Suriye’de 6 Mart’ta başlayan ve günlerce süren katliamlarda, Alevilerin yaşadığı onlarca mahalle ve köy hedef alındı. Akdeniz kıyısında yer alan ve “sahil bölgesi” olarak bilinen Lazkiye ve Tartus vilayetleri ile Hama ve Humus’un batı kırsalındaki yerleşimler bu saldırılara maruz kaldı.
Bu katliamların hedefi olan binlerce sivilden biri de Tartus vilayetine bağlı Baniyas ilçesinin El-Kusur Mahallesi’nde yaşayan Es-Subuh ailesiydi. Anne Ruba (48) ve baba Bessam (55), oğulları Haydar (21) ve Vard (16) ile birlikte katledildiler. Ruba ve Bessam doktor, Haydar da tıp fakültesinde eğitim görüyordu. Vard ise lise öğrencisiydi.
Aileden, yaşadıkları dehşeti anlatabilecek tek bir kişi bile sağ kurtulamadı. Ancak son ana kadar telefonla iletişim kurdukları ve ardından cesetlerini bulan akrabaları, yaşananları bianet’e anlattı.
Suriye’de Alevilere yönelik saldırılar
Alevilere karşı cihat çağrıları
6 Mart sabahı, Es-Subuh ailesi de tüm Suriyeliler gibi haberlerden emniyet güçlerine yönelik pusular kurulduğunu ve 20 emniyet görevlisinin öldürüldüğünü öğrendi.
Gün içinde artan gerginliği endişeyle takip ediyorlardı. Şam’daki yeni yönetim, emniyet güçlerine yönelik saldırıların, “rejim kalıntıları” tarafından gerçekleştirildiğini açıkladı. “Rejim kalıntıları” olarak adlandırılan bu grupların, devrik Esad rejimine bağlı ve daha önce silah bırakmayı reddeden unsurlar olduğu, sahil bölgesindeki dağlarda saklandıkları belirtildi.
Savunma Bakanlığı, “en büyük askeri ve güvenlik operasyonunu” başlattığını duyurdu. Binlerce asker, ağır silah ve zırhlı araçlarla sahil bölgesine gönderildi. Aynı zamanda bölgeyle bitişik vilayetlerde camilerden, Alevilere karşı cihat çağrıları yapıldı. Bunun ardından Hama, Humus, İdlib ve Halep sokaklarını on binlerce sivil doldurdu. Mezhepçi sloganlar ve cihat çağrıları atan kalabalıkların arasından binlerce silahlı kişi sahil bölgesine yöneldi.
SAHİL KATLİAMININ TANIKLARI ANLATIYOR
Lazkiyeli Zeynep: Sadece güvenlik ve huzur içinde yaşamak istiyoruz
“Adeta bir savaş ortamı”
Es-Subuh ailesi tüm bu gelişmeleri sosyal medya üzerinden takip ediyordu. Endişeleri her geçen saat artıyordu. Akşam saatlerinde silah sesleri evlerine kadar yaklaşmıştı. Anne Ruba, kardeşlerine yazdı: “İnanılmaz yoğun silah sesi var, her an bize ulaşabilirler.”
Gece saat 02.00’ye geldiğinde oturdukları sokak, zırhlı araçlar ve silahlı gruplarla dolmuştu. Sabah saat 06.00’ya kadar ailesiyle iletişim halinde kalan Ruba, keskin nişancıların etraftaki evlerin çatılarına yerleştiğini ve silah seslerinin çok yoğun, kesintisiz bir şekilde devam ettiğini aktardı: “Adeta bir savaş ortamı gibi.”
Adının gizli tutulmasını isteyen bir akrabası yaşananları şöyle anlattı:
“O gece hiç uyuyamadılar. Silah sesleri o kadar yakındı ki, her an evin içine girecekler gibi hissediyorlardı. Çok korkuyorlardı. ‘Sokaktaki silahlı kişilerin kim olduklarını anlayabildiniz mi?’ diye sordum. Ruba, emniyet güçlerinden olup olmadıklarını anlayamadıklarını, bazı kişilerin askeri, bazılarının sivil kıyafetli olduğunu söyledi.”
Aynı akraba, daha sonra silahlı grupların en radikal ve selefi unsurlar olduğunu, özellikle HTŞ bağlantılı kişilerin bölgeye geldiğini ve El-Kusur Mahallesi’nde büyük bir dehşet yarattıklarını öğrendiklerini aktardı.
Es-Subuh ailesinin evi basılıyor
7 Mart Cuma sabahı saat 09.00 civarında, Ruba tekrar ailesini aradı. “Eve silahlı bir grup geldi. Başlarında Suriyeli biri var, diğerleri yabancı uyruklu,” dedi.
Ruba, gelenlere kendisini ve eşini tanıttı. Her ikisi de doktordu. Ruba ve Bessam, Esad yönetimi döneminde Beyda Katliamı (2013) gibi çeşitli saldırılara sahne olan Baniyas’ta, 2015-2016 yıllarında yürütülen barışma ve sivil uzlaşı süreçlerinde aktif rol almışlardı. Hatta Bessam, tutuklanan bazı muhalif yurttaşların serbest bırakılmasına yardımcı olmuştu. Çevrelerinde tanınan ve saygı duyulan insanlardı. Ancak tüm bu geçmiş, hayatlarını kurtarmaya yetmedi.
Silahlı grup, evde terör estirdi. Eşyaları altüst etti, duvardaki aynayı vurdu, Ruba’nın arabasını kullanılamaz hale getirdi. Sonrasında evden ayrıldılar.
