır. "Doğrular ve gerçekler" hem sunduklarının içinde temeli oluşturmalı, hem de yaşamın içindeki "doğrular ve gerçekler" göz ardı edilmemelidir.
* * *
Yıllarca "sağlık alanının" her tarafıyla olabilecek en geniş boyutuyla ilgilenen bir insan olarak bu sunulanlara baktığımda hep aklıma gelen soruyu bir kez daha buradan soracağım.
Dahası sorunun yanıtı için bazı seçenekleri bir kez de burada sıralayarak hem gazetecilere hem de sağlıkçılara bir başka bakış sunmaya çalışacağım.
Yapılan yayınlarda acaba şu konular da neden yer almaz?
- Sağlık hizmetleri sunumundaki eşitsizlikler, koruyucu ve önleyici sağlık hizmetleri ve bunların uygulamaları,
- Temel sağlık hizmetlerine erişim ve ondan yararlanma,
- Üreme sağlığı, ana ve çocuk sağlığı ve bu konudaki farklılıklar ve temel bilgiler,
- Yoksulluk, açlık ya da yeterli ve dengeli beslenme ve açlıkla ilgili sorunlar,
- Sık görülen ve yöresel bulaşıcı hastalıklar, önlenmesi, tanı ve tedavisi,
- Gelir eşitsizliğine bağlı sağlık sorunları ve çözümleri, zor durumda bulunan çeşitli grup ve kesimlerin sağlık hizmetlerine erişimi ve bu alandaki ayrımcılık.
- Küresel ısınma ve iklim değişiklikleri ve çevre kirliliğinin yarattığı sağlık sorunları ve çözümleri,
- Sağlık çalışanlarının eğitimi ve istihdamı ile çalışma koşulları ve sorunları,
- Toplumdaki temel sağlık sorunlarına ilişkin eğitim verilmesi ve bilgiye erişim.
İlk aklıma gelen başlıklar bunlar. Daha da artırılabilir kuşkusuz. Bu sorunlar herkesçe yaşanmasa da, bu ülkenin sorunlarıdır ve gerekli bilgiler topluma sunulmalıdır. Bu konular yararsız, gereksiz, anlamsız değildir. Yeterli bilgi ve bu konuları anlatacak konuşacak bilgilerini paylaşacak insanlar da vardır. Bunların yayınlarda yer alması için sanırım "habercilerin ve onlara kaynaklık eden sağlıkçıların" bu konularda eğitilmeleri gerekiyor. (MS/TK)
