"Roman Müziğinin Kraliçesi" Esma Redzepova arkasında 108 single, 20 albüm ve 6 film bırakarak 11 Aralık Pazar günü 73 yaşında hayata veda etti.
Dans ederken açlığı unutursunuz
Hiç karşılaşmadan, ellerine dokunup gözlerinin içine bakmadan da arkadaş olur ve seversiniz kimi insanları. Benim için öyle biriydi Esma Redzepova.
“Müzik fakirlerin tek lüksüdür, şarkı söylerken kötü düşüncelerden uzaklaşırsınız, dans ederken açlığı unutursunuz” sözlerini okuduğumda sımsıkı sarılmak istemiştim ona. 48 çocuğu evlat edindiği, kadın hakları ve ırkçılık karşıtı çalışmalarda yer aldığını öğrendiğimden beri de daha sık dinler olmuştum şarkılarını.
8 Ağustos 1943 tarihinde Makedonya’nın başkenti Üsküp’te çok kültürlü bir ailede dünyaya geldiği, ailenin geçimini sağlayan babasının hamallık, şarkıcılık, davulculuk, sirk göstericiliği ve ayakkabı boyacılığı gibi işler yaptığını yazan kaynaklarda, onun 1957 yılında Üsküp Radyosu’nun düzenlediği yarışmada 57 okulu geride bırakarak 9000 Yugoslav Dinarı tutarında bir ödül kazandığı, 30 ülkede 8.000’den fazla konser verdiği ve dünyadaki Romanların idolü haline geldiği bilgileri de yer alıyor.
Nazi Almanyasında katledilen 350 bin Çingene için duyulan acıyı anlatan ve 1971 yılında Londra'da yapılan 1. Dünya Çingeneleri Milli Kongresi'nde Çingenelerin milli marşı olarak kabul edilen Djelem Djelem ağıtını onun sesinden dinleyerek “güle güle” demek istiyorum bu olağanüstü kadına, yeryüzüne ektiği iyilik tohumlarına bütün kalbimle teşekkür ederek…
“Göçtüm uzun yıllar boyunca
Mutlu Romanlar bile gördüm hayatımda
Ey Roman nereden gelirsin çadırınla?
Ne ararsın mutluluğa giden bu yolda?
Ey Romanım, kardeşim
Büyük bir aileydik bir zamanlar
Kara lejyon yok etti onları
Tüm Romanlar gelin birleşelim
Bütün yollar bize açık, bütün yollar Romanların
Şimdi yükselmek, doğmak zamanı
Şimdi harekete geçersek, bizim zamanımız
Ey Romanım, kardeşim" (Gİ/NV)
Kimdir?1943’te Makedonya’nın başkenti Üsküp’te doğdu. Annesi bir Üsküp yakınındaki bir köyden Müslüman bir Romandı. Recepova'nın büyükannesi Iraklı bir Yahudi, büyükbabası ise Katolik bir Roman’dı. Yoksul bir ailesi vardı. Babası geçimlerini sağlamak için hamallık, şarkıcılık, davulculuk, sirk göstericiliği ve ayakkabı boyacılığı yapıyordu. 14 yaşında iken Üsküp Radyosu’nun düzenlediği okullar arası bir yetenek yarışmasında ödül kazandı. Bu yarışma onun için bir dönüm noktası oldu. O zamanlar Romanlar sadece kafelerde şarkı söyleyebiliyordu. Geleneksel Roman ve Makedon müziklerini seslendirdi. Televizyon ve radyoda Romanca söyleyen ilk kadın oldu. Belgrad Müzik Akademisi’nde iki yıl eğitim aldı. Ansambl Teodosievski’ye katılarak turnelere çıkmaya başladı. Zamanla ünü tüm Balkanlara yayılarak dünyadaki Romanların idolü haline geldi. Ancak Yugoslavya döneminde Romanlara karşı olan ayrımcılıktan kaçamadı. Öte yandan Roman olmayan Stevo Teodosievski ile ilişkisi nedeniyle de eleştirildi. Bestekar, aranjör Teodosievski ile Belgrad’ta evlendiler. Dünyada Romanların ünlü şarkısı olarak bilinen "Đelem đelem" adlı şarkıyı derleyerek müzik dünyasına tekrar kazandırdı. Seslendirdiği en ünlü şarkı "Čaje Šukarije"dir. 2004 yılında Eurovision Şarkı Yarışmasında Makedonya’yı temsil eden Toşe Proeski ile "Magija" adlı şarkıda düet yaptı. 2013 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Makedonya'yı Vlatko Lozanoski ile birlikte "Pred da se razdeni" adlı şarkıyla temsil etti. Kaynak: Wikipedia |