Apartmandaki birçok komşu erken saatlerde kaçmıştı. Es-Subuh ailesi başlangıçta gerek duymadı, ancak ilerleyen saatlerde durum öyle kötüleşti ki, artık kaçma şansları kalmamıştı. Keskin nişancılar çatılardaydı, sokaklar silahlı gruplarla doluydu. Silah sesleri kesilmiyordu. Balkona çıktıklarında bile dışarıdaki silahlı kişiler “İçeri geçin!” diye bağırıyordu.
3 AYDA 7 BİN ALEVİNİN KATLEDİLDİĞİ İLERİ SÜRÜLDÜ
Suriye'deki Alevi katliamı AİHM önünde protesto edildi
Cesetler hastanenin çevresinde bulundu
Aynı gün öğlen 12.00’ye doğru akrabaları Ruba’ya tekrar yazdı. Bu sefer mesajlar okunmamıştı. Endişe içinde saat 15.00’e kadar aramaya ve yazmaya devam ettiler. Ama yine cevap veren olmadı. En sonunda, mahalleye yakın oturan bir akrabaları evlerine ulaşmayı başardı. Eve girdiğinde, Es-Subuh ailesinin ve komşu bir ailenin toplamda 8 ferdini kurşunlanmış halde, kanlar içinde buldu.
Sonradan anlaşıldı ki, komşuların evi roketle vurulmuş, bu nedenle Es-Subuh ailesine sığınmışlardı. 4 kişilik komşu aile ile birlikte Ruba, eşi Bessam ve 16 yaşındaki oğulları Vard salonda öldürülmüştü. 21 yaşındaki büyük oğulları Haydar’ın cesedi ise balkonda bulundu. Muhtemelen kaçmaya ya da saklanmaya çalışırken vurulmuştu. Evdeki tüm para ve altınlar da çalınmıştı.
Ailenin akrabası yaşadığı şoku şöyle anlattı: “Hiçbir şey yapamadan evden çıktım. 3-4 gün sonra, ortam biraz sakinleşince cesetleri almak için geri döndük. Ama cesetler evde yoktu.”
Kızılay’ın ya da Beyaz Miğferler’in cesetleri taşımış olabileceği düşüncesiyle Baniyas Hastanesi’ne gittiler. Hastane cesetlerle doluydu; kriyojenik soğutucular yetmediğinden bazı cesetler yerlere bırakılmıştı.
Es-Subuh ailesinin cesetleri ise hastanenin çevresine, açık alana dağınık şekilde bırakılmıştı ve bu alana yeni cenazeler gelmeye devam ediyordu. Akrabaları saatler süren arama sonucunda cesetleri buldu. Tartus’taki köylerinde defnetmek istediler ama izin verilmedi. Aile, Baniyas’ta bir mezarlığa defnedildi.
Halk, soruşturma komitesine güvenmiyor
Savunma Bakanlığı, 10 Mart Pazartesi günü sahil bölgesindeki askeri operasyonun sona erdiğini duyurdu. Geçici Cumhurbaşkanı Ahmet eş-Şara, sahil bölgesinde yaşanan ihlallerin faillerinin tespit edilip cezalandırılacağını söyledi ve bir soruşturma komitesi oluşturdu. Komitenin 14 Mart’ta başlayan çalışmasının, uzatma olmaması halinde 10 Nisan’da raporlanması bekleniyor.
Ancak komitenin Eş-Şara yönetimi tarafından kurulmuş olması, tanıklar arasında güven sorunu yaratıyor. Bölge halkına göre, katliamlarda Savunma Bakanlığı’na bağlı silahlı gruplar da yer aldı. Hükümet ise katliam gerçekleştiren grupları “kontrol dışı unsurlar” olarak tanımlıyor. Ancak askerlerin sosyal medyada paylaştıkları videolar, doğrudan katılımı ortaya koyuyor.
Binlerce aile hâlâ korkudan evlerine dönemedi; dağlarda ve kırsalda saklanmaya devam ediyorlar. Bağımsız kuruluşların ve uluslararası basının bölgeye girmesine izin verilmiyor. Toplu katliamların durduğu, ancak her gün mezhebe dayalı cinayetlerin devam ettiği bildiriliyor. Kadınlar da dahil olmak üzere sivillerin kaçırıldığına dair haberler gelmeye devam ediyor.
İNTİKAM CİNAYETLERİNİ KABUL ETTİ
Ahmet eş-Şara: "Adeletsizce kan dökülmesini veya cezasız kalmasını kabul etmeyeceğiz"
“Uluslararası bağımsız bir heyet bölgeye gelmeli”
İnsan Hakları ve İnsani Takip Komitesi, 23 Mart 2025’te yayımladığı raporda, sahil bölgesinde 25 ayrı katliamın gerçekleştiğini ve en az 2 bin 246 kişinin öldürüldüğünü duyurdu.
Öldürülenlerin büyük bir kısmının sivil Aleviler olduğu, aralarında çocuk, kadın, genç ve yaşlıların da bulunduğu belirtildi. Ayrıca sivilleri korumaya çalışırken farklı mezheplere mensup 42 kişinin de öldürüldüğü tespit edildi. Raporda, sayıların nihai olmadığı, belgeleme sürecinin devam ettiği vurgulandı. Tanıkların ifadesine göre çok sayıda ceset denize atıldı ya da toplu mezarlara gömüldü.
Sahil bölgesinde yaşananları “soykırım” olarak niteleyen komite, uluslararası bağımsız bir soruşturma heyetinin mutlaka bölgeye gelmesi gerektiğini, aksi takdirde gerçek ölü sayısının ve soykırımın boyutlarının tespit edilemeyeceğini ifade etti.
Raporda ayrıca evlerin, arabaların, iş yerlerinin ve çiftliklerin yağmalanıp yakıldığı, yüz binlerce insanın temel ihtiyaçlara erişemediği belirtildi.
(ANB/VC)
