Polonya’da dün gerçekleştirilen cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunu muhafazakar Hukuk ve Adalet Partisi’nin (Prawo i Sprawiedliwosz) adayı Andrzej Duda kazandı. Tüp bebekle gebelik yöntemine karşı olan, her fırsatta söylemleriyle Polonya Katolik kilisesine destek veren, kilisenin toplum ve siyasal yaşamdaki rolünün arttırılmasını savunan Andrzej Duda, resmi olmayan sonuçlara göre oyların yüzde 51,78’ini aldı.
Devlet Seçim Komisyonu’nca yapılan ancak resmi olmayan son açıklamaya göre dün ikinci turu gerçekleştirilen seçimlere katılım yüzde 53,62 oranında oldu. Cumhurbaşkanlığı için adaylardan herhangi birinin oyların yüzde 50’sinden fazlasını almasının gerektiği seçimlerde ipi göğüsleyen Andrzej Duda, rakibi mevcut Cumhurbaşkanı Broniswal Komorowski’yi yaklaşık yüzde 3,5 oyla geride bıraktı. Yine resmi olmayan sonuçlara göre Duda 51,78 Komorowski ise yüzde 48,22 oy aldı.
Duda: Her kesimle diyaloga açığım
Andrzej Duda kimdir? |
Jagiellonski Üniversitesi’nde hukuk doktoru olan 43 yaşındaki Andrzej Duda, dokuz yıl önce akademik kariyerine ara vererek sağ kanattan siyasete atıldı. 2010 yılında Smolensk uçak kazasında hayatını kaybeden Lech Kaczynski’nin danışmanlığını yapan, kısa bir süre Adalet Bakanı Yardımcılığı görevini yürüten Duda 2011 yılında Hak ve Adalet Partisi’nden milletvekili seçildi. Andrzej Duda, 2014 yılından bu yana ise yine aynı partinin kontenjanından Avrupa Parlamentosu milletvekilliği görevini yürütüyor. Cumhurbaşkanlığı seçimlerine adaylığını açıkladığı şubat ayında kamuoyu anketlerinde yüzde 20 seviyesinde oy oranı gözüken Duda, 10 Mayıs’ta yapılan seçimlerin ilk turunda yüzde 34,76 ile birinci çıkmıştı. Mevcut cumhurbaşkanı anketlerde yüzde 48 görünen, ikinci turda galibiyetine kesin gözle bakılan Komorowski ise ilk turda yüzde 33,77 ile Duda’nın gerisinde kalmıştı. Yeni cumhurbaşkanı Andrzej Duda’nın seçim vaatleri arasında aktif bir cumhurbaşkanlığı yürüteceği, emeklilik yaşını düşüreceği, ücretsiz anaokulu, ulusal sağlık fonunun lağvedilmesi gibi maddeler bulunuyordu. Duda cumhurbaşkanlığı kodluğunu 6 Ağustos’ta devralacak. |
Dün gece seçim sandıklarının açılmasının ardından zaferini ilan eden Andrzej Duda’nın ilk sözleri “Şuna içtenlikle inanıyorum ki bizler ülkemizde birliği yeniden inşa edecek durumdayız” oldu. Cumhurbaşkanının Polonyalılara hizmet etmesi gerektiğini ifade eden Duda, başkanlık sarayının kapısının herkese açık olacağını, cumhurbaşkanı olarak herkesimle diyaloga açık olacağını söyledi.
Seçimlerde Broniswal Komorowski’ye destek veren mevcut hükümetin büyük ortağı Platforma Obywatelska’nın lideri (Vatandaş Platformu) Başbakan Ewa Kopacz ise hükümetle yeni cumhurbaşkanı arasındaki işbirliğini mümkün olan en üst seviyede ve en pozitif düzeyde süreceğinin garantisini verdi.
“Andrzej Duda’yı kutlamak istiyorum. Ben hükümetin başı olarak başı olarak hükümetle yeni cumhurbaşkanı arasındaki işbirliğinin en iyi şekilde sürdürüleceğini temin etmek istiyorum” diyen Başbakan Kopacz, hükümetle cumhurbaşkanının aynı ulusa hizmet ettiklerini de sözlerine ekledi.
Muhafazakar Hukuk ve Adalet Partisi’ni adayı, tüp bebek yöntemine olan itirazını seçim kampanyasının son dönemecine kadar her fırsatta dile getiren, Polonya Katolik Kilisesi’ne verdiği desteği gizlemeyen, AB’ce Brüksel’de alınan çoğu karara karşı çıkan, Rusya karşıtı, çiçeği burnunda cumhurbaşkanı Duda’nın sandıktaki zaferi iç kamuoyu kadar, dış basının da hayli ilgisini çekmiş durumda.
“Gerçek görüşlerini bilmiyoruz”
Polonya radyosuna konuşan Stefan Batory Vakfı Başkanı Aleksander Smolar, Duda’nın retorik yeteneğine sahip olduğunu, çok çabuk öğrendiğini, ancak onun gerçek görüşleri hakkında, politik konulara ilişkin tutum ve iradesine ilişkin hiçbir şey bilmediklerini belirtti. Duda’nın atacağı ilk politik adımın herkesi ‘normal’ bir başkan olduğuna ikna etmeye çalışmak olacağını savunan Smolar, “Ancak Duda’nın bir sonraki hedefi, mensubu olduğu partinin iktidarını hedefleyen planların hayata geçirilmesi olacaktır” diye konuştu.
Politik belirsizlik, sağa kayış, AB için şok
Andrzej Duda’nın zaferi dış basında da geniş yankı buldu. “Duda’nın zaferi iktidar partisi 2007 yılından beri yürütmenin başı olan Vatandaş Platformu’nun sonbahardaki parlamento seçimlerinde mağlup olmasına yol açabilir” uyarısında bulunan New York Times gazetesi, Duda’nın galibiyetinin Polonya’nın ekonomik gelişimine, Almanya ve AB ile olan iyi ilişkilerine zarar verebileceğine de dikkat çekti.
The Independent gazetesi seçim sonucunu Polonya’da politik sarkacın sağa doğru evrilmesinin habercisi olarak ele alırken, Alman Sueddeutsche Zeitung gazetesi ise Duda’nın zaferinin ardından ülkenin politik belirsizlik ve kırılmayla yüzyüze olduğu satırlarına yer verdi. İtalyan La Repubblica gazetesi ise ‘Euro septiklerin, nasyonalistlerin, rusofobiklerin zaferi’ olarak yorumladığı seçim sonuçlarının Avrupa içinse korkunç bir şok olduğunu yazdı.
Nitekim AB üyeliğinden çıkışı İngiliz halkının oylarına sunacağını belirten David Cameron’un geçtiğimiz günlerde elde ettiği seçim zaferinin ardından, birlik karşıtı görüşleriyle ön plana çıkan Andrzej Duda’nın dünkü zaferi ise AB’ni zor günlerin beklediğinin bir başka ve son kanıtı oldu. (EO/HK)